Jest bardzo smaczna i słodka lecz kapryśna. Czereśnia Elton bywa nazywana Sercówka lub Sercowa. Jej owoce są czerwono-żółte.

Czereśnia Elton – rysunek z książki „Holenderski sad”, Groningen, J.B. Wolters z 1868 roku, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Inne nazwy: Bigarreau d`Elton, Eltona, Eltonkers, Eltonkirsche, Sercowa, Sercówka

Pochodzenie: 1806 rokiem (Anglia)

Dojrzewanie: lipiec (VII)

Zwykle czereśnia Elton dojrzewa w połowie lipca (VII).

Owoce: duże i średniej wielkości (około 2-3 cm); czerwono-żółte w kształcie przypominającym serce; skórka najpierw żółta, a potem w miarę dojrzewania czerwona, z żyłkami, cienka, gładka, delikatna (odgniata się w transporcie, a nawet na gałęziach, gdy owoce obijają się o siebie na wietrze), błyszcząca; miąższ żółty, zwarty, miękki, bardzo soczysty; smaczne, bardzo słodkie; sok bezbarwny

Przeznaczenie: owoce deserowe

Gleba: żyzna; odczyn obojętny (pH 6,7 -7,2)

Stanowisko: słoneczne

Czereśnia Elton szybko rośnie i zaczyna regularnie owocować. Plonuje obficie, ale gdy wiosna jest sucha i słoneczna.

Lubi stanowiska osłonięte oraz zaciszne. Korzystnie ją sadzić tam, gdzie zakłada się winnice.

Odporność: średnia

Czereśnia Elton jest wrażliwa na deszczową, chłodną, wiosenną pogodę. Deszcze niszczą jej kwiaty. Mogą ją wtedy atakować choroby grzybowe. Podczas deszczowej pogody owoce mają tendencję do pękania.

„Z długiego doświadczenia, a posiadam dużo drzew tej odmiany, muszę ostrzec, że Sercówka jest czuła na deszcz i chłód w kwiecie, wymaga zaś ciepła i pogody w porze dojrzewania. […] W roku suchym i słonecznym Sercówki były dobre i piękne” – pisał prof. Edmund Jankowski w 1904 roku w „Ogrodniku Polskim”.

Zapylacze: Olbrzymka Napoleona, Wczesna Riversa

Ciekawostki

• Czereśnię Elton wyhodował z nasiona Thomas Andrew Knight (1759-1838) – angielski ogrodnik i botanik, prezes Towarzystwa Ogrodniczego w Londynie. Nazwał ją Elton od swojej posiadłości Elton Hall and Downtown Castle.

• W Polsce czereśnia Elton była sadzona dość często na przełomie XIX i XX wieku. Dziś bardzo trudno ją kupić w polskich szkółkach. Sprzedawana jest m.in. w Austrii, Niemczech, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii. W Austrii była kiedyś tradycja sadzenia jej przy drogach.

• Na przełomie XIX i XX wieku czereśnia Elton była często sadzona w ogrodach przy polskich szkołach. Jej słodkie owoce bardzo lubiły dzieci.
  Geny czereśni Elton ma m.in. ukraińska odmiana Krupnopłodna.

Źródło:
*wiedza własna
*„ Ogród szkolny”, Franciszek Langauer i Eustachy Wołoszczak, 1889 rok
*„Holenderski sad”, Groningen, J.B. Wolters, 1868 rok
*„Ogrodnik Polski”, 1904 rok

Rysunek czereśni Elton z XIX wieku został opublikowany za zgodą biblioteki Wageningen UR w Holandii

Post Czereśnia Elton – uprawa, odporność, zapylacze pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Mają doskonałe w smaku, miękkie jak masło owoce. Grusze Bera to nie jedna lecz wiele odmian. Wszystkie są bardzo stare.

Wszystkie grusze Bera to bardzo stare odmiany. Może je spotkać w dawno założonych sadach, ale w szkółkach dostępne są też młode drzewka. Fot. Niepodlewam

Obecnie grusze dzieli się na odmiany letnie, odmiany jesienne oraz odmiany zimowe. Taki podział jest bardzo prosty i przejrzysty. Jednak nie zawsze tak było.

W ciągu wieków próbowano dzielić odmiany grusz np. ze względu na smak i wielkość owoców. W XIX wieku grup grusz było aż 15(!). Wśród nich były m.in. grusze bera, półbery, bergamoty, okrągłe kuchenne, długie kuchenne, apteczne, długie zielone. Każdy rodzaj obejmował dziesiątki odmian, a rozróżnić je potrafili tylko… botanicy i pomologowie.

Dziś ten bardzo skomplikowany podział grusz jest zapomniany. Jednak przetrwała m.in. nazwa grusze Bera. Nie ma jednak jednej odmiany o nazwie „grusza Bera”. Są ich dziesiątki. Wszystkie są bardzo stare, sprzed połowy XIX wieku. Obecnie nazwa Bera kojarzy się z bardzo smacznymi i miękkimi gruszkami deserowymi.

Nazwa grusze Bera była doskonale znana już XVIII wieku. Tak o niej pisał botanik i ksiądz Krzysztof Kluk w książce „O roślinach, ich utrzymaniu, rozmnożeniu i zażyciu” z 1777 roku:

„Beurre u Francuzów, u Niemców Butterbirn, znajome są u nas pod imieniem Bery: mają stąd imię swoje, że się w ustach jak masło rozpływają”.

Beurre w języku francuskim, a w niemieckim – Butter oznaczają masło. W języku polskim niektóre grusze Bera mają w nazwach „Masłówka”, co doskonale podkreśla ich rozpływający się w ustach smak.

W Polsce w XVIII wieku za najlepsze grusze Bera uznawano odmiany Bera Biała i Dobra Szara. Sto lat później zaś najbardziej cenione były grusze Bera odmian Amanlisa, Bera Bosca, Bera Diela, Bera Liegela, Duanna Zimowa, Herdenpont Zimowa, Urbanistka.

Co ciekawe, już ponad 100 lat temu toczono spory, czy np. Faworytka, Grumkowska i Napoleonka to też grusze Bera. Była zaliczane raczej do grusz… aptecznych.

Grusze Bera – najlepsze odmiany

Amanlisa

Inne nazwy (niektóre): Amanlis Butterbirne, Beurre Amanlis
Pochodzenie: przed 1858 rokiem (Francja)
Owoce: duże i średniej wielkości; zielone z lekkim rumieńcem i rdzawymi plamkami; bardzo soczyste, smaczne, miękkie, delikatnie korzenne i kwaskowate

Grusza odmiany Amanlisa – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Baszelie

Inne nazwy (niektóre): Bachelier`s Butterbirne, Bera Bacheliera, Bera Sixa, Beurre Bachelier, Beurre Bachaelier, Beurre Six
Pochodzenie: około 1845 rok (Francja)
Owoce: duże; zielonożółte w rdzawe cętki, czasem z bardzo delikatnym rumieńcem; bardzo soczyste, miękkie, smaczne

Grusza odmiany Baszelie – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Bera Biała

Inne nazwy: Berre Blanc d`Automne, Blancbirne, Weisse Herbstbutterbirne, Zitronenbirne
Pochodzenie: co najmniej XVI wiek (prawdopodobnie Włochy)
Owoce: średniej wielkości; jasnożółte z drobne cętki; smak wyborny, kwaskowaty

Grusza Bera Biała – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Bera Bosca

Inne nazwy: Bera Aleksander, Bera Boska, Beurre Bosc, Beurre d Apremont, Beurre de Humboldt, Beurre Rose
Pochodzenie: koniec XVIII wieku (Francja)
Owoce: duże i bardzo duże; rudawe; masłowy, bardzo soczyste, bardzo słodkie, delikatnie migdałowe

Bera Diela

Inne nazwy (niektóre): Beurre Diel, Beurre Du Roi, Beurre Incomparable, Beurre Magnifique, Beurre Royal, Diels Butterbirne, Masłówka Diela
Pochodzenie: przed 1811 rokiem (Belgia)
Owoce: od średniej wielkości do bardzo dużych; jasnożółte z delikatną rdzą; bardzo smaczne, miękkie, słodkie

Grusza Bera Diela – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Bera Hardego

Inne nazwy (niektóre): Bera Hardy, Beurre Hardy, Geller`s Butterbirne, Gellerts Butterbirne
Pochodzenie: początek XIX wieku (Francja)
Owoce: duże; zielonożółte z licznymi rdzawymi plamkami; skórka gruba, szorstka; bardzo soczyste, miękkie, lekko kwaskowate, winne

Grusza odmiany Bera Hardego – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Bera Liegela

Inne nazwy (niektóre): Bera Ligla, Colomas Kostliche Winterbirnebutterbirne, Ligels Butterbirne, Ligla Masłówka
Pochodzenie: przed 1782 rokiem (prawdopodobnie Czechy)
Owoce: średniej wielkości; jasnożółte, z lekkim rumieńcem; bardzo smaczne, masłowe

Grusza Bera Liegela – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR. W Polsce znana jest także jako Bera Ligla i Ligla Masłówka.

Bera Liońska

Inne nazwy: Beurre de Merode, Beurre de Westerloo
Pochodzenie: około 1800 rok (Belgia)
Owoce: duże; zielone, a w miarę dojrzewania żółte, z lekkim rumieńcem; bardzo smaczne, masłowate, słodkie i orzeźwiające

Grusza odmiany Bera Liońska – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Dobra Szara

Inne nazwy (niektóre): Beurre Gris, Piękna Gabriela, Szara Bera, Szara Dobra, Szara Gruszka, Szara Letnia, Szara Pyszna
Pochodzenie: XVII wiek lub wcześniej (Francja)
Owoce: średniej wielkości; rdzawe, czasem z lekkim rumieńcem; masłowe, bardzo smaczne, delikatne, słodkie

Grusza Dobra Szara – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Duanna Zimowa

Inne nazwy (niektóre): Beurre Easter, Dziekanka Zimowa, Easter Beurre, Hildesheimer Winterbergamotte, Laures Englische Butterbirne
Pochodzenie: XVIII wiek lub wcześniej (Belgia)
Owoce: duże i średniej wielkości; zielonożółte z rumieńcem od słońca i rdzawymi plamkami; bardzo smaczne, miękkie, słodkie, delikatnie korzenne

Grusza Duanna Zimowa – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR. W Polsce jest też nazywana Dziekanka Zimowa, bo to odmiana pochodząca z klasztoru kapucynów, nadająca się do jedzenia zimą.

Dziekanka Czerwona

Inne nazwy (niektóre): Beurre Rouge d`Automne, Rothe Herbstbutterbirne
Pochodzenie: co najmniej 1790 rok (Francja)
Owoce: średniej wielkości; żółtozielone z rdzawoczerwonym rumieńcem; miękkie, korzenne

Grusza Dziekanka Czerwona – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Hardenpont Zimowa

Inne nazwy (niektóre): Beurre d Arenberg, Beurre dHardenpont dHiver, Hardenponta Masłówka
Pochodzenie: przed 1759 rokiem (Belgia)
Owoce: duże i bardzo duże; zielonożółte z drobnymi cętkami; świetny smak, delikatnie kwaskowate, z nutą melona, soczysty

Grusza Hardenpont Zimowa – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Kapiomont

Inne nazwy (niektóre): Bera Kapiomonta, Beurre Aurore, Capiaumonts Butterbirne, Capiaumonts Herbs Butter Birne, , Kapiomant
Pochodzenie: przed 1787 rokiem (Belgia)
Owoce: średniej wielkości; zielonożółte, a potem rdzawe, czasem z rumieńcem od słońca; średnio miękkie, ale masłowe, lekko ziarniste, korzenny, najlepsze po obraniu ze skórki

Grusza Kapiomont – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Krzywka

Inne nazwy (niektóre): Bere Klierżo, Beurre Clairgeau, Clairgeau`s Butterbirne, Klergo
Pochodzenie: przed 1848 rokiem (Francja)
Owoce: duże i bardzo duże; zielonożółte, a po dojrzeniu żółtordzawe z dużym rumieńcem; soczyste, miękkie, delikatne, bardzo smaczne

Grusza Krzywka – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR. W Polsce jest też znana jako grusza Klergo.

Lukasówka

Inne nazwy (niektóre): Beurre Alexander Lucas, Lucasova Maslowka
Pochodzenie: przed 1870 rokiem (pogranicze Francji i Niemiec)
Owoce: duże i średniej wielkości; zielona, a po dojrzeniu żółte, czasami z delikatnym rumieńcem; średnio słodkie, miękkie, soczyste, lekko kwaskowate

Gruszki Lukasówki. Fot. Niepodlewam

Maria Ludwika

Inne nazwy (niektóre): Von Humboldts Butter-Birne
Pochodzenie: 1809 lub 1819 rok (Belgia)
Owoce: duże i średniej wielkości; zielonożółte, a w miarę dojrzewania żółte, z rdzawymi plamkami, rzadko z rumieńcem; bardzo smaczne, delikatne, soczyste, z lekko korzennym smakiem

Grusza Maria Ludwika – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Masłówka Zwykła

Inne nazwy (niektóre): Bera Brunatna, Beurre Davy, Drzewiarka, Flamandka, Holzfarbige Butterbirn, Masłówka, Topka Drzewna
Pochodzenie: przed 1810 rokiem (Francja)
Owoce: duże i bardzo duże; zielonożółte, z lekkim rumieńcem i nieregularnymi rdzawymi cętkami; masłowate, soczyste, bardzo słodkie, delikatnie korzenne

Grusza Masłówka Zwykła – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Urbanistka

Inne nazwy (niektóre): Beurre Colomas Automne, Beurre de Picquery, Colomas Herbst Butterbirne, Colomas Herbstbutterbirne, Koloma Jesienna
Pochodzenie: 1783 rok (Belgia)
Owoce: średnie i duże; jasnozielone, a w miarę dojrzewania jasnożółte, z lekką rdzą, bardzo rzadko zrumieńcem; bardzo smaczne, miękkie, słodkie, delikatnie kamieniste w środku

Grusza Urbanistka – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Na publikację rysunków gruszek z XIX wieku zgody udzieliła biblioteka Wageningen UR w Holandii.

Post Grusze Bera – najciekawsze stare odmiany pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Ma piękne, miękkie łuski przypominające skórę gadów. Żywotnikowiec japoński Nana bardzo dobrze rośnie w polskim klimacie. Nie lubi tylko zbyt suchej ziemi.

Żywotnikowiec japoński Nana ma miękkie, zielone łuski przypominające skórę gadów. Fot. Niepodlewam

Inna nazwa: Thujopsis dolabrata Nana

Wysokość: 1 m

Szerokość: 1,5 m

Żywotnikowiec japoński Nana rośnie wolno. Pełne wymiary osiąga po 25-30 latach. Można je także korygować cięciem, które znosi bardzo dobrze.

Żywotnikowiec japoński Nana rośnie wolno. Ma kształt niedużej, luźnej kuli. Stare egzemplarze są lekko spłaszczone. Fot. Niepodlewam

Liście: miękkie łuski w kolorze zielonym, przypominające skórę gadów

Zimą, pod wpływem niskiej temperatury, żywotnikowiec japoński Nana lekko rudzieje na końcach pędów. To naturalne zjawisko, a nie objaw choroby. Po ustąpieniu mrozów kolor zielony powraca.

Gleba: żyzna; najlepszy jest odczyn kwaśny i lekko kwaśny (pH 5,5-6,5)

Żywotnikowiec japoński Nana jest tolerancyjny co ziemi. Dobrze rośnie nawet w ziemi przeciętnej, ale pod warunkiem, że nie za suchej.

Podlewanie: umiarkowane

Żywotnikowiec japoński Nana lubi lekko wilgotną ziemię i wilgoć w powietrzu. Bardzo dobrze rośnie, gdy w pobliżu jest staw, oczko wodne, rzeka. W czasie suszy musi być podlewany.

Łuski żywotnikowca japońskiego Nana mają piękny, zielony kolor. Jeśli brązowieją, to zwykle z powodu przesuszenia. Fot. Niepodlewam

Stanowisko: słońce, półcień, cień

Żywotnikowiec japoński Nana jest wyjątkowo tolerancyjny co do oświetlenia. W ostrym słońcu może jednak płowieć. Dobrze rośnie np. pod drzewami. Toleruje miejskie zanieczyszczenia, np. spaliny i pył.

Przeznaczenie: pojedyncze egzemplarze oraz grupy, szpalery, skalniaki typu wrzosowisko (z kwaśną lub lekko ziemią), dekoracja grobów

Żywotnikowiec japoński Nana zajmuje mało miejsca i rośnie wolno. Nadaje się nawet do małych ogródków. Często jest sadzony na skalnikach. To dobry wybór, ale trzeba unikać sadzenia go na skalniakach typu alpinarium z zasadową ziemią.

Żywotnikowce japońskie Nana lubią towarzystwo np. azalii, różaneczników, wrzosów.

Wytrzymałość na mróz: bardzo dobra

Żywotnikowiec japoński Nana, jeśli po zimie jest uszkodzony, to raczej nie z powodu niskiej temperatury lecz braku wody (zimą też pobiera wodę). Przed wysychaniem chroni ściółkowanie ziemi, np. korą lub szyszkami.

Żywotnikowiec japoński Nana dobrze zimuje w polskim klimacie. Fot. Niepodlewam

Cięcie: kwiecień, maj, czerwiec (IV-VI) oraz, jeśli jest konieczne, na przełomie lipca i sierpnia (VII-VIII)

Ogólnie żywotnikowiec japoński Nana przycina się rzadko, ponieważ rośnie wolno i ma regularny kształt lekko spłaszczonej kuli.

Choroby i szkodniki: odporny

Żywotnikowiec japoński Nana, jeśli choruje, to z powodu przesuszenia albo zbyt wysokiego odczyny gleby. Jego gałązki wtedy zasychają.

Warto wiedzieć

• Nana to jedna z najmniejszych odmian żywotnikowca japońskiego. W naturze żywotnikowiec rośnie w Japonii.

• Żywotnikowce japońskie są badane przez naukowców pod kątem substancji, które zawierają (ich skład nie jest znany). To m.in. katecheny (przeciwutleniacze). Mogą powodować reakcje alergiczne. Dlatego do prac przy nich lepiej zakładać rękawice i strój zasłaniający ramiona oraz nogi.

• W Japonii drewno żywotnikowca japońskiego było używane do budowy łodzi.

Post Żywotnikowiec japoński Nana – uprawa, odporność, cięcie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Aby wykiełkować, nie może mieć za sucho. Siew pietruszki wykonuje się wczesną wiosną albo tuż przed zimą. Sieje się od razu do gruntu.

Siew pietruszki w pojemnikach nie zawsze się udaje. Nasiona wschodzą bowiem wolno, trzeba też pamiętać o systematycznym lecz jednocześnie umiarkowanym podlewaniu. Fot. Niepodlewam

Siew pietruszki nie jest trudny. Problem to jej długie wschodzenie. Poza tym nie w każdej ziemi pietruszka dobrze rośnie. Dlatego przed siewem bardzo ważne jest staranne przygotowanie ziemi. Tak samo sieje się pietruszki korzeniowe oraz naciowe.

Termin siewu pietruszki

• Marzec
• Kwiecień – najlepiej tylko pierwsza połowa

Uwaga! Wiosną teoretycznie pietruszkę można siać nawet w maju. Jednak gdy wiosna jest ciepła i sucha, tak późny siew pietruszki prawie zawsze oznacza małe zbiory. Pietruszka wschodzi wtedy słabo i częściej ma rozwidlone korzenie.

• Listopad
• Grudzień

Uwaga! Siew pietruszki na zimę określa się jako „pod grudę” lub „ozimy”. Tak siana pietruszka wschodzi dopiero wiosną. Największą zaletą siewu przed zimą jest brak konieczności podlewania pietruszki. Na przedwiośniu gleba jest wystarczająco wilgotna.

Nasiona pietruszki są drobne. Najlepiej siać je na głębokość 1 cm. Fot. Niepodlewam

Głębokość siewu

Pietruszkę najlepiej siać na głębokość 1 cm. Zbyt głęboki siew pietruszki (ponad 2 cm) powoduje, że siewki są słabsze.

Gdzie siać

Pietruszka może być siana w gruncie, w tunelach foliowych, nieogrzewanych szklarniach. Możliwa jest również uprawa w donicach, np. na balkonie, ale jest ona trudna.

Pietruszkę sieje się zwykle w rzędach co 20-35 cm.

Jaka ziemia

Pietruszkę najlepiej siać w drugim roku po oborniku lub ewentualnie, jeśli ziemia jest urodzajna, w trzecim roku. Pod siew pietruszki nie nadaje się ziemia kamienista, twarda, kwaśna, ze stojącymi kałużami po deszczu. Pietruszka wtedy słabo rośnie i często ma rozwidlone korzenie.

Jedną z przyczyn rozwidlania się korzeni pietruszki jest twarda, kamienista ziemia. Fot. Niepodlewam

Kiełkowanie

Pietruszka kiełkuje już w temperaturze od 2 stopni Celsjusza (gleby). Pierwsze zielone listki pojawiają się zwykle po 14-28 dniach. Jeśli ziemia jest sucha, trzeba czekać jeszcze dłużej. Dlatego posianą pietruszkę trzeba podlewać, ale umiarkowanie. Nadmiaru wody pietruszka nie lubi.

Siewki wytrzymują przymrozki do minus 3-4 stopni Celsjusza.

Pietruszka wschodzi wyjątkowo długo. Czasami, gdy wiosna jet sucha, trzeba czekać nawet ponad miesiąc. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

• Wiosną siew pietruszki warto łączyć z siewem rzodkiewki. Nasiona pietruszki i rzodkiewki sieje się w tym samym rzędzie. Pierwsza zawsze wschodzi rzodkiewka, wyznacza rzędy i rozpulchnia ziemię, co pietruszka lubi. Gdy rzodkiewka jest gotowa do zbioru, pietruszka jest malutka. Dopiero wtedy pietruszka zaczyna szybciej rosnąć.

Post Siew pietruszki – jak głęboko i kiedy pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Stara odmiana o bardzo dużych owocach. Jabłoń Kalwila Zbawiciela nie jest wymagająca co do ziemi. Lubi nawożenie i stanowiska osłonięte.

Jabłoń Kalwila Zbawiciela – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Inne nazwy: Belle Lille de Normandie, Calvill von St. Sauveur, Calville de Saint Sauver, Calville de Rochelle, Calvine St. Sauver, Erloserapfel, Kattekop, Reinette de la Rochelle, Reinette de Sanit-Sauveur

Pochodzenie: przed 1836 rokiem (Francja)

Dojrzewanie: listopad-marzec (XI-III)

Jabłka Kalwili Zbawiciela zbiera się w drugiej połowie października (X). Mogą być przechowywane nawet do czerwca (VI).

Owoce: duże i bardzo duże (około 9-10 cm); okrągłe, lekko żebrowane; żółto- czerwone, mały rumieniec od słońca; skórka gładka, z małymi, rdzawymi plamkami; miąższ białożółty, bardzo soczysty, kwaskowaty, korzenny, smaczny; pachnące

Przeznaczenie: do jedzenia na surowo, do ciast i suszenia

Gleba: przeciętna lub piaszczysta, najlepiej lekko kwaśna (idealne pH 6,2-6,7)

Jabłoń Kalwila Zbawiciela jest niewymagająca co do ziemi. Lubi być nawożona.

Stanowisko: słoneczne

Jabłoń Kalwila Zbawiciela najlepiej rośnie na stanowiskach osłoniętych, np. przy murach. Drzewo osiąga średnie rozmiary.

Odporność: dobra

Stare jabłonie Kalwila Zbawiciela dobrze znoszą mróz. Młode drzewka warto na zimę zabezpieczyć przed mrozem. Odmiana nie wymaga chemicznych oprysków od chorób.

Zapylacze: brak danych

Ciekawostki

• Nazwa – Kalwila Zbawiciela – wywodzi się od miejscowości Saint Sauver (Święty Zbawiciel) w północnej Francji, gdzie jabłoń została odkryta na początku XIX wieku. Region ten słynie od wieków z uzdrawiających źródeł. Niedaleko – w lesie Compiegne – zawarto pokój kończący I wojnę światową.

• Jabłoń Kalwila Zbawiciela była kiedyś zaliczana do grupy kalwili. Ich owoce wyróżniały się żebrowaniem.

• Kalwile były przed wiekami bardzo cenione w Polsce, mimo że zdarzało im się przemarzać. W XVIII wieku za najlepszą odmianę była uważana Kalwila Biała, a następnie Kalwila Jesienna Czerwona oraz Kalwila Damska. Kalwila Zbawiciela była nowszą od nich odmianą, o większych owocach i bardziej odporną. Sadzono ją głównie na przełomie XIX i XX wieku.

• Jabłoń Kalwila Zbawiciela nigdy nie była popularną odmianą na świecie. Nadal można kupić młode drzewko m.in. w Belgii, Francji, Niemczech, Polsce, Wielkiej Brytanii. To odmiana dla koneserów, do sadzenia w ogrodach przydomowych. Kalwila Zbawiciela była dawniej sadzona jako łatwiejszy w uprawie zamiennik jabłoni Kalwila Biała, której owoce są uważane za jedne z najlepszych na świecie.

Źródło:
*wiedza własna
*„O roślinach, ich trzymaniu, rozmnożeniu i zażyciu”, Krzysztof Kluk, 1777 rok
*„Ogrodnik Polski”, 1895 i 1903 rok
*„Deutsche Pomologie”, Wilhelm Lauche, 1882-1883 rok

Rysunek jabłoni Kalwila Zbawiciela z XIX wieku został opublikowany za zgodą biblioteki Wageningen UR w Holandii

Post Jabłoń Kalwila Zbawiciela – uprawa i odporność pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Krokusy zaczynają kwitnąć przed zazielenieniem trawy. Kończą kwitnienie, gdy ma ona wysokość około 10 cm. Kwitnący trawnik nie może być koszony za wcześnie.

Kwitnący trawnik z krokusami. Fot. Niepodlewam

Kwitnący trawnik z krokusami to wspaniała ozdoba ogrodu. Krokusy kwitną około miesiąca. Jeśli dobierze się kilka odmian krokusów, kwitnących wcześniej i później, efekt utrzymuje się jeszcze dłużej.

Liście krokusów

Są wąskie, ciemnozielone, bardzo dobrze komponują się z trawą (wyglądają jak grube źdźbła). Dla krokusów to bardzo ważny organ. Im mocniejsze liście, tym więcej zapasów pokarmowych mogą zgromadzić młode cebule krokusów na następny sezon kwitnienia. To przekłada się na obfitsze kwitnienie i dorodniejsze kwiaty.

Gdy kwiaty krokusów przekwitają, liście nadal asymilują i odżywiają cebule. Powoli jednak ich praca zwalnia. Łatwo to zauważyć: liście krokusów stopniowo zasychają. Przestają pracować i zanikają około 6 tygodni po kwitnieniu.

Liście krokusów są podobne do źdźbeł trawy. Fot. Niepodlewam

Pierwsze koszenie po zimie

Krokusy zakwitają zawsze zanim trawnik się zazieleni. Gdy kwitną w pełni, trawnik stopniowo zaczyna się dopiero zielenić. Pod koniec kwitnienia krokusów, trawa ma zwykle około 10 cm wysokości. 

Kwitnący trawnik musi być koszony po zimie później niż bez krokusów. Chodzi bowiem o to, by nie skosić za wcześnie wciąż zielonych liści krokusów, które nadal asymilują i odżywiają cebule.

Okres przejściowy trwa krótko. Gdy liście krokusów są zaschnięte w około 70% można wykonać pierwsze koszenie trawnika. Zwykle przypada to około 6 tygodni po przekwitnięciu krokusów, czyli na przełomie maja oraz czerwca (V-VI).

Krokusy zaczynają kwitnąć przed zazielenieniem trawy. Fot. Niepodlewam

Kolejne koszenia

Następnie kwitnący trawnik z krokusami kosi się tak samo, jak trawniki bez krokusów. Aż do następnej wiosny krokusy są ukryte pod darnią.

Mimo że cebule krokusów są uśpione, kolejne koszenia trawnika mają na nie pozytywny wpływ. Mechanizm tego zjawiska nie jest do końca poznany. Prawdopodobnie dzięki systematycznemu koszeniu, krokusom łatwiej konkurować z trawą.

Zjawisko jest znane z naturalnych siedlisk krokusów wiosennych w polskich Tatrach. Tam gdzie są wypasane owce, krokusy rosną łanami jak dywany. Gdzie owiec nie ma, krokusy zanikają.

Trawnik ze zdjęcia powyżej miesiąc później. Fot. Niepodlewam

Post Kwitnący trawnik z krokusami – kiedy kosić pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Objawy to czarne plamy z żółtymi obwódkami. Czarna plamistość liści atakuje klony i czasem wierzby. Wywołuje ją grzyb łuszczeniec klonowy.

Czarna plamistość liści klonów. Fot. Niepodlewam

Czarna plamistość liści klonów to choroba znana ogrodnikom od co najmniej 1823 roku (wtedy została opisana). Wywołuje ją grzyb łuszczeniec klonowy (Rhytisma acerinum). Najczęściej chorują klony (wszystkie), rzadziej wierzby. Do zarażenia dochodzi wiosną, gdy rozwijają się liście. Grzyb szczególnie dobrze się rozwija, gdy wiosna jest ciepła i deszczowa.

Choroba jest groźna zwłaszcza dla młodych drzewek. Grzyby osłabiają je, w wyniku czego słabo rosną i mogą zamierać. Objawy choroby szpecą drzewo i ogród. Zaatakowany klon jest cały w plamach. Są one widoczne z daleka.

Plamy wyglądają jak czarne krosty. Mają żółte obwódki. Fot. Niepodlewam

Objawy

Czarna plamistość liści jest łatwa do rozpoznania. Pierwsze objawy – drobne plamki – pojawiają się w czerwcu lub lipcu (VI-VII). Plamy na liściach klonu lub wierzby robią się następnie większe oraz czarne, jak krosty. Mają żółte obwódki. Plamy są często okrągłe, ale mogą przybierać też nieregularne kształty i łączyć się ze sobą, zwłaszcza późnym latem. Żółty kolor czasami przebija wewnątrz czarnych plam.

Plamy są również bardzo widoczne od spodu liści. Ich kolory są jakby wyblakłe.

Plamy na liściach klonów są widoczne także od spodu. Fot. Niepodlewam

Zapobieganie

Jest bardzo proste. TRZEBA wygrabiać jesienią opadłe liście. Najlepiej je spalić, zakopać albo usunąć poza ogród. Nie należy ich kompostować, bo zarodniki mogą przetrwać w kompoście.

Zwalczanie

Po zauważeniu pierwszych plam klony trzeba opryskać 2-3 razy w odstępach 10-dniowych środkiem grzybobójczym. Użyć można np. Baymat Ultra AE, Topsin M 70 WP.

Wszystkie opadłe liście trzeba zawsze usuwać (patrz: Zapobieganie).

Warto wiedzieć

• Czarna plamistość liści rzadziej atakuje klony i wierzby w miejskich parkach niż w prywatnych ogrodach. Prawdopodobnie przyczyną jest grabienie liści jesienią. W ten sposób ogranicza się występowanie chorobotwórczych grzybów.

Występowaniu choroby sprzyja deszczowa, ciepła wiosna. Fot. Niepodlewam

Post Czarna plamistość liści – choroba klonów pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

To przepiękne pnącze z kwiatami jak trąbki. Milin amerykański kwitnie zwykle na pomarańczowo i czerwono. Musi mieć słoneczne stanowisko.

Milin amerykański to pnącze. Jego kwiaty są najczęściej pomarańczowe albo czerwone. Fot. Niepodlewam

Pochodzenie: Ameryka Północna

Inne nazwy: Campsis radicans, Cow Itch Creeper, Hummungbird Vine, Trumpet Creeper, Trumpet Vine

Cechy: pnącze

Długość: około 10 m

Gdy milin amerykański ma dobre warunki, rośnie bardzo szybko. W ciągu jednego sezonu pędy mogą urosnąć nawet po 2-3 m.

Kwitnienie: czerwiec – wrzesień (VI-IX)

Milin amerykański zawsze kwitnie na pędach jednorocznych. Kwiaty są zebrane po kilka lub kilkanaście sztuk. Są wyjątkowo dekoracyjne. Najwięcej kwiatów jest w lipcu oraz sierpniu (VII-VIII). Pojedyncze kwiaty pojawiają się nawet do mrozów.

Czasami milin amerykański nie kwitnie, mimo że rośnie bardzo dobrze. Problemem jest stanowisko. W czasie kwitnienia milin nie lubi przewiewu. Najlepiej kwitnie przy nagrzewających się murach, a gorzej np. rozpięty na ażurowym ogrodzeniu.

Później zakwitają miliny wyhodowane z nasion.

Kwiaty: kremowe, żółte, pomarańczowe, czerwone; kształtem przypominają trąbki (długość 10 cm)

Najczęściej milin amerykański ma kwiaty pomarańczowe oraz czerwone (w różnych odcieniach). Najrzadsze są odmiany kremowe.

Kwiaty milinu amerykańskiego są duże, kształtem przypominają trąbki. Fot. Niepodlewam

Zapach: niewyczuwalny

Owoce: strąki

W polskim klimacie milin amerykański rzadko zawiązuje strąki, a jeszcze rzadziej nasiona zdążą dojrzeć przed zimą. Nasiona roznosi wiatr.

Liście: ciemnozielone; duże (długość do 30 cm), piłkowane na brzegach

Milin amerykański rzadko zawiązuje strąki w polskim klimacie. Fot. Niepodlewam

Gleba: żyzna, najlepiej z domieszką gliny i próchnicy; odczyn od lekko kwaśnego do lekko zasadowego (pH 6,5-7,2)

Miliny amerykańskie, choć lubią żyzną glebę, są tolerancyjne. Radzą sobie także na glebach słabszych, ale nie mogą być one zbyt suche.

Podlewanie: umiarkowane

Milin amerykański, zwłaszcza młody, źle rośnie w suchej ziemi. Powinien być podlewany systematycznie lecz z umiarem. Starsze miliny dobrze znoszą krótkie przesuszenie (korzenią się głęboko). Gdy susza jest dłuższa, trzeba je podlewać.

Wszystkie miliny lubią ściółkowanie. Doskonale rosną w pobliżu podmurówek ogrodzeń czy kamiennych ścieżek (trzymają wilgoć). Idealne są stare mury z gliną.

Nawożenie: maj, czerwiec i ewentualnie lipiec

Milin amerykański nawozi się 2-3 razy w sezonie. Zbyt obfite nawożenie powoduje, że silnie rośnie i zdąża zdrewnieć przed zimą. To powoduje przemarzanie.

Najlepiej nawozić milin amerykański:

• Pierwszy raz – około 15 maja
• Drugi raz – około 15 czerwca
• Trzeci raz – nie później niż 15 lipca, ale ewentualnie, jeśli ziemia jest słaba.

Użyć można nawozu do roślin kwitnących, według instrukcji na opakowaniu.

Uwaga! Milinów amerykańskich do drugiego roku od posadzenia lepiej w ogóle nie nawozić. Rosną wtedy zbyt szybko i łatwiej przemarzają.

Milin amerykański tworzy ściany zieleni w ogrodzie. Fot. Niepodlewam

Przesadzanie: nie ma potrzeby

Rozmnażanie: sadzonki korzeniowe, odkłady, nasiona

Najłatwiej i najszybciej milin amerykański rozmnaża się z sadzonek korzeniowych.

Sadzenie: kwiecień – maj (IV-V) oraz sierpień – wrzesień (VIII-IX)

Stanowisko: słoneczne

Milin amerykański lubi miejsca osłonięte od wiatru zimowego (w Polsce zwykle wieje zimą od zachodu). Idealne są zasłony z murów i żywopłotów. Toleruje miejskie zanieczyszczenia, np. spaliny i pył. Pięknie rośnie nawet przy ruchliwych ulicach.

W półcieniu milin amerykański rośnie i kwietnie słabo, a w cieniu – w ogóle.

Milin amerykański kwietnie na pędach jednorocznych. Fot. Niepodlewam

Przeznaczenie: pojedyncze egzemplarze oraz grupy na ogrodzeniach, pergolach, trejażach, altanach, murach, dużych drzewach i innych mocnych podporach

Milin amerykański przyczepia się do podpór przy pomocy korzonków przybyszowych, tak jak np. bluszcz pospolity. Dlatego źle wspina się np. przy ażurowych siatkach. Długie pędy owijają się (słabo) także wokół siebie.

Milin amerykański wytwarza zwykle tak dużą masę liści, że trzeba go podwiązywać do podpór, zwłaszcza w pierwszych latach uprawy, zanim nie wytworzy mocnego pnia.

Teoretycznie można go sadzić w dużych pojemnikach na balkonie. Jednak w uprawie pojemnikowej jest kłopotliwy.

To pomysł jak mieć milin amerykański na balkonie bez uprawy w donicy. Fot. Niepodlewam

Wytrzymałość na mróz: dobra

Milin amerykański dobrze zimuje, ale jeśli ma pędy zdrewniałe. Ze względu na to, że pnącze rośnie intensywnie aż do mrozów, część pędów nie zdąża zdrewnieć i przemarza.

Młode miliny, nawet jeśli marzną nad ziemią, zwykle odbijają wiosną od korzenia. Warto je zabezpieczać na zimę.

Starsze miliny nie potrzebują ochrony przed mrozem. Przemarznięte pędy trzeba wiosną obciąć.

Cięcie: marzec (III)

Wycina się wszystkie przemarznięte pędy oraz nadmiernie rozrośnięte, np. wchodzące pod rynny domów.

Milin amerykański ma tendencję do kwitnienia na najwyżej położonych, najmłodszych pędach. Przycięcie wiosną pędów, które kwitły rok wcześniej, powoduje, że pnącze bardziej się rozkrzewia i ma więcej kwiatów. Można je przycinać krótko, zostawiając na pędach po 3-5 pąków.

Jeśli milin amerykański ma szybko zarosnąć np. ogrodzenie, wystarczy wyciąć tylko pędy przemarznięte i ewentualnie skorygować kształt.

Zaschnięte pędy nie zdążyły zdrewnieć przed zimą i zmarzły. By nie szpeciły, trzeba je obcinać w marcu. Fot. Niepodlewam

Choroby i szkodniki: odporny

Milin amerykański, jeśli choruje, to z powodu zbyt suchej ziemi. Jego pędy i liście wtedy zasychają.

Ciekawe odmiany milinów amerykańskich

• Atropurpurea – kwiaty ciemnoczerwone
• Coccinea – kwiaty ciemnoczerwone
• Flamenco – kwiaty pomarańczowe
• Flava – kwiaty żółte
• Praecox – kwiaty ciemnoczerwone
• Rubra – kwiaty ciemnoczerwone
• Sanguinea – kwiaty ciemnoczerwone
• Speciosa – kwiaty pomarańczowoczerwone

Warto wiedzieć

• Milin amerykański zawiera nieznaną substancję, która czasami, u osób wrażliwych, może wywołać zaczerwienienia na skórze. Dlatego do prac przy milinie warto zakładać rękawice.

• W polskich ogrodach czasami jest uprawiany także milin wielkokwiatowy, które ma większe kwiaty niż milin amerykański. Jest on jednak mniej odporny mróz. Krzyżówka milinów amerykańskiego i wielkokwiatowego to milin pośredni. Jedna z częściej uprawianych odmian to milin pośredni Madame Galen.

Post Milin amerykański – uprawa, odporność, cięcie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Jej kwiaty są białe jak śnieg i delikatnie pachną. Róża Iceberg nie sprawia kłopotów w uprawie. To niemiecka odmiana z połowy XX wieku.

Róża Iceberg jest biała jak śnieg. Delikatnie pachnie. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Fee des Neiges, KORbin, Schneewittchen

Grupa róż: wielokwiatowe (rabatowe, floribunda)

Rok wyhodowania: 1958

Hodowca: Reimer Kordes

Wysokość: 70-150 cm

Szerokość: około 50-70 cm

Róże Iceberg, posadzone obok siebie, tworzą piękną rabatę aż do pierwszych mrozów. Fot. Niepodlewam

Kwitnienie: od czerwca do października (VI-X)

Kwiaty: białe, pełne

Róża Iceberg ma płatki jak wycięte z jedwabiu. Ich powierzchnia jest delikatnie falująca. Kwiaty są białe jak śnieg. Jedynie wewnątrz, tuż przy pręcikach, są delikatnie kremowe. W pełnym rozkwicie pręciki są widoczne.

Kwiaty róży Iceberg mają średnicę około 5-7 cm. W każdym jest po około 20 płatków.

Zapach: delikatny, piękny

Liście: jasnozielone

Kolce: dość liczne; drobne i średniej wielkości

Zastosowanie: pojedynczy krzew lub grupa po kilka i więcej sztuk, na kwiat cięty, niskie obronne żywopłoty

Róże Iceberg warto sadzić blisko ścieżek, furtek, podjazdów. ich białe kwiaty są bowiem mało widoczne z daleka. Z bliska zaś można je w pełni podziwiać.

Stanowisko: słoneczne; toleruje półcień

Gleba: żyzna

Podlewanie: umiarkowane

Nawożenie: od maja do lipca (V-VII)

Używać można nawozu sztucznego przeznaczonego do róż. Dobre nawozy naturalne to np. gnojówka z pokrzywy lub obornik krowi.

Rozmnażanie: szczepienie

Cięcie: wiosną

Róża Iceberg wymaga cięcia co roku. Wykonuje się je 1-2 tygodnie po rozgarnięciu ziemnych kopców chroniących przed mrozem. Pędy należy ucinać nad 5-8 oczkiem licząc od ziemi.

W sezonie warto obcinać kwiaty przekwitłe. Dzięki temu Iceberg wypuszcza następne pąki. Kwitnie aż do mrozów.

Wytrzymałość na mróz: dobra

Róża Iceberg wymaga zabezpieczenia na zimę. Jesienią należy usypać kopiec ziemi u nasady róży na wysokość około 20 cm. To wystarczająca ochrona przed mrozem.

Choroby i szkodniki: odmiana odporna

Róża Iceberg rośnie zdrowo. Jest odporna na choroby. Jedynie w wilgotne lata oraz gdy jest często podlewana na liście może być atakowana przez choroby grzybowe.

Wiosną, zwłaszcza gdy jest ciepło, słonecznie i bezwietrznie, róża Iceberg bywa atakowana przez mszyce.

Liście róży Iceberg nie powinny być zraszane np. wodą z węża ogrodowego. To sprzyja chorobom grzybowym. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

• Jest kilka róż nazywających się Iceberg: z lat 1910 (poliantka; brytyjska), 1958 (wielokwiatowa; niemiecka), 1968 (pnąca; brytyjska) i 2002 (wielkokwiatowa; niemiecka). Wszystkie są białe.

• Róża Iceberg z 1958 roku to krzyżówka odmian Robin Hood (z 1927 roku; Wielka Brytania) oraz Virgo (z 1947 roku; Francja). Jej sportem jest pnąca róża Iceberg (z 1968 roku; Wielka Brytania).

Post Róża Iceberg – uprawa, odporność, cięcie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

W uprawie amatorskiej nie jest potrzebne. Wapnowanie truskawek powoduje ich zagłodzenie, bo zbyt podnosi odczyn ziemi. Plon jest mniejszy albo żaden.

Wapnowanie truskawek to zabieg niepolecany w uprawie amatorskiej. Gdy odczyn ziemi po nim nadmiernie wzrasta, truskawki głodują. Fot. Niepodlewam

Większość roślin ogrodowych, zwłaszcza warzywa, najlepiej rośnie, gdy ziemia jest lekko kwaśna (pH 6,2-6,8). Jednocześnie gleby w Polsce są z reguły nie lekko kwaśne lecz kwaśne. Dlatego zaleca się wapnowanie, szczególnie warzywnika, co 3-4 lata. Wapnowanie bowiem podnosi odczyn ziemi. Tego truskawka nie lubi!

Odczyn pH dla truskawek

Truskawka najlepiej rośnie w ziemi kwaśnej o pH 5,5-6,2. To oznacza, że wapnowanie nie jest jej z reguły potrzebne. W ogrodach rzadkością jest gleba o pH poniżej 5,5. To zdarza się np. na terenach, gdzie były wrzosowiska, las, bagna. W bardzo kwaśnej ziemi truskawka też nie rośnie dobrze.

Najlepiej, jeśli odczyn gleby mierzy się pehametrem i dopiero wtedy go reguluje wapnowaniem. To prosty w użyciu przyrząd, który można kupić w sklepach ogrodniczych (ceny podobne jak np. sekatorów ręcznych).

Ogólnie warto trzymać się zasady, że wapnowanie truskawek nie jest potrzebne w uprawie amatorskiej.

Dlaczego odczyn jest ważny

Odczyn jest związany ze zjawiskiem chemicznym dysocjacją wody. To coś, czego w ogóle nie widać, ale jest bardzo ważne dla roślin. Od odczynu zależy, czy rośliny mogą pobierać z gleby składniki pokarmowe.

W zależności od roślin, wymagania co do odczynu ziemi są różne. Truskawka wymaga ziemi kwaśnej. Tylko w takiej może pobierać żelazo i inne składniki pokarmowe.

Wapnowanie truskawek często powoduje, że rośliny głodują. Objawia się to np. słabym wzrostem i owocowaniem, jasnymi i żółknącymi liśćmi, zamieraniem korzeni. Skala zagłodzenia zależy, jak bardzo po wapnowaniu podniósł się odczyn ziemi. Zdarza się, że truskawki nawet zamierają (popularnie mówi się, że zostały „spalone”).

Dodatkowe dawki nawozu wieloskładnikowego nie pomogą – i tak zostaną wypłukane przez wodę, bo truskawki nie będą w stanie ich przyswoić.

Lepiej ściółkować

Truskawki zdecydowanie lepiej ściółkować, np. słomą, niż wapnować. Ściółka pomaga utrzymać odczyn ziemi taki, jaki truskawki lubią. Poza tym ściółka zapobiega także wysychaniu ziemi, wyrastaniu chwastów, szarej pleśni, zapiaszczeniu owoców oraz wzbogaca ziemię w próchnicę.

Truskawki ściółkowane słomą. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

• Truskawki uwielbiają rosnąć na kompoście. Najlepszy jest kompost z dodatkiem np. igliwia, kory, zrębków. Zwykły kompost, przygotowany z chwastów i resztek kuchennych, ma odczyn około pH 6,7.

• Odczyn ziemi podnosi nie tylko wapnowanie, ale także stosowanie do nawożenia obornika, popiołu drzewnego, gnojówek roślinnych. Przed wapnowaniem najlepiej zmierzyć pehametrem odczyn gleby.

Kompost z dodatkiem igliwia. Fot. Niepodlewam

Post Wapnowanie truskawek – dlaczego nie robić pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Efekt jej żerowania to poskręcane liście bukszpanu. Miodówka bukszpanowa jest popularnym szkodnikiem w ogrodzie. Łatwo się jej pozbyć przycinaniem krzewu.

Miodówka bukszpanowa jest trudna do zauważenia na liściach. Widoczne są za to objawy jej żerowania. To poskręcane i wygięte liście. Fot. Niepodlewam

Gdzie rosną bukszpany, tam jest także miodówka bukszpanowa. To pluskwiak spokrewniony z mszycami oraz mączlikiem. Miodówka bukszpanowa rzadko niszczy bukszpany całkowicie – jeśli już, to młode lub słabe. Częściej bukszpany oszpeca.

Objawy żerowania miodówki

Miodówka bukszpanowa wysysa soki z najmłodszych liści bukszpanu. W efekcie są one łódeczkowato wygięte i poskręcane. Kolor liści zaatakowanych jest mniej intensywny niż zdrowych, a czasami żółty. Liście wyglądają jak wypłowiałe i spalone na słońcu albo przesuszone z braku podlewania.

Gdy w maju i czerwcu dotknie się palcami poskręcanych liści, zostaje na nich lepka ciecz. To spadź (rodzaj odchodów) wydzielana przez larwy miodówki bukszpanowej. Na wierzchołkach pędów można też zauważyć drobniutkie kłaczki przypominające puch. To także wydzieliny larw.

Zaatakowane liście wywijają się do góry i często żółkną. Fot. Niepodlewam

Jak wygląda miodówka

Miodówka bukszpanowa to bardzo niepozorny pluskwiak ze skrzydłami. Postać dorosłą można pomylić z mszycą ze skrzydłami albo złotookiem. Ma około 3-5 mm długości. Najłatwiej miodówki bukszpanowe zauważyć w lipcu, gdy odbywają gody. Uskrzydlone osobniki dorosłe zbierają się zwykle na najmłodszych pędach bukszpanu. Odbywają gody i składają pomarańczowe jaja w szczelinach obok pąków bukszpanów.

Miodówka bukszpanowa zimuje w postaci jaj. Bardzo trudno je zauważyć. Larwy wylęgają się zwykle w maju, a czasem… w koszyku z wielkanocną święconką. Bukszpan to bowiem popularna ozdoba święconki. Gdy gałązki postoją kilka dni w ciepłym mieszkaniu, larwy miodówki bukszpanowej wylęgają się wcześniej niż w ogrodzie.

Larwy żerują na spodnich częściach liści. Wysysają z nich sok. Najbardziej intensywnie miodówka bukszpanowa żeruje w maju i czerwcu (V-VI).

Zwalczanie miodówki bukszpanowej

Sposoby są dwa:

• Cięcie bukszpanu – to rozwiązanie tanie i bez użycia chemii. Miodówka bukszpanowa składa jaja i żeruje na najmłodszych gałązkach. Podczas przycinania krzewu usuwa się także większość miodówek (pozostałe nie wyrządzają dużych zniszczeń).
  Bukszpan bardzo dobrze znosi cięcie przez cały sezon. Pierwsze cięcie można wykonać już w marcu (w tym terminie obcina się gałązki z jajami miodówek). Obcięte gałązki można kompostować.
  Miodówka bukszpanowa najlepsze warunki do rozwoju ma na nieciętych bukszpanach!

• Oprysk chemiczny – użyć można np. preparatu Mospilan 20 SP.

Cięcie bukszpanu powoduje, że jaja i larwy miodówki bukszpanowej dosłownie się odcina i niszczy. Fot. Niepodlewam

Post Miodówka bukszpanowa – jak zwalczać szkodnika pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Ma bardzo słodkie, smaczne owoce. Grusza Cukrówka to stara odmiana odporna na mróz i choroby. Dojrzewa w drugiej połowie sierpnia.

Grusza Cukrówka – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR. W Polsce jest znana także jako Koźlarka, Koźlarka Stuttgarcka i Koźlarka Sztutgarcka.

Inne nazwy: Bellissime de Provence, Chevriers dr Stuttgardt, Geisshirten, Gaishirtle, Honigbirne, Hutzelbirne, Koźlarka, Koźlarka Stuttgarcka, Koźlarka Sztutgarcka, Langstielige Stuttgarter Russelet, Poire des Cheeriers de Gaishirtle, Rousselet de Stuttgart, St. Russelet, Stuttgarter Gaishirtenbirne, Stuttgarter Geishirtel, Wahre Stuttgarter Geishirtel, Zuckerbirne

Pochodzenie: XVIII wiek lub wcześniej (Niemcy)

Grusza Koźlarka pochodzi z Niemiec z okolic Stuttgardu, gdzie do dziś jest regionalnym przysmakiem. Według legendy, ale być może to fakt autentyczny, została odkryta przez koźlarza – pasterza kóz. Dlatego w języku polskim znana jest także jako Koźlarka. Podobnie jest w innych językach, np. niemieckim.

Dojrzewanie: sierpień (VIII)

Gruszki Cukrówki dojrzewają w drugiej połowie sierpnia. Trzeba je zbierać szybko, zanim całkowicie dojrzeją na drzewie. Czas zbioru to tylko 7-10 dni. Owoce nie nadają się do długiego przechowywania (przejrzewają i psują się). Z tego powodu rzadko je można kupić na targach. To wybitnie owoce sezonowe.

Owoce: małe i średniej wielkości (długość 4-5 cm); mają kształt kropli wody; skórka gładka, delikatna, żółtozielona, a w miarę dojrzewania jasnożółta, z licznymi rdzawymi plamkami oraz lekkim, rdzawoczerwonym rumieńcem od słońca; miąższ biały, soczysty, smaczny, miękki, bardzo słodki, lekko korzenny

Przeznaczenie: do jedzenia na surowo oraz do ciast, suszenia, na marynaty, wino, nalewki

Gruszka Cukrówka to owoc ogólnoużytkowy, czyli do „do wszystkiego”. Z powodu bardzo krótkiego czasu zbioru (7-10 dni) Cukrówki trzeba przerabiać szybko. Jeden ze sposobów to suszenie. Grusza Cukrówka to jedna z najlepszych odmian na susz.

Gleba: przeciętna; najlepiej lekko kwaśna (pH 6,2-6,7)

Grusza Cukrówka jest niewybredna co do gleby.

Stanowisko: słoneczne, toleruje lekki półcień

Grusza Cukrówka przystosowuje się do różnych stanowisk. W Niemczech była kiedyś sadzona m.in. wzdłuż dróg, jako ochrona przed wiatrem i na miedzach na polach.

Dobrze rośnie w ogrodach w górach, na wysokości ponad 500 metrów nad poziomem morza. Jej gruszki są wtedy wyjątkowo słodkie, co przypisuje się m.in. różnicom temperatury pomiędzy dniem a nocą.

Jednak lepiej sadzić ją w zacisznym miejscu. Doskonałe są słoneczne wzniesienia, jak dla winorośli.

Drzewo osiąga średnie i duże rozmiary. Owocuje obficie co roku.

Oporność: bardzo dobra

To jedna z bardziej odpornych grusz na mróz i choroby. Grusza Cukrówka nie potrzebuje przed mrozem ani chemicznych oprysków.

Zapylacze: Bera Hardego, Bonkreta Williamsa, Faworytka

Ciekawostki

• W okolicach niemieckiego Stuttgardu, skąd grusza Cukrówka pochodzi, tę odmianę traktuje się jak w Polsce gruszę Dobra Szara. Owoce są przerabiane na różne regionalne specjały.

• Do Polski grusza Cukrówka została sprowadzona prawdopodobnie w połowie XIX wieku przez szkółkę Hoserów. Znano już wówczas i sprzedawano pod nazwą Koźlarka Sztutgarcka.
  „Panowie ci nie mogą dosyć nachwalić się dobroci i płodności tej gruszki, bardzo lubianej i poszukiwanej przez publiczność” – taką opinię Hoserów przytoczył prof. Edmiund Jankowski na łamach „Ogrodnika Polskiego” w 1881 roku.

• Gruszę Cukrówkę nadal można kupić w polskich sklepach. Najpopularniejsza jest w Niemczech.

O innych odmianach starych grusz CZYTAJ TUTAJ

Źródło:
*wiedza własna
*„Ogrodnik Polski” z 1881 roku
*„Obstarten”, Johann-Heinrich Rolff, 2002 rok
*„Holenderski sad”, Groningen, J.B. Wolters, 1868 rok
*„Deutsche Pomologie”, Wilchelm Lauche, 1882-1883 rok

Rysunek gruszki Cukrówki z XIX wieku został opublikowany za zgodą biblioteki Wageningen UR w Holandii

Post Grusza Cukrówka – uprawa, odporność, zapylacze pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Wiosną nie wolno z nim zwlekać. Wczesny siew bobu to lepszy plon i zdrowsze rośliny. Nie należy się bać przymrozków. Bób lubi chłód i dobrze je znosi.

Nasiona bobu są bardzo duże. Na zdjęciu jest odmiana Bartek. Fot. Niepodlewam

Miejsce pod siew bobu najlepiej przygotować już jesienią. Wiosną ziemia jest często długo zmarznięta i twarda, co utrudnia przekopanie zagonu. Bób sieje się od razu do gruntu.

Termin siewu bobu

• Marzec – cały miesiąc
• Kwiecień – najlepiej tylko pierwsza połowa

Teoretycznie bób można siać nawet do końca kwietnia (IV) i w pierwszych dniach maja (V). Jednak wtedy bób jest częściej atakowany przez mszyce. Gdy siew bobu jest późny, plon jest mniejszy.

Głębokość siewu

Bób najlepiej siać na głębokość 4 cm.

Siew bobu wykonuje się na głębokość około 4 cm. Fot. Niepodlewam

Gdzie siać

Bób sieje się od razu do gruntu. Rzędy wyznacza się  co 30-40 cm.

Nasiona bobu można siać:

• Punktowo – nasiona sieje się pojedynczo co 10 cm.
• Gniazdowo – nasiona sieje się po 2 lub 3 sztuki razem co 20 cm.

Bób można siać także doniczek i uprawiać z rozsady. Ten sposób stosuje się, gdy wiosna jest późna, chłodna, a ziemia tak zamarznięta lub zaśnieżona, że nie można siać bobu od razu do gruntu.

Nasiona bobu sieje się co 10 cm (pojedynczo) lub 20 cm (gniazdowo). Fot. Niepodlewam

Jaka ziemia

Bób najlepiej siać w drugim i trzecim roku po oborniku. Ziemię można także zasilić kompostem (jesienią lub wiosną).

Pod siew bobu najlepsza jest ziemia ciężka, z domieszką gliny, wilgotna, o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym.

Kiełkowanie

Bób kiełkuje już w temperaturze 3-4 stopni Celsjusza (gleby). Zielone, pierwsze listki pojawiają się najczęściej po 7-10 dniach.

Siewki wytrzymują przymrozki do minus 4 stopni Celsjusza. Starszy bób potrafi wytrzymać nawet minus 6 stopni Celsjusza. Gdy prognozowane są większe przymrozki, bób można przykryć agrowłókniną.

Bób, choć wygląda na delikatne warzywo, jest odporny na przymrozki i lubi chłód. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

• Nawet gdy siew bobu wykonana się odpowiednio wcześnie, i tak w okresie kwitnienia oraz zawiązywania pierwszych strąków atakuje go czarna mszyca. Jednym z prostych sposobów walki z nią, bez użycia chemii, jest ogławianie bobu.

Więcej o ogławianiu bobu CZYTAJ TUTAJ

Post Siew bobu – jak głęboko i kiedy pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

To świetna gnojówka m.in. do pomidorów. Ogórecznik lekarski jest ziołem, które w ogrodzie łatwo się rozsiewa. Zawiera azot oraz potas.

Ogórecznik lekarski to zioło używane w kuchni. Nadaje się także na gnojówkę roślinną do nawożenia. Fot. Niepodlewam

Termin zbioru: kwiecień – sierpień (V-VIII)

Ogórecznik lekarski najlepiej zrywać w rękawicach. Ma bowiem małe, kłujące włoski (zwłaszcza starsze rośliny). Na gnojówkę ogóreczniki wyrywa się z korzeniami.

Do zbioru nadaje się ogórecznik lekarski bez i z kwiatami. Gnojówka z kwiatami ma więcej potasu.

Ogórecznik lekarski bardzo łatwo się rozsiewa. Jeśli nadmiaru siewek się nie wyrywa, zachwaszcza ogród. Na gnojówkę można przeznaczyć właśnie nadprogramowe siewki ogórecznika.

Zaletą gnojówki z ogórecznika jest długi okres, kiedy można ją robić. Gdy w ogrodzie ma się ogórecznika, zawsze pod ręką jest świeży surowiec do jej przygotowania.

Ogórecznik rozsiewa się w ogrodzie tak bardzo, że nadmiar siewek trzeba wyrywać. Nadają się na gnojówkę roślinną. Fot. Niepodlewam

Składniki

• świeży ogórecznik lekarski (młode pędy z kwiatami, liście, korzenie) – tyle, aby zajął luźno 1/3 wiaderka
• woda (z kranu, deszczówka, ze stawu czy mycia doniczek, warzyw, owoców) – całe wiaderko

Czas przygotowania

2-4 tygodnie (krócej, gdy pogoda jest ciepła)

Jak zrobić

Włożyć ogórecznik lekarski do wiaderka. Nie ma potrzeby jego rozdrabniania. Zalać wodą. Odstawić w kąt ogrodu (cień lub półcień).

Po tygodniu zawartość wiaderka fermentuje. Na powierzchni tworzą się bąbelki przypominające pianę. Po kolejnych 2-3 dniach zamieszać patykiem. Gdy nowe bąbelki już się nie tworzą, a liście ogórecznika rozpadną się, gnojówkę można używać.

Ogórecznik lekarski zalany wodą. Fot. Niepodlewam

Stosowanie

• Nawożenie – w rozcieńczeniu 1:10 (1 część gnojówki, 10 części wody). Podlewać warzywa, zwłaszcza pomidory, kwiaty, krzewy i drzewa owocowe.
  Gnojówka z ogórecznika śmierdzi (gnojem), ale mniej niż inne gnojówki roślinne. Dlatego nadaje się do stosowania również na balkonie, zwłaszcza pomidorów oraz drzew owocowych uprawianych w donicach.

• Przyśpieszanie kompostowania – rozcieńczona wodą (dowolne proporcje) lub bez rozcieńczenia. Podlać kompost. Resztki gnojówki wrzucić i przykryć np. chwastami, by nie zwabiały much zapachem.

Gotowa gnojówka z ogórecznika lekarskiego. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

• Ogórecznik lekarski zawiera azot oraz potas. Dlatego gnojówka z niego jest świetna do roślin, które wydają owoce lub kwiaty.

• W gnojówce z ogórecznika znajdują się pożyteczne bakterie, które wspomagają procesy glebowe, np. tworzenie próchnicy.

• Ogórecznik lekarski to zioło, które pachnie ogórkiem. Jadalne są jego kwiaty. Sokiem ogórecznika leczono kiedyś m.in. rany i reumatyzm. Sok wzmacnia również organizm. Podawano go żołnierzom przed bitwami i marszami w starożytnym Rzymie.

Post Ogórecznik lekarski – przepis na gnojówkę roślinną pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

To wyborna w smaku, stara odmiana. Jabłoń Reneta Kanadyjska ma dość specyficzne wymagania. Jest odporniejsza, gdy nie ma zbyt żyznej ziemi.

Jabłoń Reneta Kanadyjska – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Inne nazwy: Canadia Reinette, Harlemer Reinette, Kanadyjskie, Pariser Rambour Reinette, Portugal Russet, Reinette du Canada, Reinette du Canda Blanche, Reinette grise d`automne, Reinette monstreuse, Riegel Reinette, Weisse antillische Reinette

Pochodzenie: przed 1771 rokiem (prawdopodobnie Francja)

Dojrzewanie: grudzień-marzec (XII-III)

Jabłka Renety Kanadyjskie najlepiej zbierać jak najpóźniej w październiku (X). Trzeba je zrywać ostrożnie, by nie uszkodzić skórki (w miejscach uszkodzeń jabłka gniją podczas przechowywania).

Renety Kanadyjskie mają lepszy smak i lepiej się przechowują, jeśli każde jabłko owinie się osobno w bibułkę.

Owoce: duże (około 9 cm); lekko spłaszczone, nieforemne (mają 5 lekko zarysowanych kantów); zielonożółte, z licznymi rdzawymi plamkami; skórka szorstkawa; miąższ żółtobiały, bardzo soczysty, wyborny; pachnące

Jabłka Renety Kanadyjskie nie są zbyt ładne z wyglądu. Uważane są jednak za jedne z najlepszych w smaku.

Przeznaczenie: doskonała do jedzenia na surowo, a także deserów i ciast

Reneta Kanadyjska jest uważana za doskonałą odmianę zwłaszcza do strudli.

Gleba: przeciętna, najlepiej o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym (idealne pH 7 lub lekko powyżej), z małą domieszką gliny

Reneta Kanadyjska ma nietypowe wymagania jak na jabłoń (inne wolą ziemię lekko kwaśną). Poza tym w żyznej ziemi jabłoń Reneta Kanadyjska częściej przemarza w młodym wieku. Lepsza dla nich jest ziemia przeciętna, piaszczysta. Wtedy są zdrowsze i bardziej odporne na mróz.

Stanowisko: słoneczne

Jabłoń Reneta Kanadyjska rośnie silnie. Obficie rodzi.

Odporność: średnia lub duża na mróz, dobra na choroby

Jabłoń Reneta Kanadyjska może wymarzać w młodym wieku. Im ma więcej lat, tym bardziej jest odporna.

Odporność na mróz zależy od gleby. Jeśli jest zbyt żyzna, jabłoń Reneta Kanadyjska jest mniej odporna na mróz. Powinna być sadzona w ziemi przeciętnej, piaszczystej.

Zapylacze: Antonówka, Boiken, Cortland, Elstar, Empire, Fiesta, Florina, Fuji, Gala, Golden Delicious, Granny Smith, James Grieve, Jonathan, Kalwila Biała, Katja, Koksa Pomarańczowa, Melrose, Priam, Red Delicious, Red Jonathan, Spartan

Ciekawostki

• Na przełomie XIX i XX wieku jabłoń Reneta Kanadyjska uprawiano także w donicach.

• Jabłoń Reneta Kanadyjska to odmiana uważana od wieków za delikatesową. Jej jabłka były sprzedawane na sztuki. Najwyższe ceny miały owoce specjalnie hodowane, które w sklepie wyglądały jakby miały przezroczystą skórkę. Taki efekt dawało nakładanie torebek papierowych na owoce na drzewie, gdy miały wielkość orzecha włoskiego. Papier zdejmowano dopiero w połowie września (IX), w dzień pochmurny.

Źródło:
*wiedza własna
*„Ogrodnik Polski”, 1899 rok
*„Ogrodnik Polski”, 1904 rok
*„Sad i ogród owocowy”, Edmund Jankowski, 1912 rok
*„Ogrody na piasku”, Edmund Jankowski, 1913 rok
*”Deutsche Pomologie”, Wilhelm Lauche, 1882-1883 rok

Rysunek jabłoni Reneta Kanadyjska z XIX wieku został opublikowany za zgodą biblioteki Wageningen UR w Holandii

Post Jabłoń Reneta Kanadyjska – uprawa, odporność, zapylacze pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Lepiej siać go wcześnie, bo wtedy jest zdrowszy i lepiej plonuje. Siew grochu jest łatwy. Trzeba pamiętać o przygotowaniu podpór, by mógł się piąć.

Nasiona grochu. Na zdjęciu jest odmiana Walor. Fot. Niepodlewam

Groch sieje się od razu do gruntu albo do dużych doniczek (na balkonie). Zanim wysieje się nasiona, trzeba przygotować podpory. Po wykiełkowaniu groch będzie się po nich wspinał. To mogą być np. kratka lub rusztowania z gałęzi. Groch można siać także przy balustradach i siatkach ogrodzeniowych.

Termin siewu grochu

• Marzec
• Kwiecień – najlepiej tylko pierwsza połowa

Teoretycznie groch można siać nawet do końca kwietnia (IV). Jednak wtedy plon jest mniejszy. Późno siany groch jest też bardziej narażony na atak szkodników.

Głębokość siewu

Groch najlepiej siać na głębokość około 4 cm.

Groch sieje się pojedynczo, na głębokość około 4 cm. Fot. Niepodlewam

Gdzie siać

Groch sieje się punktowo (pojedynczo) od razu do gruntu lub do doniczek. Odstępy między nasionami mogą wynosić od 2 do 10 cm. Karłowe odmiany można siać gęściej, a wysokie – w większych odstępach. Ogólnie groch dobrze toleruje gęsty siew.

Odległość rzędów trzeba dopasować do wielkości odmiany:

• Odmiany karłowe grochu – sieje się w rzędach co 15-20 cm
• Odmiany wysokie grochu – najlepiej siać w rzędach co 30 cm.

Jaka ziemia

Groch najlepiej siać w drugim i trzecim roku po oborniku. Teoretycznie siew grochu można wykonać również w pierwszym roku po oborniku. Jednak, jeśli obornik nie całkiem się rozłoży, jego zapach zwabia groźnego szkodnika grochu – śmietkę kiełkówkę. Larwy śmietki kiełkówki niszczą kiełkujący groch.

Groch lubi zwłaszcza obornik koński i obornik owczy, ale możne też być obornik krowi.

Pod siew grochu najlepsza jest ziemia piaszczysta, z małą domieszką gliny, o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym (pH 6-7). Kwaśnej i bardzo kwaśnej ziemi groch nie toleruje.

Kiełkowanie

Groch najlepiej kiełkuje w temperaturze od 12 stopni Celsjusza (gleby). Trwa to zwykle 5-10 dni. Jeśli jest chłodniej, groch kiełkuje dłużej. Kiełkowanie zaczyna się już w temperaturze 1-2 stopni Celsjusza.

Idealna pogoda dla grochu to wiosna chłodna, wilgotna i długa. Siewki wytrzymują przymrozki do minus 6 stopni Celsjusza, ale krótkie. Gdy prognozowane są większe przymrozki, warto groch przykryć agrowłókniną albo np. kartonowym pudełkiem.

Zanim wykona się siew grochu, trzeba przygotować podpory. Warto na nich zawiesić żółtą tablicę lepową do odłowu szkodników. Fot. Niepodlewam

Post Siew grochu – jak głęboko i kiedy pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Kwitnie wcześnie. Tulipan Showwinner to odporna odmiana typu botanicznego. Nadaje się na skalniaki, rabaty, balkon czy trawnik. Ma czerwone kwiaty.

Tulipan Showwinner to jedna z najwcześniej kwitnących odmian. Jego kwiaty są jasnoczerwone. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: tulipan botaniczny Showwinner, tulipan Kaufmana Showwinner, tulipan Kaufmanna Showwinner

Pochodzenie: 1966 rok (Holandia)

Hodowca: Rijnveld&Sons (Holandia)

Wysokość: około 20 cm

Duży kwiat i krótka łodyga – tulipan Showwinner pięknie wygląda np. na skalniakach. Jest świetnie widoczny z daleka. Fot. Niepodlewam

Kwitnienie: 15 marca – 15 kwietnia (III-IV)

Tulipan Showwinner to odmiana wczesna.

Kwiaty: jasnoczerwone; krawędzie płatków gładkie, słupek żółty

Tulipany Showwinner mają kwiaty duże, jak u odmian wysokich. W słońcu kwiaty się otwierają. Mają wtedy kształt przypominający lilie.

W słoneczne dni ujawnia się także inna ich cecha – płatki mają wtedy delikatny, złoty odcień. Dzięki temu tulipany Showwinner sprawiają wrażenie, jakby się świeciły. Są świetnie widoczne z daleka. Łodyga jest sztywna.

Liście: jasnozielone, w paski

Tulipan Showwinner ma liście w delikatne paski. Fot. Niepodlewam

Zastosowanie: rabaty, pojedyncze egzemplarze w wyeksponowanych miejscach, uprawa w donicach, skalniaki małe i duże, obrzeża ścieżek, uprawa na trawnikach

Tulipan Showwinner nadaje się także na kwiat cięty. Jednak ze względu na krótką łodygę można go wstawiać tylko do niskich wazonów. Pięknie wygląda w ikebanach.

Tulipan Showwinner kwitnie w podobnym terminie jak krokusy. Świetnie komponuje się z ich żółtymi odmianami.

Stanowisko: słoneczne, ewentualnie lekki półcień

Gleba: żyzna, próchnicza, o odczynie zbliżonym do obojętnego

Ze względu na bardzo wczesny termin kwitnienia tulipan Showwinner jest narażony na przymrozki. W prosty sposób można zapobiec uszkadzaniu tulipanów przez mróz – warto je ściółkować.

Najlepszy do ściółkowania tulipanów jest materiał w ciemnym kolorze, który pochłania światło, np. kora. Nagrzewa się w dzień i oddaje ciepło w nocy. Przy okazji rabata lub skalniak z tulipanami Showwinner ma zadbany wygląd.

Tulipany Showwinner ściółkowane korą. Fot. Niepodlewam

Podlewanie: nie ma potrzeby

Nawożenie: marzec (III)

Można użyć nawóz azotowy (np. mocznik lub saletrzak) w ilości 1 g na metr kwadratowy (około pół łyżki stołowej). Nieprzesadzane tulipany warto zasilić nawozem wieloskładnikowym, najlepiej do roślin kwitnących, zamiast azotowym.

Przesadzanie: najlepiej co roku; nie rzadziej niż co 4-5 lat

Rozmnażanie: cebulki

Sadzenie: wrzesień-październik (IX-X)

Najlepszy termin to 15 września-15 października. Dzięki temu tulipan Showwinner dobrze ukorzenia się przed zimą i wiosną pięknie zakwita.

Odporność: bardzo dobra

Ciekawostki

• Tulipan Showwinner należy do grupy tulipanów Kaufmana, zaliczanych do tak zwanych botanicznych. Jego przodkowie wywodzą się z Turkiestanu. Tulipany Kaufmana zostały odkryte w 1877 roku. W tym czasie generał-gubernatorem Turkiestanu był Konstantin von Kaufman (1818-1882), dlatego odkryty tulipan otrzymał jego nazwisko. Generał Konstantin von Kaufman urodził się w polskim Dęblinie.

• Tulipan Showwinner to odmiana wyróżniona nagrodami ogrodniczymi, m.in. Royal Horticultural Society.

• Oprócz tulipana Showwiner, który wyhodowano w 1966 roku, istnieje tulipan Orange Showwinner z 2008 roku.

• Nazwę Showwinner mają także inne kwiaty niż tulipany. To mieczyk Showwinner oraz lilia Showwinner.

Post Tulipan Showwinner – uprawa i ciekawostki pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Jest mniej wymagający i bardziej odporny niż burak ćwikłowy. Burak liściowy uprawia się do jedzenia i ozdoby ogrodu. Ma piękne liście w różnych kolorach.

Burak liściowy uprawia się do jedzenia i jako warzywo ozdobne. Ma piękne, duże liście i ogonki w różnych kolorach. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Beta vulgaris, Boćwina, Ćwikła ozdobna

Cechy: roślina dwuletnia

Burak ćwikłowy, chociaż jest rośliną dwuletnią, uprawia się jeden sezon.

Wysokość: 40-70 cm

Buraki liściowe mają mniej lub bardziej rozłożysty pokrój. Ich liście są zwykle karbowane, bardzo dekoracyjne. Piękne są także ogonki liściowe w różnych kolorach: białym, żółtym, pomarańczowym, czerwonym.

W czasie kwitnienia burak liściowy ma około 1 metra wysokości (z kwiatostanem).

Rozmnażanie: nasiona

Termin siewu: 1-30 kwietnia (IV)

Burak liściowy jest bardziej odporny na przymrozki niż jego krewniak burak ćwikłowy. Wytrzymuje mróz do minus 4 stopni Celsjusza. Aby wzejść, burak liściowy potrzebuje temperatury od 8 stopni Celsjusza.

Ogólnie buraki liściowe sieje się wcześniej niż buraki ćwikłowe.

Nasiona buraków liściowych sieje się od razu do gruntu. Odstępy między nasionami – 15-20 cm. Najlepiej siać nasiona pojedynczo. Jeśli buraki liściowe wzejdą zbyt gęsto, trzeba je przerwać. Nadprogramowe buraczki można przesadzić inne miejsca.

Buraki liściowe sieje się w rzędach co 40-50 cm. Głębokość siewu buraków – 2-3 cm.

Nasiona buraków liściowych. Na zdjęciu jest odmiana Lucullus. Fot. Niepodlewam

Zbiór: od czerwca (VI) do jesieni

Zastosowanie: ogonki liściowe i liście na zupy, sałatki, potrawy duszone, soki i chipsy warzywne, dekoracja ogrodu

Korzenie buraka liściowego są małe i niejadalne. Burak liściowy rośnie szybko. Pierwszy zbiór liści jest po 8-10 tygodniach od siewu (w zależności od pogody).

Liście buraków liściowych można obcinać pojedynczo. Ucina się je 2-3 cm powyżej korzenia. Najlepsze w smaku są młode liście i ogonki liściowe. Można też wyrywać burak liściowy z korzeniami i dopiero wtedy obciąć wszystkie liście.

Buraki liściowe często mają tak duże liście i grube ogonki, że 1-3 liście wystarczają do obiadu.

Liście buraków ścina się pojedynczo od zewnątrz. Są grube i soczyste. Fot. Niepodlewam

Stanowisko: słoneczne

Burak liściowy najlepiej rośnie w przewiewnych miejscach. Wiatr chroni go przed atakami mszyc oraz chwościkiem buraka.

W półcieniu burak liściowy rośnie słabo, a w cieniu – wcale. Buraki nie lubią rosnąć pod drzewami.

Gdzie siać: warzywnik, rabaty kwiatowe, donice (duże)

Buraki liściowe można uprawiać nawet w donicach. Pojemniki muszą być jednak bardzo duże. Fot. Niepodlewam

Gleba: przeciętna; pH około 7

Burak liściowy nie jest wybredny co do ziemi. Źle rośnie jedynie na glebie kwaśnej, podmokłej oraz w suchym piasku. Lubi ziemię z dużą ilością próchnicy, np. kompostem.

Buraki najlepiej rosną w drugim roku po oborniku. Korzystnie je uprawiać po warzywach cebulowych, dyniowatych, kapustnych, zwłaszcza jeśli rosły na oborniku. Unikać trzeba siania buraków po szpinaku i innych warzywach korzeniowych (ze względu na nicienie).

Obornik pod buraki liściowe może być każdy, ale najlepszy jest nawóz koński. Unikać trzeba obornika pochodzącego od zwierząt, które były karmione liśćmi buraków (ze względu na możliwość przeniesienia grzybów wywołujących chorobę chwościk buraka).

Podlewanie: umiarkowane

Burak liściowy podlewa się, gdy ziemia jest sucha. Dość dobrze toleruje przesuszenie. Buraki zawsze podlewa się przy korzeniach tak, by jak najmniej zraszać liście. Podlewanie na liście sprzyja rozwojowi choroby chwościk buraka.

Nawożenie: w uprawie amatorskiej lepiej unikać

Nadmiernie nawożone buraki liściowe mają skłonność do gromadzenia szkodliwych dla zdrowia azotanów.

Buraki liściowe szybko rosną. W uprawie amatorskiej lepiej ich nie nawozić, bo w liściach mogą się kumulować azotany. Fot. Niepodlewam

Odporność na mróz: różna w zależności od wieku buraków

Ogólnie buraki liściowe są bardziej wytrzymałe na przymrozki niż buraki ćwikłowe. Wytrzymują mróz do minus 4 stopni Celsjusza.

Młode buraczki mogą czasami przemarznąć już w temperaturze 0 stopni Celsjusza. Jeśli prognozowane są wiosenne przymrozki, warto buraki liściowe przykryć np. włókniną lub folią perforowaną.

Choroby i szkodniki: podobne jak buraków ćwikłowych i cukrowych

Burak liściowy bywa atakowany przez choroby grzybowe. Powodują one obniżenie plonu.

Z chorób najbardziej uciążliwy jest chwościk buraka. Jak zapobiegać tej chorobie CZYTAJ TUTAJ

Inne choroby to m.in. mączniak rzekomy buraka, rdza buraka, zgorzel siewek buraka.

Skutecznym sposobem ograniczenia występowania chorób buraków jest ich zmianowanie. Buraki na tym samym miejscu należy uprawiać nie częściej niż co 3 lata. Inny prosty sposób to sianie buraków w przewiewnych miejscach, aby ich liście jak najszybciej wysychały po rosie, deszczu czy podlewaniu.

Ze szkodników buraki liściowe atakują najczęściej śmietka ćwiklanka i śmietka burakowa oraz mszyca burakowa.

Ciekawe odmiany buraków liściowych

• Bali – czerwone ogonki, czerwono-zielone liście
• Lucullus – białe ogonki, zielone liście
• Rhubarb – czerwone ogonki, czerwono-zielone liście
• Vulkan – czerwone ogonki, czerwono-zielone liście
• Yellow – żółte ogonki, żółto-zielone liście

Kolorowe ogonki buraków liściowych pięknie wyglądają np. w sałatkach. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

• Burak liściowy jest uprawiany w Polsce od wieków jako jarzyna oraz warzywo ozdobne. Jego lekko podgotowane, osolone liście (obciążone denkiem i kamieniem) przechowywano kiedyś zimą w kamionkowych garnkach w piwnicach.

• Burak liściowy zawiera m.in. żelazo, wapń, witaminy A, B1, B2, C.

Post Burak liściowy – uprawa i odporność pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Jest tak odporna, że nie potrzebuje ochrony przed mrozem. Róża Tuscany to odmiana sprzed 500 lat. Ma kwiaty czerwone z odcieniami czerni i fioletu.

Róża Tuscany ma kwiaty czerwone z odcieniami czerni i fioletu. Ślicznie, mocno pachną. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Black Tuscany, Old Tuscany, The Old Tuscany, Rosa gallica Tuscany, róża francuska Tuscany, róża galijska Tuscany, róża historyczna Tuscany

Grupa róż: galijska (francuska)

Rok wyhodowania: przed 1596 rokiem

Hodowca: nieznany

Wysokość: około 100 cm

Szerokość: około 100 cm

Kwitnienie: czerwiec (VI)

Róża Tuscany kwitnie obficie raz w sezonie – w czerwcu (VI). Potem zakwita często w sierpniu (VIII), ale kwiatów jest niewiele.

Z profilu róża Tuscany ma tak nowoczesną linię, że trudno uwierzyć, iż to odmiana z rodowodem sprzed kilku wieków. Fot. Niepodlewam

Kwiaty: czerwone z czarnym i fioletowym odcieniem; pełne

Róża Tuscany ma kolor bardzo nietypowy. Pierwsze wrażenie to czerwień z aksamitnym czarnym odcieniem. Z bliska i w słońcu ujawnia się drugi odcień – głębokiego fioletu.

Kwiaty mają płatki jak wycięte z grubego atłasu. W pełnym rozkwicie widoczne są żółte pręciki. Kształt kwiatów kojarzy się ze stylem retro. Ich profile wyróżnia jednak nowoczesna linia. Na pewno róża Tuscany to wyjątkowo piękna odmiana, godna pałacu, która – gdy została wyhodowana około 500 lat temu – musiała być przebojem.

Kwiaty róży Tuscany mają średnicę około 6 cm. W każdym jest po około 20 płatków.

Zapach: mocny, bardzo piękny

Liście: jasnozielone

Kolce: od braku po dość liczne

Róża Tuscany wykazuje duże zróżnicowanie co do liczby kolców. Czasami nie ma ich wcale albo są nieliczne. Zdarzają się także pędy kolczaste.

Zdarza się, że róża Tuscany ma mało kolców, a czasem dużo. Jest niejednolita pod tym względem. Fot. Niepodlewam

Zastosowanie: pojedynczy krzew lub grupa po kilka i więcej sztuk, na kwiat cięty, niskie żywopłoty

Róże Tuscany najlepiej sadzić blisko ścieżek. Dzięki temu można z bliska podziwiać ich unikalny kolor, a także wąchać (przepięknie pachną).

Stanowisko: słoneczne; toleruje półcień

Gleba: żyzna; toleruje ziemię przeciętną

Na tym samym stanowisku róża Tuscany może rosnąć dziesiątki lat.

Podlewanie: umiarkowane

Róża Tuscany korzeni się głęboko. Dobrze znosi suszę nawet bez podlewania.

Nawożenie: od maja do czerwca (V-VI)

Używać można nawozu sztucznego przeznaczonego do róż. Dobre nawozy naturalne to np. gnojówka z pokrzywy lub obornik krowi.

Rozmnażanie: odrosty korzeniowe, szczepienie

Róże Tuscany są łatwe do rozmnożenia bez szczepienia. Wystarczy wykopać wiosną lub jesienią odrost korzeniowy z młodym pędem.

Cięcie: lato

W odróżnieniu od większości innych róż, róża Tuscany powinna być cięta zawsze po kwitnieniu. Ta odmiana bowiem kwitnienia na pędach dwuletnich i starszych.

Jeśli przytnie się róże Tuscany przed kwitnieniem, kwiatów nie będzie!

Co roku przycina się pędy boczne róży Tuscany. Warto także co roku wycinać jeden najstarszy pęd. Uciąć można do 1/3 pędów.

Róża Tuscany pięknie rośnie i kwitnie nawet bez corocznego cięcia. Jednak wtedy z czasem zamienia się w niekształtny krzak.

Pąki są prawie okrągłe. Róża Tuscany zawiązuje je na pędach 2-letnich i starszych. Fot. Niepodlewam

Wytrzymałość na mróz: bardzo dobra

Róża Tuscany nie potrzebuje okrycia na zimę. Wytrzymuje mróz nawet minus 35 stopni Celsjusza. Jedynie bardzo młode sadzonki można – ze względu na to, że to cenna odmiana – obsypać ziemią na zimę (na wysokość około 20 cm).

Choroby i szkodniki: odmiana odporna

Róża Tuscany rośnie zdrowo. Nie wymaga chemicznych oprysków. Jedynie w bardzo wilgotne lata oraz gdy jest często podlewana na liście może być atakowana przez choroby grzybowe.

Warto wiedzieć

• Róże galijskie (francuskie) to jeden z najstarszych uprawianych gatunków. W Polsce rosną także dziko (są rzadkie). Mają właściwości lecznicze.

Post Róża Tuscany – uprawa, odporność, cięcie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Wiosną siew kopru ogrodowego można zacząć od 15 kwietnia. Jesienią koperek sieje się od 15 października. Łatwo rozsiewa się sam.

Nasiona kopru ogrodowego są dość duże i płaskie. Na zdjęciu jest odmiana Kozak. Fot. Niepodlewam

Koper ogrodowy to warzywo, które powinno być w każdym ogrodzie. Nie tylko jest aromatycznym dodatkiem do potraw, zawierającym dużo witamin. Chroni także inne warzywa przed chorobami i szkodnikami. Nadaje się również do uprawy w donicach.

Termin siewu kopru ogrodowego

• Kwiecień – od drugiej połowy miesiąca
• Maj
• Czerwiec
• Lipiec
• Sierpień – do 10 dnia tego miesiąca
• Październik – druga połowa miesiąca
• Listopad
• Grudzień

Koper ogrodowy to jedno z nielicznych warzyw, które można siać prawie cały sezon. Aby zapewnić zbiór przez cały czas, siew kopru ogrodowego warto powtarzać co 2-3 tygodnie.

Najbardziej zawodny bywa siew kopru ogrodowego w kwietniu (IV), ze względu na ewentualne przymrozki. W sierpniu (VIII) zaś często bywa sucho i bardzo gorąco, a w takich warunkach koperek szybko zakwita i słabo plonuje.

Od 15 października (X) siew kopru ogrodowego wykonuje się z myślą o wczesnym zbiorze wiosną następnego roku.

Siew kopru ogrodowego można wykonać wiosną, latem, jesienią i nawet zimą (o ile gleba nie zamarznie). By zawiązał kwiaty, potrzebne np. do kiszenia ogórków, trzeba go siać najlepiej w maju. Fot. Niepodlewam

Głębokość siewu

Koper ogrodowy najlepiej siać na głębokość około 1-2 cm.

Gdzie siać

Koper ogrodowy sieje się od razu do gruntu w słonecznych miejscach. ZAWSZE korzystnie go siać w warzywniaku! Koper ogrodowy zawiera substancje, które powodują, że obok niego dobrze rosną inne warzywa. Koper ogrodowy nadaje się także do siewu w donicach, ale najlepiej dużych (pojemność co najmniej 5 l).

Koper sieje się:

• W rzędach – nasiona rozsypuje się tak, jakby soliło się potrawę. Teoretycznie nasiona kopru (są dość duże) można umieszczać pojedynczo w dołkach, ale jest to czasochłonne. Gdy koperek wzejdzie zbyt gęsto, trzeba go po prostu przerywać. Nadprogramowy koper przeznacza się do jedzenia. Rzędy kopru najlepiej wyznaczać co 15-30 cm.

Koper ogrodowy można siać w jednym rzędzie np. z ogórkami. W towarzystwie kopru ogórki wschodzą lepiej i zdrowiej rosną.

• Rzutowo – nasiona kopru rozsiewa się luźno na powierzchni ziemi i przysypuje ziemią. Można też koperek wysiewać luźno (bez przysypywania ziemią) między warzywami (łatwo wysiewa się sam). Jednak wtedy wschodzi nieregularnie.

Koperek można siać w doniczkach, ale najlepiej w dużych. Fot. Niepodlewam

Jaka ziemia

Koperek nie jest wybredny co do ziemi. Wystarcza mu przeciętna gleba. Rośnie najlepiej w 2 i 3 roku po oborniku. Lubi też ziemię nawożoną kompostem, lekko wilgotną. Najlepszy odczyn gleby dla kopru to pH 6,5-6.

Kiełkowanie

Koper ogrodowy najlepiej kiełkuje w temperaturze od 10 stopni Celsjusza (gleby). Trwa to najczęściej 14-20 dni. Jeśli jest chłodniej, koperek potrzebuje więcej czasu, by wykiełkować.

Nasiona kopru ogrodowego bardzo dobrze zimują w gruncie.

Gdy koper wzejdzie, niszczą go najmniejsze, późne przymrozki. Na chłód powyżej 0 stopni Celsjusza koperek ogrodowy jest odporny. Gdy prognozowane są przymrozki, można koper przykryć agrowłókniną, ale nie zawsze to pomaga. By zapewnić sobie pewny plon, trzeba siać koperek co 2-3 tygodnie.

Koper ogrodowy zawiązuje dużo nasion i łatwo się rozsiewa w ogrodzie. Nasiona dobrze zimują w gruncie, ale siewki łatwo zniszczyć podczas wiosennych prac w ogrodzie. Nasiona można też zebrać i zimą przechować w domu. Fot. Niepodlewam

Jak siać koper ogrodowy w uprawie współrzędnej CZYTAJ TUTAJ

Post Siew kopru ogrodowego – jak głęboko i kiedy pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.