W smaku to jedna z najlepszych gruszek świata. Grusza Hardenpont Zimowa jest jednak kapryśna. Wymaga żyznej ziemi i długiego lata.

Grusza Hardenpont Zimowa – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Inne nazwy: Ardenpont, Bere Ardanpon, Beurre d Arenberg, Beurre de Chambrion, Beurre d Hardenpont d Hiver, Glou Morceau, Gloux-Morceau, Goulu Morceau, Hardenponta Masłówka, Hardenponts Witer Butterbirn, Hardenpont`s Winterbutterbirne, Kronprintz Ferdinand, Schinkenbirne, Untoasa Hardenpont

Pochodzenie: przed 1759 rokiem (Belgia)

Dojrzewanie: grudzień-marzec (XII-III)

Owoce: duże i bardzo duże )długość około 10 cm); skórka zielonożółta z drobnymi cętkami; mają bardzo charakterystyczny kształt tykwy i nieregularne guzy; bardzo smaczne, delikatnie kwaskowate, z nutą melona; miąższ soczysty, masłowaty; ładny zapach

Ze względu na guzy i nieregularny kształt owoce gruszki Hardenpont Zimowe są średnio atrakcyjne z wyglądu. Mają jednak rewelacyjny, wykwintny smak. Uważane są za jedne z najlepszych na świecie, obok takich odmian jak Bera Biała czy Bera Bosca.

Przeznaczenie: owoce deserowe, świetne do jedzenia na surowo

Gleba: żyzna; idealny jest odczyn lekko kwaśny (pH 6,2-6,7)

Grusza Hardenpont Zimowa ma jedne z największych wymagań co do ziemi. W słabej rośnie i owocuje słabo. Nie może być też sadzona w ziemi zbyt wilgotnej, ponieważ wtedy gruszki mają tendencję do przedwczesnego opadania.

Stanowisko: słoneczne

Grusza Hardenpont Zimowa powinna być sadzona od południa lub wschodu. Bardzo lubi stanowiska osłonięte, przy murach.

Odporność: dobra

Ogólnie grusza Hardenpont Zimowa rośnie zdrowo i dobrze plonuje. Potrzebuje KONIECZNIE w sezonie dużo słońca i długiego lata. Nie udaje się regionach, gdzie wegetacja zaczyna się późno, np. w północno-wschodniej Polsce.

Młode drzewka warto zabezpieczać na zimę.

Zapylacze: Baszelie, Bera Bosca, Bera Hardego, Bonkreta Williamsa, Diuszesa Wczesna, Duanna Zimowa, Faworytka, Jozefinka, Krzywka, Lektjera, Małgorzatka, Maria Ludwika, Nelis Zimowa, Red Bonkreta Williamsa, Wienneńska

Ciekawostki

• Gruszę Hardenpont Zimową wyhodował ksiądz Nicolas Hardenpont (1705-1774) w Belgii. Przez około 30 lat prowadził doświadczenia, polegające na krzyżowaniu drzew owocowych. Szczególnie interesowały go grusze Bera, wówczas rzadkie i bardzo cenione. Badania księdza Hardenpont były wówczas nowatorskie. Zainspirowały innych ogrodników. Pół wieku później powstała m.in. grusza Faworytka (Klapsa).

• Grusza Hardenpont Zimowa to krzyżówka Besi du Chaumontel oraz prawdopodobnie odmiany z grupy Dechantsbirne.

• Hardenpont Zimowa to jedna z kilkunastu odmian grusz, który wyhodował ksiądz Hardenpont. Inna jego słynna odmiana to grusza Kolmarka.

• Gruszki Hardenpont Zimowe zyskały rozgłos, dzięki księciu Arenberg, który posadził je w swoim ogrodzie. Tam w 1806 roku wypatrzył je ogrodnik francuski L.Noisette i rozsławił na cały świat. Od nazwiska księcia wywodzi się jedna z wielu nazw tej odmiany – Beurre d`Arenberg.

• Grusza Hardenpont Zimowa jest dziś w Polsce rzadka. Młode drzewka można kupić m.in. w Belgii, Francji, Rosji, Rumunii, Wielkiej Brytanii. Sprzedawana jest pod wieloma nazwami, np. Glou Marceau. To bardzo stara nazwa z XVIII/XIX wieku. Ma oznaczać „Smaczny Kąsek”.

O innych starych odmian grusz CZYTAJ TUTAJ

Źródło:
*wiedza własna
*„Ogród szkolny”, Franciszek Langauer i Eustachy Wołoszczak, 1889 rok
*„Ogrodnik Polski”, 1893 rok
*„Deutsche Pomologie”, Wilchelm Lauche, 1882-1883 rok
*„Obstarten”, Johann-Heinrich Rolff, 2002 rok

Publikacja ryciny gruszy Hardenpont Zimowa z XIX wieku za zgodą biblioteki Wageningen UR w Holandii

Post Grusza Hardenpont Zimowa – uprawa, odporność, zapylacze pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Ma bardzo ładny kształt stożka. Żywotnik zachodni Yellow Ribbon wyróżnia też złocistozielony kolor. Jest niewymagający i odporny.

Kompozycja iglaków: na pierwszym planie trzy żywotniki zachodnie (tuje) Yellow Ribbon oraz świerk biały Pendula. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Cedr biały Yellow Ribbon, Thuja occidentalis Yellow Ribbon, Tuja zachodnia Yellow Ribbon

Wysokość: około 4 m

Żywotniki zachodnie Yellow Ribbon rosną średnio szybko, po 5-10 cm rocznie. Ich wymiary można lekko korygować cięciem. Mają piękny, regularny kształt stożka.

Szerokość: około 1,5 m

Liście: miękkie łuski w kolorze złocistozielonym

Zimą łuski żywotnika zachodniego Yellow Ribbon stają się bardziej rudawe, ale nie tracą pięknego, złocistozielonego koloru, rzadkiego u innych iglaków o tej porze roku.

Żywotnik zachodni Yellow Ribbon ma złocistozielone łuski. Zawiązuje szyszki, ale mało. Fot. Niepodlewam

Gleba: odmiana niewybredna; toleruje odczyn od kwaśnego do lekko zasadowego (pH 5,5-7,2)

Podlewanie: umiarkowane

Żywotnik zachodni Yellow Ribbon korzeni się płytko. Dlatego jest narażony na wysychanie zarówno podczas letnich suszy, jak i mroźnych zim bez śniegu. Trzeba go podlewać w czasie suszy, a na zimę ściółkować, np. korą.

Stanowisko: słoneczne

Żywotnik zachodni Yellow Ribbon lubi wilgoć w powietrzu. Dobrze rośnie np. przy często podlewanych trawnikach czy obok oczek wodnych.

Przeznaczenie: pojedyncze egzemplarze oraz grupy w wyeksponowanych miejscach, szpalery, wysokie żywopłoty cięte i nieformowane, duże skalniaki

Wytrzymałość na mróz: dobra

Zdarza się, że po podczas zimy żywotnik zachodni Yellow Ribbon schnie. To prawie zawsze efekt braku wody w ziemi, a nie niskiej temperatury. Szczególnie młode tuje potrzebują ochrony przed wysychaniem w postaci ściółki.

Cięcie: kwiecień, maj, czerwiec (IV-VI)

Żywotnik zachodni Yellow Ribbon doskonale znosi przycinanie. Ze względu na ładny, stożkowy pokrój rzadko tnie się go mocno (najczęściej w żywopłotach, by wyrównać wysokość krzewów). Z reguły wystarcza cięcie korygujące, nadające żywotnikowi kształt idealnego stożka.

Choroby i szkodniki: odmiana odporna

Tak jak inne żywotniki zachodnie, Yellow Ribbon bywa atakowana przez misecznika tujowca. Objawy – wypukłe tarczki na gałązkach. Następnie gałązki brązowieją i zamierają.

Żywotnik zachodni Yellow Ribbon to zdrowo rosnąca odmiana. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

• Żywotnik zachodni Yellow Ribbon to odmiana holenderska z lat 80. XX wieku. Jest często sadzona na całym świecie.

• Podobnie jak inne żywotniki zachodnie, Yellow Ribbon zawiera olejek eteryczny tujon. Powoduje on podrażnienia skóry, m.in. swędzące plamy. Cięcie należy wykonywać w rękawicach oraz stroju zakrywającym ramiona i nogi.

• Żywotnik zachodni Yellow Ribbon zawiązuje małe szyszki. Jest ich niewiele.

• Zjedzenie szyszki lub innej części żywotnika zachodniego może być niebezpieczne dla dzieci. Pierwsze objawy zatrucia to m.in. wymioty, ból brzucha, biegunka. Konieczna jest wizyta u lekarza.

Post Żywotnik zachodni Yellow Ribbon – uprawa i odporność pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Jego uprawa bez oprysków chemicznych jest bardzo trudna. Ziemniak wczesny rośnie zdrowiej i szybciej obok niektórych roślin w ogrodzie.

Ziemniak wczesny dobrze rośnie na grządce podwyższonej. Ma cieplej i więcej słońca. Fot. Niepodlewam

Ziemniak jest atakowany przez wiele chorób. Najgroźniejsza to zaraza ziemniaka, która bardzo łatwo przenosi się na pomidory. Ze szkodników uciążliwa i trudna do zwalczenia jest stonka ziemniaczana. Na polach, w dużych uprawach, ziemniaki muszą być pryskane i od chorób, i od szkodników.

W ogrodzie ziemniaki uprawia się rzadko, bo roznoszą choroby. Jeśli już to właśnie wczesne, bez chemicznych oprysków, na zbiór ekologiczny.

Bulwy najlepiej sadzić podkiełkowane w końcu kwietnia lub pierwszych dniach maja (w zależności od pogody). Dzięki temu skraca się czas uprawy o około 2 tygodnie. Im krócej ziemniaki rosną w ogrodzie, tym zdrowsze są inne rośliny, zwłaszcza pomidory, ogórki, niektóre drzewa owocowe.

Ziemniak wczesny szczególnie lubi towarzystwo chrzanu. Jest wtedy rzadziej atakowany przez stonkę ziemniaczaną. Korzystne jest także sadzenie go obok kapusty, np. białej lub czerwonej. Kapusta brukselska jest dobrą rośliną poplonową po wczesnych ziemniakach.

Wczesne ziemniaki trzeba zebrać jak najwcześniej, na tzw. młode kartofle. Łęty najlepiej zawsze wyrzucić poza ogród albo spalić, by nie zwiększać ryzyka wystąpienia chorób w następnych latach.

W miejscu, gdzie rosły ziemniaki, przez co najmniej 3 lata nie należy uprawiać warzyw psiankowatych, czyli m.in. pomidora.

Ziemniak lubi rosnąć obok:

• Bób
• Brokuł
• Chrzan
• Fasola
• Jarmuż
• Kalafior
• Kalarepa
• Kapusta (brukselska, głowiasta biała i czerwona, pekińska, włoska)
• Kukurydza
• Nasturcja
• Szpinak

Ziemniaki źle rosną obok:

• Arbuz
• Bakłażan (Oberżyna)
• Burak 
• Dynia
• Jabłoń
• Kabaczek
• Malina
• Marchew
• Melon
• Morela
• Ogórek
• Orzech włoski
• Papryka
• Pasternak
• Patison
• Pietruszka
• Pomidor
• Pomidor skórzasty (Miechunka pomidorowa)
• Rodzynek brazylijski (Miechunka peruwiańska)
• Seler
• Słonecznik

Obierek z ziemniaków nie należy wyrzucać na kompost. Mogą być źródłem zarazy ziemniaczanej pomidorów. Fot. Niepodlewam

Post Ziemniak wczesny – uprawa współrzędna w ogrodzie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Odmiana z korzeniami okrągłymi. Rzodkiewka Krakowianka nie ma skłonności do parcenia i zbyt wczesnego zakwitania. Jest lekko pikantna w smaku.

Rzodkiewka Krakowianka jest okrągła, czerwona z białym końcem. To polska odmiana wyhodowana około 50 lat temu. Fot. Niepodlewam

Cechy: rzodkiewka z korzeniami okrągłymi; w kolorze czerwonym z białym czubkiem

Korzenie rzodkiewki Krakowianka mają po około 2-3 cm średnicy.

Wysokość: około 15 cm

W porównaniu do innych odmian, rzodkiewka Krakowianka ma niewielką część nadziemną.

Rozmnażanie: nasiona

Nasiona rzodkiewki Krakowianka. Fot. Niepodlewam

Termin siewu:

• Wiosna – od marca do pierwszych dni maja (III-V)
• Lato – sierpień (VIII)

Rzodkiewka Krakowianka jest zaliczana do odmian wczesnych, do siewu wiosennego. Udaje się jednak także z siewu letniego.

Tak jak inne odmiany, rzodkiewka Krakowianka reaguje na długość dnia, ale jest mniej wrażliwa. Gdy dzień jest długi, zamiast wiązać korzenie, wybija w kwiatostany. Dlatego, by mieć plon, trzeba przestrzegać terminów siewu.

Rzodkiewki Krakowianki są gotowe do zbioru po około 35 dniach od siewu. Fot. Niepodlewam

Głębokość siewu: 1 cm

Zbyt głęboki siew sprawia, że rzodkiewki mają zniekształcone korzenie. Więcej na ten temat CZYTAJ TUTAJ

Zbiór: po około 35 dniach od siewu

Zastosowanie: sałatki, na kanapki, dekoracja dań

Rzodkiewka Krakowianka ma delikatny, lekko piekący smak. Zgrubienia korzeniowe są soczyste, chropkie i białe w środku.

Można także jeść młode liście rzodkiewki Krakowianka. Nadają się np. do sałatek.

Młode liście rzodkiewki Krakowianka nadają się do sałatek. Fot. Niepodewam

Stanowisko: słoneczne

W cieniu rzodkiewki nie zawiązują grubych korzeni.

Gdzie siać: grunt, tunele foliowe, szklarnie, pod włókniną

Rzodkiewki Krakowianki dobrze siać z warzywami, które długo kiełkują, np. pietruszką (w tym samym rzędzie).

Gleba: żyzna, próchnicza

Najlepsza jest ziemia nawieziona kompostem (jesienią lub wiosną). Dawka – około 5 kg kompostu na metr kwadratowy.

Ziemia nie powinna być świeżo wapnowana. Wapno zwiększa odczyn ziemi, a to sprzyja parchowi rzodkiewki. Na korzeniach pojawiają się wklęsłe plamy, wyglądające jak białe kratery lub krosty.

Podlewanie: umiarkowane

Z podlewaniem nie należy przesadzać. Gdy rzodkiewka Krakowianka ma zbyt dużo wody, miąższ korzeni może stać się szklisty.

Rzodkiewka Krakowianka ma korzenie białe w środku, chrupkie, lekko pikantne. Fot. Niepodlewam

Nawożenie: niekonieczne w uprawie amatorskiej

Jeżeli miejsce pod rzodkiewkę nie było zasilone kompostem, korzystnie jest przykryć nim nasiona przynajmniej po siewie.

Gdy gleba jest słaba, w fazie 3-4 liścia można użyć nawozu naturalnego, na przykład na bazie odchodów dżdżownic albo gnojówkę z pokrzywy. Z powodu krótkiego okresu wegetacji lepiej unikać nawożenia sztucznego.

Odporność na mróz: wytrzymuje przymrozki do minus 3-4 stopni Celsjusza

Choroby i szkodniki: odmiana odporna

Rzodkiewka Krakowianka nie ma skłonności do parcenia. Jest atakowana przez pchełki ziemne.

Jak walczyć z pchełkami ziemnymi CZYTAJ TUTAJ

Dziury w liściach rzodkiewki Krakowianka to efekt żerowania pchełek ziemnych. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

• Rzodkiewka Krakowianka to polska odmiana. Wyhodowano ją w latach 70. XX wieku. Nadal jest bardzo popularna.

Post Rzodkiewka Krakowianka – uprawa, smak, odporność pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

To stara odmiana o orzeźwiającym smaku. Jabłoń Reneta Szampańska nadaje się m.in. na wina. Jest podatna na choroby grzybowe, ale opryski nie są konieczne.

Jabłoń Reneta Szampańska – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Inne nazwy: Champagner Reinette, Drei Jahr dauernder Mutterapfel, Englische Reinette, Glas Reinette, Glasapfel, Herrenapfel, Laskrieger, Loskrieger, Reinette Blanche de Champagne, Reinette de Versailles, Reinette von Versailles, Renet de Champagne, Renet Sampanskij, Russiche Reinette, Rzepka Zimowa

Pochodzenie: prawdopodobnie XVII wiek (najprawdopodobniej Niemcy)

Dojrzewanie: luty-czerwiec (II-VI)

Jabłka Reneta Szampańska na miesiąc przed zbiorem. Fot. Niepodlewam

Owoce: średniej wielkości (7-8 cm); lekko spłaszczone; żółto- czerwone, rumieniec smugowaty, obejmujący dużą część owocu; miąższ biały, soczysty, kruchy, orzeźwiający, średnio słodki, smaczny; pachnące

Jabłka Reneta Szampańska zbiera się w drugiej połowie października (X). Tuż po zbiorze są kwaskowate i mało smaczne na surowo. Pełny smak mają po odleżeniu w chłodzie, zwykle od lutego (II).

Przeznaczenie: do jedzenia na surowo, do ciast i suszenia, na zupę jabłkową, wina, nalewki

Zupa i wino z jabłek Reneta Szampańska to regionalne przysmaki w południowych Niemczech. Wina z Renety Szampańskiej mają delikatny, musujący smak.

Gleba: przeciętna, najlepiej lekko kwaśna (idealne pH 6,2-6,7)

Jabłoń Reneta Szampańska jest niewymagająca co do ziemi. Toleruje nawet piaszczystą, ale powinna być lekko wilgotna.

Jabłoń Reneta Szampańska dobrze się regeneruje. Fot. Niepodlewam

Stanowisko: słoneczne

Jabłoń Reneta Szampańska rośnie też w półcieniu, ale wtedy jest częściej atakowana przez choroby grzybowe, zwłaszcza parcha. To odmiana lubiąca przewiew (liście powinny szybko wysychać po deszczu i rosie). Na przełomie XIX i XX wieku sadzono ją wzdłuż dróg.

Jabłonie Reneta Szampańskie są tradycyjnie uprawiane w rejonach podgórskich Austrii, Niemiec, Szwajcarii.

Drzewo rośnie średnio intensywnie. Owocuje często naprzemiennie. Zaczyna owocować z reguły w 6-8 roku.

Jabłoń Reneta Szampańska częściej choruje, jeśli jest posadzona ciasno między innymi drzewami. Fot. Niepodlewam

Odporność: dobra na mróz, średnia na choroby grzybowe

Jabłoń Reneta Szampańska ogólnie nie jest wymagająca, ale w wilgotne lata oraz gdy nie ma przewiewu bywa atakowana przez choroby grzybowe. Drzewo dobrze się regeneruje, nie wymaga chemicznych oprysków.

Aby jabłoń Reneta Szampańska nie chorowała, nie należy jej sadzić wciśniętą między inne drzewa. Trzeba też wygrabiać jesienią liście, bo są źródłem zakażenia grzybami wiosną w następnym sezonie.

W wilgotne lata jabłoń Reneta Szampańska jest atakowana przez choroby grzybowe. Fot. Niepodlewam

Zapylacze: Koksa Pomarańczowa, Kantówka Gdańska, Kronselska, Ontario

Ciekawostki

• Jabłoń Reneta Szampańska nie ma pewnego pochodzenia. Przyjmuje się, że to Niemcy, ale być może było to pogranicze Niemiec i Francji.

• W polskich ogrodach jabłoń Reneta Szampańska jest nadal spotykana i sadzona. Nigdy jednak nie była to popularna odmiana. To jabłoń dla smakoszy.

• Jabłoń Reneta Szampańska jest uprawiana amatorsko w całej Europie, m.in. w Austrii, Czechach, Niemczech, Polsce, Rosji, Szwajcarii, a także na Ukrainie i Węgrzech. Od co najmniej 100 lat jest lubiana w południowych Niemczech i na Krymie.

Źródło:
*wiedza własna
*„Ogrodnik Polski”, 1894 rok
*„Ogrodnik Polski”, 1900 rok
*„Sadownictwo gospodarskie”, Władysław Tyniecki, 1902 rok
*”Deutsche Pomologie”, Wilhelm Lauche, 1882-1883 rok

Rysunek jabłoni Reneta Szampańska z XIX wieku został opublikowany za zgodą biblioteki Wageningen UR w Holandii

Post Jabłoń Reneta Szampańska – uprawa, odporność, zapylacze pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Jego zawsze zielone gałązki nadają się do wazonu i na wiązanki. Cięcie ostrokrzewu kolczastego zimą to nie najlepsza pora, ale krzew znosi je dobrze.

Cięcie ostrokrzewu kolczastego zimą wykonuje się wyłącznie wtedy, gdy gałązki są potrzebne do wazonów, na stroiki i wiązanki. Fot. Niepodlewam

Ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium) ma opinię wrażliwego na mróz. Nie do końca jest ona prawdziwa. W rzeczywistości obecnie są wyselekcjonowane i sprzedawane odmiany bardzo odporne na mróz. Lepiej znoszą polskie zimy niż np. bardzo popularne tuje (żywotniki).

Ostrokrzewy to krzewy zielone całą zimę. Ich sztywne, ząbkowane liście mają piękny kolor niezależnie jak zimno jest na dworze. Liście ostrokrzewu nie mają też tendencji do zasychania z powodu braku wody, zwijania się czy utraty połysku z powodu mrozu.

Dodatkowo wielką ozdobą ostrokrzewów kolczastych są zimą czerwone owoce, które nie marszczą się na mrozie. Nie lubią ich zjadać ptaki. Dlatego wiszą na gałązkach aż pojawią się następne owoce.

Ostrokrzew kolczasty w maju: kwiaty i zeszłoroczne owoce obok siebie to częsty widok. Fot. Niepodlewam

1. Termin cięcia zimą

Cięcie ostrokrzewu kolczastego zimą wykonuje się tylko wtedy (bez względu na temperaturę), gdy gałązki są potrzebne do wazonu, na wiązanki i stroiki. Można je traktować tak samo jak np. gałązki świerków czy jodeł. W odróżnieniu od iglaków przycięty krzew ostrokrzewu nie traci ładnego pokroju. Wręcz przeciwnie – cięciem, także zimą, można go skorygować.

Ran po zimowym cięciu nie trzeba niczym zabezpieczać.

2. Gałązki do wycięcia

Najlepiej wycinać sekatorem gałązki jednoroczne i dwuletnie, czyli młode. W pierwszej kolejności trzeba uciąć gałązki zbyt mocno wyrastające poza obrys krzewu.

Ostrokrzewy w sezonie letnim rosną bardzo intensywnie. Pojedyncze gałązki przyrastają po 50 cm na boki i w górę. Takie młode gałązki są proste, ładnie ulistnione, czyli idealne do wazonów zimą.

Jednoroczna gałązka ostrokrzewu kolczastego ugina się pod śniegiem. Fot. Niepodlewam

3. Jak mocno ciąć

Cięcie ostrokrzewu kolczastego zimą nie jest terminem najlepszym na taki zabieg. Mały krzew bez szwanku dla zdrowia i urody zniesie ucięcie zimą kilku gałązek. Z dużego można uciąć więcej.

Warto się trzymać zasady, że zimą nie ścina się więcej niż 10% ostrokrzewu kolczastego.

Ogólnie cięcie ostrokrzewu kolczastego zimą jest proste. Nie wykonuje się go, gdy gałązki nie są potrzebne do wazonu lub wiązanki.

Najlepsza pora na cięcie ostrokrzewu kolczastego to kwiecień (IV). Teoretycznie dobre są też maj (V) oraz czerwiec (VI), ale wtedy ze względu na pszczoły, które bardzo lubią kwiaty ostrokrzewu, jest to niebezpieczne.

W połowie maja młode przyrosty ostrokrzewu kolczastego mają już po kilkanaście centymetrów. Fot. Niepodlewam

Post Cięcie ostrokrzewu kolczastego zimą pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Stara odmiana odporna na mróz i choroby. Czereśnia Donissena Żółta jest niewybredna. Ma jasne, słodkie owoce. Szybko zaczyna plonować.

Czereśnia Donissena Żółta – rysunek z książki „Holenderski sad”, Groningen, J.B. Wolters z 1868 roku, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Inne nazwy: Bernsteinkirsche, Chrząstka Doenissena Żółta, Donissens gelee Knorpelkirsche, Honigkirsche, Wachskirsche, Weisskirsche, Żółty Doniss

Pochodzenie: przed 1825 rokiem (Niemcy)

Dojrzewanie: lipiec (VII)

Przy dobrej, słonecznej pogodzie i ciepłej wiośnie czereśnia Donissena Żółta zaczyna dojrzewać już w końcu czerwca (VI).

Owoce: średniej wielkości (około 2 cm); żółte, czasem z rudawym rumieńcem; skórka cienka, gładka, delikatna (odgniata się w transporcie), błyszcząca; miąższ żółty, zwarty, soczysty; smaczne, słodkie, mało kwaskowe; sok bezbarwny

Przeznaczenie: owoce deserowe, na przetwory

Gleba: żyzna; odczyn obojętny (pH 6,7 -7,2)

Czereśnia Donissena Żółta toleruje też słabszą ziemię, ale owoce są drobne.

Stanowisko: słoneczne

Czereśnia Donissena Żółta szybko rośnie i zaczyna owocować. Plonuje obficie. Dojrzałe owoce może strącać wiatr. Dlatego dobrze ją sadzić w miejscach zacisznych.

Odporność: dobra

Czereśnia Donissena Żółta jest odporna na mróz i choroby. Za jej żółtymi owocami nie przepadają ptaki. Owoce mogą pękać podczas deszczowej pogody.

Zapylacze: Buttnera Czerwona (czereśnia), Hedelfińska (czereśnia), Kunzego (czereśnia), Ostheimska (wiśnia), Schneidera Późna (czereśnia)

Kwiaty czereśni Donissena Żółta mogą być zapylane zarówno pyłkiem innych czereśni, jak i wiśni.

Ciekawostki

• Czereśnia Donissena Żółta została odkryta w 1825 roku w Guben – dziś to pogranicze Niemiec i Polski. Najprawdopodobniej to odmiana znacznie starsza. Już w pierwszej połowie XIX wieku była bardzo dobrze znana zarówno w Niemczech, jak i Holandii. Jej wyhodowanie przypisuje się ogrodnikowi o nazwisku Donissen.

• Czereśnia Donissena Żółta, ze względu na odporność i niezawodne plonowane, jest nadal popularna w Polsce i innych krajach. Łatwo kupić młode drzewko.

• Wadą czereśni Donissena Żółta jest… kolor jej owoców. Polsce od wieków najbardziej są lubiane czereśnie czarne i czereśnie czerwone. Żółte czereśnie wolą np. Japończycy.

• Na przełomie XIX i XX wieku czereśnia Donissena Żółta była często sadzona w ogrodach przy polskich szkołach.

• Czereśnie Donissena Żółta oraz Jabulay po skrzyżowaniu dały odporną odmianę Łuczistaja. Wyhodowano ją na Ukrainie.

• Czereśnia Donissena Żółta jest dobrym zapylaczem dla wiśnio-czereśni Hortensji. To stara krzyżówka wiśni i czereśni (czerecha) o pysznych owocach.

• Prawie 100 lat temu –  sezonie 1937-1938 – drzewko czereśni Donissena Żółta, o wysokości 170 cm, kosztowało 2,75 zł.

Źródło:
*wiedza własna
*„ Ogród szkolny”, Franciszek Langauer i Eustachy Wołoszczak, 1889 rok
*„Holenderski sad”, Groningen, J.B. Wolters, 1868 rok
*„Szkółki Podzameckie Franciszka Hrabiego Zamoyskiego w Podzamczu”, 1937-1938 rok
*„Ogrodnik Polski”, 1934 rok

Rysunek czereśni Donissena Żółta z XIX wieku został opublikowany za zgodą biblioteki Wageningen UR w Holandii

Post Czereśnia Donissena Żółta – uprawa, odporność, zapylacze pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

To jeden z najlepszych nawozów naturalnych. Guano zawiera mnóstwo azotu, fosforu, potasu. Trzeba go stosować w dużym rozcieńczeniu, by nie przenawozić.

Guano może mieć różne pochodzenie, np. od ptaków wodnych. Popularne jest też guano nietoperzy. Fot. Niepodlewam

Guano to naturalny nawóz pozyskiwany z dziko żyjących zwierząt w różnych częściach świata. Są różne jego rodzaje:

• Guano ptaków – najczęściej to odchody ptaków wodnych żyjących w ogromnych koloniach, jak głuptaki, kormorany, pelikany. W miejscach, gdzie zakładają gniazda, powstają ogromne złoża ich skondensowanego nawozu, często liczące dziesiątki i więcej lat.

• Guano nietoperzy – to odchody nietoperzy zamieszkujących jaskinie. Podobnie jak w przypadku morskich ptaków ich nawóz może mieć dziesiątki i więcej lat.

• Guano rybie – jest produkowane z resztek ryb i wielorybów.

Za najcenniejsze od zawsze uważano guano ptaków morskich z Peru, zwłaszcza z wyspy Chincha. Używali go Indianie. Przez wieki limitowano jego sprzedaż. Toczyły się nawet krwawe wojny o guano. To była sprawa polityczna.

Na guanie nie tylko wszystko świetnie rosło, w tym trawniki przy pałacach. Używano go także do produkcji zamiennika prochu.

Słynne i najlepsze na świecie guano peruwiańskie (do 16% azotu), skończyło się już pod koniec XIX wieku.

„Takie tylko w muzeach oglądać można” – pisał o tym „Ogrodnik Polski” w 1898 roku.

Obecnie sprzedawane guano ma mniejszą zawartość składników niż peruwiańskie, ale i tak rzadko dorównują mu inne nawozy naturalne pochodzące od zwierząt.

Guano – główne składniki:

• Azot – ok. 8-11%
• Fosfor – ok. 7-15%
• Potas – 2-4%
• Wapń – 10-13%

Im guano jest starsze, tym mniej ma azotu, a więcej fosforu. Skład zależy również od jego pochodzenia. Zróżnicowane jest pH – od około 5 do 8. Najbardziej kwaśny odczyn ma nawóz nietoperzy, zaś zasadowy – ptaków.

Każde guano to koncentrat nawozowy. Ze względu na zróżnicowany skład i odczyn pH, trzeba zawsze przestrzegać instrukcji stosowania na opakowaniu.

Guano – zastosowanie w ogrodzie:

• Zasilanie warzyw – najlepiej wybierać guano typu uniwersalnego, przeznaczone do warzyw.

• Zasilanie drzew i krzewów owocowych – najlepszy jest nawóz typu uniwersalnego albo do wybranych gatunków roślin, np. borówek amerykańskich.

• Nawożenie trawników – najlepszy jest nawóz ptaków morskich. O ile instrukcja stosowania nie mówi inaczej, miesza się go z wodą w proporcjach 1:100 (1 część guano i 100 części wody). Następnie trawnik trzeba podlać. Na przełomie XIX i XX wieku guano było nawozem do trawników stosowanym przez ogrodników m.in. w pałacowych siedzibach.

• Na jałową glebę – guano pobudza rozwój pożytecznych mikroorganizmów w glebie. Sprzyja to jej odjaławianiu, np. po powodzi, wypaleniu trawy, budowie domu. Jeśli w instrukcji stosowania nie ma inaczej, nawóz miesza się z wodą w proporcji 1:100, a następnie podlewa.

• Przyśpieszanie kompostowania – nawóz wspomaga rozwój pożytecznych mikroorganizmów w kompoście. Zawiera też dużo azotu, który jest niezbędny w procesie rozkładu materii. Kompost podlewa się guanem wymieszanym z wodą w dowolnych proporcjach.

Zawartość azotu w guano jest wysoka – około 8-11%. Dla porównania: nawóz gęsi, nawóz koński i obornik krowi mają go niecały 1%, nawóz kurzy – 2-4%, nawóz gołębi – 1,5-5%, nawóz przepiórek – 4-4,8%.

Podobnie jak w przypadku innych nawozów pochodzących od zwierząt, guano trzeba stosować z umiarem, aby nie przenawozić. Zjawisko to popularnie nazywa się spaleniem roślin.

Post Guano – pH, skład, zastosowanie w ogrodzie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Ma fioletowe, słodkie owoce. Papryka Oda jest odporna i łatwa w uprawie. Dobrze rośnie także w donicach na balkonie. Jest świetna do sałatek.

Papryka Oda ma fioletowe, słodkie owoce. Fot. Niepodlewam

Cechy: papryka fioletowa, słodka

Inna nazwa: Capsicum anuum Oda

Wysokość: średnia – około 60-70 cm

Rozmnażanie: nasiona

Termin siewu: 1-20 marca (III)

Termin siewu papryki może być opóźniony do końca marca (III). W kwietniu jest już za późno na siew. Lepiej nasiona zachować na kolejny rok.

Paprykę sieje się do skrzynek i pikuje siewki, gdy mają po 1 liściu właściwym. Można też siać nasiona pojedynczo do oddzielnych doniczek – wtedy pikować nie trzeba.

Nasiona papryki Oda. Fot. Niepodlewam

Papryka Oda wschodzi szybko – już po 6-10 dniach. Warunek: potrzebuje ciepłego pomieszczenia (najlepiej 22-24 stopni Celsjusza).

Papryka Oda MUSI być uprawiana z rozsady, bo ma długi okres wegetacyjny, a polskie lato jest krótkie. Nie warto siać papryki bezpośrednio do gruntu. Wyrośnie, zakwitnie lecz nie zdąży wydać owoców.

Siewki papryki Oda. Fot. Niepodlewam

Termin sadzenia: 20 maja – 10 czerwca (V-VI)

Gdzie sadzić: ogród, szklarnia, donice na balkonie i tarasie

Papryka Oda bardzo doskonale rośnie i plonuje donicach. To dobra odmiana do uprawy w pojemnikach. Toleruje przekręcanie i przenoszenie donic.

Papryka Oda bardzo dobrze rośnie i plonuje w donicach. Fot. Niepodlewam

Termin zbioru: sierpień-październik (VIII-X)

Papryka Oda owocuje aż do pierwszych przymrozków, czyli zwykle do października (X).

Owoce: duże i średniej wielkości; podłużne, lekko sercowate; fioletowe, w miarę dojrzewania brązowofioletowe; miąższ kremowy z odcieniem fioletu, delikatny, chrupki; skórka cienka, mocna; nasiona nieliczne, duże; zapach średnio mocny

Owoce dojrzewają stopniowo po 1-3 sztuki. Teoretycznie papryka Oda to odmiana wczesna. Jednak w ogrodzie i na balkonie owocuje aż do pierwszych mrozów.

Papryka Oda ma kremowe wnętrze. Fot. Niepodlewam

Zastosowanie: sałatki, dekoracja dań, ozdoba warzywnika lub balkonu

Papryka Oda jest delikatna i chrupka w smaku. Ładnie pachnie, ale nie dominuje w potrawie. Jej fioletowe owoce tworzą ładny kontrast z warzywami zielonymi czy żółtymi. Pod dodaniu do dań na ciepło papryka Oda traci fioletowy kolor. Staje się brązowa.

Stanowisko: słoneczne

Papryka Oda toleruje również półcień. Jednak, gdy rośnie w półcieniu, zawiązuje mniej owoców. Poza tym papryki mają cieńsze ścianki oraz są mniejsze. Smak pozostaje bez zmian.

Ziemia: żyzna

Papryka Oda dobrze rośnie w pierwszym roku po nawożeniu obornikiem. Jeśli obornika nie było, warto zagon nawieźć kompostem – co najmniej 4 wiadra 10-litrowe na 10 metrów kwadratowych.

W donicach Odę najlepiej sadzić w ziemi kompostowej albo gnojowej.

Podlewanie: obfite

Papryka Oda lubi ściółkowanie, np. słomą (także w donicach). Ściółka sprawia, że ziemia wolniej wysycha.

Paprykę Oda można ściółkować słomą. Fot. Niepodlewam

Nawożenie: obfite

Papryka Oda lubi nawożenie. Nawóz stosuje się co najmniej raz w tygodniu. Dawki nawozu można rozłożyć na mniejsze i zasilać Odę kilka razy w tygodniu.

Polecane są nawozy naturalne:

• Zwierzęce – np. obornik krowi i nawóz kurzy.

• Roślinne – np. gnojówka z ogórecznika lekarskiego, gnojówka z pokrzywy, gnojówka z roszponki warzywnej, gnojówka z żywokostu.

Nawozy zwierzęce i roślinne mają nieprzyjemny zapach, co utrudnia ich stosowanie, np. na balkonie. Zamiennie można używać nawozu naturalnego na bazie odchodów dżdżownic, który nie ma wyczuwalnego, nieprzyjemnego zapachu. Nawóz na bazie odchodów dżdżownic kupuje się w sklepie i stosuje według instrukcji na opakowaniu.

Do zasilania Ody można też używać nawozu sztucznego, najlepiej przeznaczonego do papryki.

Kwiaty papryki Oda. Fot. Niepodlewam

Odporność na mróz: brak

Papryka Oda ginie przy najmniejszym mrozie. Wytrzymuje spadki temperatury do 2-5 stopni Celsjusza.

Choroby i szkodniki: odmiana odporna

Papryka Oda choruje rzadko. Może być atakowana przez szkodniki: miniarki, mszyce, przędziorki, wciornastki. Największe spustoszenie wśród papryki sieją ślimaki. Potrafią zjeść wszystkie liście w ciągu jednej, ciepłej nocy.

Warto wiedzieć

• Papryka Oda to polska odmiana. Wyhodowana została w latach 90. XX wieku.

Papryka Oda ma nie tylko fioletowe owoce. W fioletowozielonym odcieniu są także łodygi i liście. Fot. Niepodlewam

Post Papryka Oda – uprawa, smak, odporność pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Ma kwiaty pomarańczowe, długo świeże w wazonie. Róża Super Star pachnie średnio intensywnie. Znana jest także pod nazwą Tropicana.

Róża Super Star ma kwiaty pomarańczowe, średnio mocno pachnące. Płatki są jak podkręcone lokówką. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Tanor Star, TANorstar, Tropicana

Grupa róż: wielkokwiatowe (mieszaniec herbatni)

Rok wyhodowana: 1960

Hodowca: Mathias Tantau (Niemcy)

Wysokość: około 100 cm

Szerokość: około 100 cm

Czasami róża Super Star potrafi sprawić niespodziankę i osiągnąć nawet 150 cm wysokości i ponad metr szerokości. Są to jednak raczej tylko pojedyncze pędy.

Róże Super Star tworzą mocne, gęste krzewy. W zależności od kąta padania światła pomarańczowy kolor ma różowe refleksy. Fot. Niepodlewam

Kwitnienie: od czerwca do października (VI-X)

Kwiaty: pomarańczowe, pełne

Róże Super Star są pomarańczowe w odcieniu łososiowym z bardzo delikatnymi refleksami różu, który widać w zależności od kąta padania światła.

Kwiaty są pełne. Zewnętrzne krawędzie płatków są delikatnie podkręcone (jak lokówką). Wśród płatków nie widać pręcików.

Średnica kwiatów – około 10 cm. Liczba płatków – od 30 do 35.

W pełnym rozkwicie róż Super Star widoczne są lekko pręciki. Fot. Niepodlewam

Zapach: średnio intensywny, z nutami owoców

Liście: ciemnozielone, półmatowe

Kolce: liczne; duże i średniej wielkości

Kolce róży Super Star. Fot. Niepodlewam

Zastosowanie: pojedynczy krzew lub grupa po kilka i więcej sztuk, na kwiat cięty

Róża Super Star jest trwała w wazonie. Ze względu na pomarańczowy kolor jest dobrze widoczna także z daleka.
Stanowisko: słoneczne, ewentualnie lekki półcień

Róża Super Star nadaje się do bukietów. Pąki mają klasyczny, elegancki kształt. Fot. Niepodlewam

Gleba: żyzna

Podlewanie: umiarkowane

Róża Super Star nie może być podlewana na liście. Należy ją podlewać przy korzeniu. Dzięki temu jest mniejsze ryzyko wystąpienia chorób grzybowych.

Nawożenie: od maja do lipca (V-VII)

Używać można nawozu sztucznego przeznaczonego do róż albo naturalnego, np. gnojówki z pokrzywy czy obornika krowiego.

Rozmnażanie: szczepienie

Cięcie: wiosną

Róże Super Star przycina się co roku 1-2 tygodnie po rozgarnięciu ziemnych kopców chroniących przed mrozem. Pędy należy uciąć nad 2-6 oczkiem licząc od ziemi.

W sezonie kwitnienia trzeba ucinać przekwitłe kwiaty przekwitłe. Róża Super Star wypuszcza wtedy nowe pąki aż do mrozów.

Wytrzymałość na mróz: dobra

Róża Super Star musi być zabezpieczona na zimę. Wystarczy jesienią usypać kopiec ziemi u nasady krzewu na wysokość około 20 cm.

Choroby i szkodniki: odporna

Ogólnie róża Super Star rośnie zdrowo i nie sprawia problemów. W wilgotne lata oraz gdy jest często podlewana na liście może być atakowana przez choroby grzybowe (czarną plamistość i pleśń).

Róża Super Star lubi przewiew, tak by jej liście szybko wysychały po deszczu i rosie.

Wiosną, szczególnie gdy jest ciepło, słonecznie i bezwietrznie, może być atakowana przez mszyce.

Trzeba unikać podlewania róży Super Star na liście. To zwiększa ryzyko wystąpienia chorób grzybowych. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

• Róża Super Star to bardzo słynna, pierwsza odmiana w pomarańczowym kolorze w klasycznym wydaniu kształtów kwiatów. Po niej pojawiły się inne róże pomarańczowe. Pochodzi ze słynnej hodowli Tantau w Niemczech.

• Od róży Super Star pochodzi m.in. róża Troika (z 1972 roku; Dania). Z wyglądu jest bardzo podobna do Super Star. Różni ją mocniejszy, śliczny zapach oraz większa odporność na choroby grzybowe.

• Róża Super Star to krzyżówka siewek odmian różowożółtej Peace (z 1935 roku; Francja) oraz pomarańczowej Alpine Glow (z 1954 roku; Niemcy).

• W Europie ta róża jest znana jako Super Star. W USA zaś jako Tropicana.

Róża Super Star kwitnie aż do mrozów. Fot. Niepodlewam

Post Róża Super Star – uprawa, odporność, cięcie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

To prosty sposób ochrony przed mrozem. Bielenie drzew owocowych trzeba wykonać najpóźniej w styczniu. Najlepsza jest pora odwilży.

Bielenie drzew owocowych wykonuje się przede wszystkim w celu ochrony przed mrozem. Pobielone pnie mają także malowniczy wygląd. Fot. Niepodlewam

Bielenie drzew owocowych zapobiega uszkodzeniom przez mróz w drugiej połowie zimy, czyli w lutym oraz marcu (II-III).

Jak działa bielenie?

Biały kolor odbija promienie słońca. Dlatego białe powierzchnie nagrzewają się zdecydowanie mniej, niż czarne czy brązowe, czyli niepomalowane pnie drzew owocowych.

W polskim klimacie bardzo słoneczne dni są zwykle w lutym i marcu. W dodatku słońce jest coraz wyżej nad horyzontem, a dni są coraz dłuższe. To sprawa, że pnie nagrzewają się bardzo mocno w dzień. W nocy zaś temperatura gwałtownie spada, nierzadko do prawie minus 30 stopni Celsjusza.

Typowe uszkodzenia mrozowe, spowodowane nagrzewaniem przez słońce za dnia i spadkiem temperatury nocą, to:

• Rany zgorzelinowe – kora najpierw robi się czerwonawa, potem łuszczy się, odchodzi, zwija. Często zgorzele powstają w rozwidleniach gałęzi.

• Podłużne pęknięcia pni – zjawisko zachodzi bardzo gwałtownie. Pnie pękają z hukiem w nocy (stąd powiedzenie „trzaskające mrozy”). Pnie pękają zawsze podłużnie (pionowo). Najczęściej pęka pień główny. Zdarza się to także głównym konarom.

Zarówno rany zgorzelinowe, jak i podłużne pęknięcia pni są groźne. Drzewa owocowe chorują w kolejnych latach, często schną, słabo owocują.
Ranom zgorzelinowym oraz podłużnemu pękaniu pni zapobiega właśnie bielenie drzew owocowych.

Na zdjęciu zaznaczone są podłużne pęknięcia pni, spowodowane przez mróz i słońce. To rany sprzed lat. Wszystkie znajdują się z tej samej strony, tam gdzie pnie najsilniej nagrzewają się od słońca. Fot. Niepodlewam

Termin

Bielenie drzew owocowych można wykonać już w październiku. Jednak wapno stopniowo zmywają deszcz i śnieg. Dlatego zabieg trzeba z reguły powtórzyć w grudniu albo w styczniu. Drzewa bieli się podczas odwilży.

Bielenie wiosną, czyli w marcu i kwietniu – to termin zdecydowanie zbyt późny.

Wapno do bielenia

Najwygodniej kupić wapno do bielenia w sklepie ogrodniczym. Wystarczy rozrobić według instrukcji na opakowaniu – i gotowe. Wapno nanosi się na korę pędzlem.

Jak wysoko bielić

Pobielić trzeba cały pień oraz – w miarę możliwości – rozwidlenia najniższych głównych konarów.

Drzewa owocowe najlepiej bielić aż powyżej pierwszych konarów. W rozwidleniach też mogą się pojawić uszkodzenia mrozowe. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

Wapno ma odczyn zasadowy. Dlatego bielenie ogranicza także wzrost mchów i porostów na korze.

Post Bielenie drzew owocowych zimą pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Ma pyszne, pachnące owoce. Grusza Kolmarka to stara odmiana wyhodowana w przykościelnym ogrodzie. Ma niewielkie wymagania.

Grusza Kolmarka – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Inne nazwy: Argenson, Colmar Gris, Colmar Preul, Die Regentin, Impératrice, Passe Colmar, Passe-Colmar Epineux, Passe-Colmar Superfin, Regentka

Pochodzenie: przed 1758 rokiem (Belgia)

Dojrzewanie: grudzień-marzec (XII-III)

Gruszki Kolmarka zbiera się w październiku (X). Do jedzenia nadają się po odleżeniu w chłodzie.

Owoce: średniej wielkości (długość około 8 cm); skórka gruba, żółtozielona z licznymi rdzawymi cętkami i plamkami; szeroki, masywny kształt; miąższ żółtobiały, soczysty, masłowaty, delikatny, lekko korzenny, z ziarnami jak drobny cukier; pachnące

Z wyglądu gruszki Kolmarki są… brzydkie. Ich smak jest jednak wspaniały.

Przeznaczenie: owoce deserowe, doskonałe do jedzenia na surowo, a także do ciast

Gleba: przeciętna, ale nie może być za sucha; idealny jest odczyn lekko kwaśny (pH 6,2-6,7)

Grusza Kolmarka nie jest wymagająca co do ziemi.

Stanowisko: słoneczne

Najlepsze są stanowiska osłonięte od wiatru z wystawą na południe.

Odporność: dobra na mróz, średnia na choroby grzybowe

W deszczowe lata grusza Kolmarka może być atakowana przez parcha. Aby ograniczyć rozmnażanie grzyba, trzeba jesienią wygrabiać liście i usuwać poza ogród.

Zapylacze: Bonkreta Williamsa, Kongresówka, Lipcówka Kolorowa, Napoleonka, Patawinka, Wienneńska

Ciekawostki

• Gruszę Kolmarka wyhodował ksiądz Nicolas Hardenpont (1705-1774) w Belgii. Przez około 30 lat krzyżował drzewa owocowe. Bardzo interesowały go grusze Bera, wówczas rarytas. Krzyżował najlepsze odmiany o najsmaczniejszych owocach, jakie były znane w XVIII wieku.

• Ksiądz Hardenpont wyhodował co najmniej kilkanaście odmian grusz. Najsłynniejsze z nich to grusza Kolmarka oraz grusza Hardenpont Zimowa.

• W Polsce grusza Kolmarka była bardzo ceniona na przełomie XIX i XX wieku. Sadzono ją m.in. w okolicach Przemyśla. Obecnie trudno kupić młode drzewko. Spotkana jest m.in. w Belgii i Francji.

O innych starych odmianach grusz CZYTAJ TUTAJ

Źródło:
*wiedza własna
*„Dwupostaciowość gruszek”, Edward Janczewski, 1899 rok
*„Deutsche Pomologie”, Wilchelm Lauche, 1882-1883 rok
*„Tradycyjne sadownictwo na terenie Pogórza Przemyskiego, Grzegorz Poznański, 2014 rok

Publikacja ryciny gruszy Kolmarka z XIX wieku za zgodą biblioteki Wageningen UR w Holandii

Post Grusza Kolmarka – uprawa, odporność, zapylacze pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

 Gdy przestrzega się terminów siewu, rozsada warzyw zawsze się uda. Nasiona sieje się do skrzynek lub doniczek od stycznia do lipca w zależności od warzywa.

Rozsada warzyw przed posadzeniem w gruncie musi być hartowana na dworze. Fot. Niepodlewam

Rozsada warzyw jest bardziej kłopotliwa w przygotowaniu niż siew od razu do gruntu. Warzywa trzeba bowiem posiać do doniczek lub skrzynek, pamiętać o terminach siewu, pikowaniu, hartowaniu, właściwym terminie sadzenia w gruncie. Mimo to rozsada warzyw się opłaca. Często przygotowuje się ją nawet z tych warzyw, które można siać do gruntu, np. ogórek, sałata, szpinak nowozelandzki.

Rozsada warzyw pozwala przede wszystkim wydłużyć okres wegetacyjny warzyw. Dzięki temu zbiory są większe i pewniejsze. Dlatego trzeba KONIECZNIE przestrzegać terminów siewu. Gdy się o nich zapomni, lepiej nasiona zachować na kolejny rok.

Przed sadzeniem w gruncie rozsada warzyw powinna być hartowana przynajmniej 7-10 dni.

Kalendarz przygotowania rozsady warzyw:

Arbuz (Kawon)
Siew do skrzynek: 20-29 luty (II)
Czas wschodzenia: 7-10 dni
Sadzenie do gruntu: 15-20 czerwca (VI)

Uwagi: Arbuz uwielbia ciepło i źle znosi przesadzenie. Trzeba go KONIECZNIE siać oddzielnie do doniczek. Doniczki ustawia się w ogrzewanym pokoju. Arbuzy sadzi się w gruncie, gdy minie ryzyko przymrozków i bardzo chłodnych nocy.

Bakłażan (Oberżyna)
Siew do doniczek: 1-31 marca (III)
Czas wschodzenia: 5-10 dni
Sadzenie do gruntu: 20 maja-10 czerwca (V-VI)

Uwagi: Bakłażan sieje się do osobnych doniczek, by łatwiej go posadzić w gruncie z nienaruszoną bryłą korzeniową. Doniczki muszą stać w ciepłym pomieszczeniu (najlepiej około 22 stopnie Celsjusza).

Brokuł
Siew do skrzynek: 20 lutego-20 marca (na zbiór letni) oraz 20 maja-20 czerwca (na zbiór jesienny)
Czas wschodzenia: 5-10 dni
Sadzenie do gruntu: 1-25 kwietnia (na zbiór letni) oraz 1-25 lipca (na zbiór jesienny)

Uwagi: Brokuł podczas wschodzenia lubi umiarkowaną temperaturę (od 12-14 stopni Celsjusza).

Brokuł. Fot. Niepodlewam

Cebula
Siew do skrzynek: 20 luty-1 marca (II-III)
Czas wschodzenia: 10-20 dni
Sadzenie do gruntu: 20 kwietnia-10 maja (IV-V)

Uwagi: Cebulę z nasion uprawia się dość trudna i długo. Łatwiejsza jest uprawa z dymki.

Cebula. Fot. Niepodlewam

Endywia
Siew do skrzynek: marzec (III) lub 25 czerwca-20 lipca (VI-VII)
Czas wschodzenia: 4-7 dni
Sadzenie do gruntu: kwiecień (IV) lub sierpień (VIII)

Uwagi: Endywię łatwiej uprawia się z siewu letniego. Zbiór jest wtedy jesienią (także po przymrozkach).

Endywia. Fot. Niepodlewam

Jarmuż
Siew do skrzynek: 15 maja-15 czerwca (V-VI)
Czas wschodzenia: 5-10 dni
Sadzenie do gruntu: 20 czerwca-10 lipca (VI-VII)

Uwagi: W maju korzystniej siać wysokie odmiany jarmużu, zaś w czerwcu – niskie.

Jarmuż. Fot. Niepodlewam

Kalafior 
Siew do skrzynek: 20 luty-20 marca (na zbiór letni) oraz 20 maja – 1 czerwca (na zbiór jesienny)
Czas wschodzenia: 5-10 dni
Sadzenie do gruntu: 1-30 kwietnia (na zbiór letni) oraz 1-10 lipca (na zbiór jesienny)

Uwagi: Podczas wschodzenia kalafior nie musi być trzymany w bardzo ciepłym pomieszczeniu. Wystarczy słabo ogrzewany pokój lub altana (od 14 stopni Celsjusza).

Kalarepa
Siew do skrzynek: 20 luty – 31 marca (na zbiór wczesny) oraz 1-30 czerwca (na zbiór późny)
Czas wschodzenia: 5-10 dni
Sadzenie do gruntu: 20-30 kwietnia (na zbiór wczesny) oraz 1 lipca – 15 sierpnia (na zbiór późny)

Uwagi: Kalarepa podczas wschodzenia lubi umiarkowaną temperaturę (od 14 stopni Celsjusza).

Kalarepa. Fot. Niepodlewam

Kapusta biała
Siew do skrzynek: 1-20 luty (na zbiór wczesny), 15 marca-15 kwietnia (na zbiór średnio późny i późny)
Czas wschodzenia: 5-10 dni
Sadzenie do gruntu: 1-30 kwietnia (na zbiór wczesny) oraz 10-31 maja (na zbiór średnio późny i późny)

Uwagi: Podczas wschodzenia kapusta potrzebuje umiarkowanej temperatury – od 12 stopni Celsjusza.

Kapusta brukselska (Brukselka)
Siew do skrzynek: 15 kwietnia – 10 maja (IV-V)
Czas wschodzenia: 5-10 dni
Sadzenie do gruntu: 20 maja – 30 czerwca (V-VI)

Uwagi: Skrzynkę z posianym jarmużem można ustawić nawet w lekko ogrzewanym pomieszczeniu (od 10 stopni Celsjusza).

Kapusta czerwona
Siew do skrzynek: 1-20 luty (na zbiór wczesny), 15 marca-15 kwietnia (na zbiór średnio późny i późny)
Czas wschodzenia: 5-10 dni
Sadzenie do gruntu: 1-30 kwietnia (na zbiór wczesny) oraz 10-31 maja (na zbiór średnio późny i późny)

Uwagi: Kapusta czerwona lubi wschodzi w temperaturze od 12 stopni Celsjusza.

Kapusta włoska
Siew do skrzynek: 1-20 luty (na zbiór wczesny), 15 marca-15 kwietnia (na zbiór średnio późny i późny)
Czas wschodzenia: 5-10 dni
Sadzenie do gruntu: 1-30 kwietnia (na zbiór wczesny) oraz 10-31 maja (na zbiór średnio późny i późny)

Uwagi: Kapusta włoska dobrze wschodzi już od temperatury 12 stopni Celsjusza. Kapusta włoska jest łatwiejsza w uprawie niż biała czy czerwona.

Karczoch
Siew do doniczek: 20 luty-10 marca
Czas wschodzenia: 7-21 dni
Sadzenie do gruntu: 20-31 maja

Uwagi: Podczas wschodzenia karczoch trzeba trzymać w ogrzewanych pokojach. Ta rozsada warzyw lubi ciepło.

Kard
Siew do doniczek: 20 luty-10 marca (II-III)
Czas wschodzenia: 7-21 dni
Sadzenie do gruntu: 20-31 maja (V)

Uwagi: Kard podczas wschodzenia musi mieć ciepło. Odpowiednie są ogrzewane pokoje.

Melon
Siew do doniczek: 20-30 kwietnia (IV)
Czas wschodzenia: 5-10 dni
Sadzenie do gruntu: 20 maja-15 czerwca (V-VI)

Uwagi: Melon jest bardzo ciepłolubny i źle znosi przesadzanie. Dlatego trzeba go siać pojedynczo do doniczek i trzymać w ogrzewanym pokoju. Sadzić trzeba delikatnie, aby nie naruszyć bryły korzeniowej.

Miechunka brazylijska (Rodzynek brazylijski)
Siew do skrzynek: około 15 marca (III)
Czas wschodzenia: 5-10 dni
Sadzenie do gruntu: 20 maja-10 czerwca (V-VI)

Uwagi: Miechunka brazylijska wschodzi tylko w ciepłych pomieszczeniach. Lubi podobne waruki jak pomidor).

Ogórek
Siew do doniczek: 15-30 kwietnia (IV)
Czas wschodzenia: 5-10 dni
Sadzenie do gruntu: 20 maja-5 czerwca V-VI)

Uwagi: Ogórek zwykle uprawia się z siewu do gruntu. Dzięki rozsadzie można przyśpieszyć zbiór o kilka tygodni. Podczas wschodzenia ogórek MUSI mieć ciepło. Trzeba też siać nasiona do oddzielnych doniczek. Ogórek nie lubi przesadzania. Trzeba go koniecznie sadzić z bryłą ziemi.

Orzacha podziemna (Fistaszek)
Siew do doniczek: 1-15 kwietnia (IV)
Czas wschodzenia: 7-14 dni
Sadzenie do gruntu: 20 maja-10 czerwca (V-VI)

Uwagi: Orzacha podziemna ma wyjątkowo długi okres wegetacji. Polskie lato jest dla niej zbyt krótkie. Teoretycznie można ją siać od razu do gruntu, ale rzadko zbierze się wtedy plon. Lepiej przygotować rozsadę. Nasiona trzeba sadzić w oddzielne doniczki. Orzachę sadzi się z bryłą korzeniową.

Papryka
Siew do skrzynek: 1-20 marca (III); ewentualnie do końca marca
Czas wschodzenia: 6-10 dni
Sadzenie do gruntu: 20 maja-10 czerwca (V-VI)

Uwagi: W czasie wschodzenia papryka musi mieć ciepło. Skrzynkę z posianymi nasionami trzeba ustawić w ciepłym pokoju lub szklarni (od 22 stopni Celsjusza). W chłodnych pomieszczeniach papryka wschodzi słabo lub wcale.

Papryka. Fot. Niepodlewam

Pomidor
Siew do skrzynek: 1 marca-15 kwietnia (III-IV)
Czas wschodzenia: 5-10 dni
Sadzenie do gruntu: 20 maja-10 czerwca (V-VI)

Uwagi: Skrzynkę z nasionami i siewkami trzeba trzymać w ciepłym pomieszczeniu (najlepiej około 20 stopni Celsjusza).
Teoretycznie pomidory można posadzić w gruncie przed 20 maja (V). Jednak wtedy jest ryzyko, że rozsada pomidorów zostanie zniszczona przez wiosenne przymrozki. Pomidor w ogóle nie jest odporny na mróz.

Pomidor. Fot. Niepodlewam

Por
Siew do skrzynek: 20 stycznia-10 luty (na zbiór wczesny), marzec (na zbiór późny), około 15 kwietnia (na zbiór zimowy)
Czas wschodzenia: 10-20 dni
Sadzenie do gruntu: 20 marca-15 kwietnia (na zbiór wczesny), maj-czerwiec (na zbiór późny), 20 czerwca-10 lipca (na zbiór zimowy)

Uwagi: Por wschodzi najlepiej, gdy ma co najmniej 16 stopni Celsjusza. W zimnych pomieszczeniach wschodzi dłużej i słabo. To warzywo ma wyjątkowo długi okres wegetacji (nawet do 170 dni).

Sałata łodygowa
Siew do skrzynek: 15-31 marca (III)
Czas wschodzenia: 4-7 dni
Sadzenie do gruntu: 10-25 kwietnia (IV)

Uwagi: Sałata łodygowa łatwo wybija w kwiatostany. Dlatego wiosną korzystniej uprawiać ją z rozsady niż z siewu do gruntu. Od razu do gruntu można ją siać, gdy dni stają coraz krótsze, czyli koniec czerwca i początek lipca.

Sałata krucha
Siew do skrzynek: 10 marca-10 kwietnia (III-IV)
Czas wschodzenia: 4-7 dni
Sadzenie do gruntu: 15 kwietnia-15 maja (IV-V)

Uwagi: Podczas wschodzenia sałata lubi mieć co najmniej 15 stopni Celsjusza. Potem temperatura może być niższa. Sałatę kruchą uprawia się też z siewu do gruntu.

Sałata masłowa
Siew do skrzynek: 10 marca-10 kwietnia (III-IV)
Czas wschodzenia: 4-7 dni
Sadzenie do gruntu: 15 kwietnia-15 maja (IV-V)

Uwagi: Sałatę masłową można też siać od razu do gruntu. Z rozsady plonuje wcześniej. Większe są też główki. Mniejsze jest ryzyko wybijania w kwiatostany.

Sałata rozetowa
Siew do skrzynek: 15 marca-15 kwietnia (II-IV)
Czas wschodzenia: 4-7 dni
Sadzenie do gruntu: 15 kwietnia- 15 maja (IV-V)

Uwagi: Skrzynki z posianą sałatą rozetową ustawia się w ogrzewanym pomieszczeniu (temperatura od 15 stopni Celsjusza). Sałatę rozetową można też siać do gruntu.

Sałata rzymska
Siew do skrzynek: 1 kwietnia-31 maja (IV-V)
Czas wschodzenia: 4-7 dni
Sadzenie do gruntu: po około 4 tygodniach od siewu

Uwagi: Skrzynkę wysianymi nasionami sałaty rzymskiej należy ustawić w ogrzewanym pokoju (temperatura od 15 stopni Celsjusza). Sałatę rzymską uprawia się również siewu do gruntu.

Seler korzeniowy
Siew do skrzynek: 10 luty-10 marca (II-III)
Czas wschodzenia: 7-10 dni
Sadzenie do gruntu: 15 maja-5 czerwca (V-VI)

Uwagi: Seler podczas wschodzenia musi mieć ciepło. Skrzynkę najlepiej trzymać w ciepłym pokoju lub szklarni (około 22 stopni Celsjusza). Rozsadę trzeba koniecznie hartować. Gdy jest zahartowana, po posadzeniu w gruncie dobrze wytrzymuje wiosenne przymrozki.

Seler. Fot. Niepodlewam

Seler naciowy
Siew do skrzynek: 10 luty-10 marca (II-III)
Czas wschodzenia: 7-10 dni
Sadzenie do gruntu: 15 maja-5 czerwca (V-VI)

Uwagi: Skrzynkę z nasionami trzeba ustawić w ciepłym pokoju. Nasiona selerów mają dużą żywotność. Potrafią doskonale wykiełkować kilka lat upływie terminu podanego na opakowaniu.

Szpinak nowozelandzki
Siew do doniczek: 1-15 kwietnia (IV)
Czas wschodzenia: 20-30 dni
Sadzenie do gruntu: 20-31 maja (V)

Uwagi: Szpinak nowozelandzki zwykle sieje się od razu do gruntu. Rozsada przyspiesza zbiór, a plon jest często większy.

Post Rozsada warzyw – kiedy siać i sadzić w gruncie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Jest odporny na największy mróz. Cis japoński można mocno ciąć w kule i inne figury. Nadaje się na bonsai. Nie szkodzą mu spaliny samochodowe.

Cis japoński doskonale znosi cięcie np. w kule. Bardzo lubi stanowiska, gdzie blisko jest woda. Fot. Niepodlewam

Pochodzenie: wschodnia Azja

W naturze cis japoński rośnie w Chinach, Japonii, Korei, Rosji. Spotyka się go m.in. w górach. Jest długowieczny. Ogrodowe odmiany w dobrej kondycji osiągają 100 i więcej lat. W środowisku naturalnym zdarzają się okazy liczące około 1.000 lat.

Inna nazwa: Taxus cuspidata

Wysokość: 1-5 m (w zależności od odmiany)

Szerokość: 1-3 m (w zależności od odmiany)

Cis japoński w ogrodzie w stylu naturalnym. Na zdjęciu jest odmiana Bright Gold. Fot. Niepodlewam

Cisy japońskie mają rozmaite kształty, w zależności od odmiany. Zwykle są stożkowate oraz rozłożyste, o pokroju krzaczastym, nieregularnym. Doskonale znoszą cięcie. Można je formować w fantazyjne figury. Cis japoński nadaje się także na bonsai.

Liście: ciemnozielone lub złocistozielone, miękkie igły

Cisy japońskie są dwupienne, czyli albo męskie, albo żeńskie. Egzemplarze żeńskie mają czerwone nibyjagody, nazywane popularnie owocami.

Igły cisów japońskich mają do 2,5 cm długości. Fot. Niepodlewam

Gleba: żyzna; odczyn lekko kwaśny (pH 6-6,5)

Cisy japońskie preferują ziemię żyzną, ale przystosowują się także do mało urodzajnej i kamienistej. Lubią nawożenie. Nie lubi gleby podmokłej oraz bardzo kwaśnej i bardzo zasadowej. Dlatego nie należy ich sadzić tuż obok roślin kwasolubnych, np. różaneczników i azalii.

Tolerują odczyn ziemi zasadowy i lekko zasadowy.

Podlewanie: mało

Cis japoński dobrze znosi przesuszenie. Podlewa się tylko młode cisy, a starsze jedynie w czasie suszy.

Cis japoński lubi wilgoć w powietrzu. Dobrze rośnie w pobliżu np. ogrodowych stawów czy wodospadów, a także często podlewanych trawników. Woda nie powinna jednak zalewać jego korzeni (wtedy choruje lub ginie).

Stanowisko: słońce, półcień, cień

Cis japoński przystosowuje się do każdych warunków. Można go sadzić pod drzewami. Nie szkodzą mu miejskie zanieczyszczenia, np. spaliny i pył.

Przeznaczenie: żywopłoty cięte i niecięte, pojedyncze egzemplarze (również przycinane w figury), bonsai

Cis japoński dobrze się prezentuje zarówno w ogrodach naturalistycznych, jak i w stylu japońskim czy francuskim. Nadaje się na naturalną osłonę od mroźnych wiatrów.

Cis japoński może rosnąć zarówno w cieniu, jak i w słońcu. Fot. Niepodlewam

Wytrzymałość na mróz: doskonała

Cięcie: marzec-kwiecień (III-IV)

Cis japoński doskonale znosi formowanie i mocne cięcie. Regeneruje się także z grubych pędów.

Latem można wielokrotnie wykonywać cięcie korygujące, np. obciąć pojedyncze gałązki wyrastające z geometrycznej figury.

Choroby i szkodniki: odporny

Cis japoński bardzo rzadko choruje, nie lubią go szkodniki.

Czasami atakują go grzyby powodujące zamieranie pędów. Gdy pojedyncze gałązki brązowieją i zamierają, należy je obcinać i wyrzucać (nie wolno kompostować).

Inna choroba cisów to fytoftoroza (objawem jest zgnilizna przy podstawie głównego pędu). Fytoftorozie cisów zapobiega przekompostowana kora sosnowa. Do dołka, w którym ma być posadzony cis japoński, dobrze dosypać przekompostowanej kory sosnowej. Starsze egzemplarze warto ściółkować korą.

Ciekawe odmiany cisów japońskich

• Aurescens – złocistozielony; wysokość – 1 m, szerokość – 2 m
• Bright Gold – złocistozielony; wysokość – 2,50 m, szerokość – 2 m
• Capitata – ciemnozielony; wysokość – 3 m, szerokość – 3 m
• Nana – ciemnozielony; wysokość – 1 m, szerokość – 2,50 m
• Rustique – ciemnozielony; wysokość – 5 m, szerokość – 3 m

Warto wiedzieć

• Prawie wszystkie części cisa japońskiego są trujące dla ludzi oraz zwierząt. Nie są trujące tylko czerwone osnówki owoców (nibyjagód), ale nasiona – tak.

• Cis japoński i cis pospolity łatwo się krzyżują. Tak powstał cis pośredni. Ma on dużo bardzo ciekawych odmian, w tym wiele wyhodowanych w Polsce.

Cis japoński jest rośliną dwupienną: męską lub żeńską. Na zdjęciu jest cis żeński z czerwonymi nibyjagodami. To odmiana Capitata. Fot. Niepodlewam

Post Cis japoński – uprawa, odporność, cięcie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Ma owoce świetne na szarlotkę, sok, wino. Jabłoń Reneta Landsberska to stara odmiana. Rośnie zdrowo, ale gdy jest posadzona na piasku w słonecznych miejscach.

Jabłoń Reneta Landsberska – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR. W Polsce jest znana także jako Reneta Gorzowska, bo pochodzi z miasta Gorzów Wielkopolski.

Inne nazwy: Burchardt Renette, Landsberger Reinette, Landsberskie, Reneta Gorzowska, Reneta Landsbergska, Renetta di Landsberg

Pochodzenie: około 1850 roku (Niemcy/Polska)

Jabłoń Reneta Landsberska została wyhodowana w Landsberg. Dziś to Gorzów Wielkopolski w Polsce.

Dojrzewanie: listopad-luty (XI-II)

Jabłka Landsberskie zbiera się w połowie października (X). Trzeba je rwać i układać w koszach ostrożnie, bo łatwo się obtłukują. Do jedzenia są najlepsze po przechowaniu w chłodzie.

Owoce: duże i średniej wielkości (8-10 cm); lekko spłaszczone, z delikatnymi żebrowaniami; zielonożółte, a potem żółte z pomarańczowym rumieńcem, obejmującym dużą część owocu; skórka gładka, tłustawa; miąższ żółtobiały, bardzo soczysty, jak piankowy, łagodny, orzeźwiający, delikatnie kwaskowaty, smaczny; lekko pachnące

Na kolor i smak jabłek Reneta Landsberska bardzo duży wpływa na stanowisko oraz gleba. Najlepsze w smaku są owoce z jabłoni rosnących w słońcu oraz na glebie piaszczystej. Takie jabłka mają też ładne rumieńce.

Jabłka Reneta Landsberska maja miąższ delikatny, jak piankowy. Są soczyste, świetne np. na sok. Fot. Niepodlewam

Przeznaczenie: do jedzenia na surowo, na szarlotkę, wino, sok

Jabłka Reneta Landsberska i szarlotka z nich (na kruchym cieście) znajdują się na polskiej Liście Produktów Tradycyjnych. Na liście są też sok „Jabłkowy z Kałęczowa”. Jest tłoczony na zimno i pasteryzowany. Robi się go z jabłek Reneta Landsberska oraz Antonówka, Bankroft, Boskop, Champion, Jonagored, Kronselska, Szara Reneta.

Gleba: piaszczysta, najlepiej lekko kwaśna (idealne pH 6,2-6,7)

Jabłoń Reneta Landsberska jest jedną z najlepszych odmian na piaszczysta ziemię. Rośnie wtedy zdrowiej (rzadziej jest atakowana przez choroby grzybowe) oraz ma smaczniejsze owoce i z większymi rumieńcami. Lubi być nawożona.

Stanowisko: słoneczne

W półcieniu jabłoń Reneta Landsberska rodzi jabłka bez smaku. Jest również częściej atakowana przez choroby grzybowe. Bardzo lubi przewiew. Kiedyś sadzono ją wzdłuż dróg. Gdy owiewa ją wiatr, rzadko choruje.

Jabłka Reneta Landsberska nie mają tendencji do opadania na wietrze. Trzymają się mocno na gałęziach.

Jabłoń Reneta Landsberska rośnie szybko. Szybko też zaczyna obficie owocować, ale co drugi rok.

Te jabłka Renety Lansberskie nie rosły w pełnym słońcu. Najlepsze są, gdy mają rumieńce. Fot. Niepodlewam

Odporność: dobra lub średnia w zależności od stanowiska i gleby

Na glebie zbyt ciężkiej i wilgotnej oraz w cieniu, zacisznych miejscach, wciśnięta między inne drzewa jabłoń Reneta Landsberska jest atakowana przez choroby grzybowe. Łatwiej też wtedy przemarza.

Korzystnie jest wygrabiać jesienią liście spod tej jabłoni, bo są źródłem zakażenia grzybami wiosną w następnym sezonie.

Zapylacze: Alkmene, Antonówka Zwykła, Boiken, Golden Delicious, Inflancka, James Grieve, Jonathan, Koksa Pomarańczowa, Kronselska, Królowa Renet, Malinowe Oberlandzkie, McIntosh

Ciekawostki

• Jabłoń Reneta Landsberska została wyhodowana z nasiona w połowie XIX wieku. Dokonał tego Theodor Heinrich Otto Burchardt (1771-1853) – radca prawny i syn burmistrza Landsberg (dziś to Gorzów Wielkopolski). Drzewa owocowe były pasją Burchardta. Krzyżował różne odmiany, by wyhodować własne. Ogród rodziny Burchardt, gdzie rosła pierwsza jabłoń Reneta Landsberska, to obecnie okolice ulic Kazimierza Jagiellończyka i Edwarda Borowskiego w Gorzowie Wielkopolskim.

Źródło:
*wiedza własna
*„Ogrodnik Polski”, 1881 rok
*„O sadownictwie i ogrodnictwie”, Szymon Świataj, 1919 rok
*„Sad i ogród owocowy”, Edmund Jankowski, 1912 rok
„Ogród na piasku”, Edmund Jankowski, 1913 rok
*„Sadownictwo gospodarskie”, Władysław Tyniecki, 1902 rok
*”Deutsche Pomologie”, Wilhelm Lauche, 1882-1883 rok

Rysunek jabłoni Reneta Landsberska z XIX wieku został opublikowany za zgodą biblioteki Wageningen UR w Holandii

Post Jabłoń Reneta Landsberska – uprawa, odporność, zapylacze pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Kamienie podnoszą temperaturę otoczenia, co lawenda bardzo lubi. Ściółkowanie lawendy kamykami pomaga też zapewnić jej zasadowy odczyn gleby.

Ściółkowanie lawendy kamykami to sposób na piękną rabatę. W słonecznych miejscach może ona zastąpić trawnik. Fot. Niepodlewam

Lawenda to roślina wieloletnia, którą uprawia się dla ozdoby oraz jako zioło. Aby dobrze rosła i kwitła musi mieć dużo słońca oraz przepuszczalną ziemię o odczynie obojętnym lub zasadowym. W ziemi zbyt kwaśnej, mokrej i w cieniu lawenda choruje, słabo kwitnie, przemarza.

Zalety ściółkowania kamykami

Ściółkowanie lawendy kamykami to prosty sposób na zapewnienie jej lepszych warunków.

Kamienie wokół lawendy to:

• Wyższa temperatura otoczenia – kamienie nagrzewają się w dzień i oddają ciepło nocą. W tak rozgrzanym powietrzu zapach lawendy jest bardziej wyczuwalny. Jednocześnie kamienie chronią korzenie przed przegrzewaniem i przemarznięciem.

• Wyższy odczyn ziemi – lawenda powinna być sadzona w ziemi o odczynie obojętnym lub zasadowym. Wiele kamieni taki odczyn zapewnia.

• Mniej podlewania – ściółkowanie lawendy kamykami ogranicza parowanie wody. Tak uprawianej lawendy nie podlewa się wcale albo sporadycznie w czasie suszy.

Ściółkować kamykami można zarówno lawendę w ogrodzie, jak w donicach czy skrzynkach.

Jakie kamienie

Najlepsze są kamienie o odczynie zasadowym (alkalicznym), np. bazalt, dolomit, marmur, piaskowiec wapienny, trawertyn, wapień. Deszcz wypłukuje z nich (bardzo wolno) wapń, który podwyższa pH ziemi (podobne zjawisko zachodzi np. w akwariach).

Unikać trzeba skał o odczynie kwaśnym, jak kwarc i granit. Z tego powodu lawenda nie rośnie dobrze tuż obok ścieżek wybrukowanych kostką granitową.

Używać można także keramzytu. To rodzaj sztucznego kamienia, który zwykle jest obojętny chemicznie. Poprawia jednak przepuszczalność ziemi, a czasem (w zależności od użytej gliny) podwyższa jej pH, co lawenda lubi.

Do ściółkowania lawendy nadają się zarówno drobne kamyki, jak i większe odłamki. Kamienie można kupić (np. w sklepach ogrodniczych), zebrać na wycieczce w górach albo wykorzystać odłamki z remontu łazienki (np. jeśli była wykańczana marmurem).

Lawenda wysypana keramzytem. Fot. Niepodlewam

Ile kamieni

Ładne kamyki do ściółkowania ogrodu to duży wydatek, jeśli chce się nimi wysypać większą powierzchnię. W wersji oszczędnej oraz na skalniakach wystarczy wokół lawendy ułożyć jeden lub kilka kamieni.

Drobne kamyki można wysypać:

• Bezpośrednio na ziemię – kamyki mają wtedy tendencję do zagłębiania się w ziemi. Trudno je także wyzbierać, gdy zmieni się koncepcja rabaty. Jednak taki sposób ściółkowania jest dla lawendy najlepszy.

• Na folię – przy takim rozwiązaniu nie ma efektu podwyższania odczynu gleby. Łatwo za to usunąć kamienie i wymienić lawendę na inne rośliny.

Kamienie wysypane na folię. Fot. Niepodlewam

Post Ściółkowanie lawendy kamykami pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

To odmiana niska, o zielonych liściach. Jarmuż Kapral jest delikatny w smaku. Nadaje się do sadzenia w ogrodzie i donicach na balkonie.

Jarmuż Kapral to odmiana niska. Ma liście delikatne w smaku. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Brassiea oleracea Kapral

Cechy: roślina dwuletnia

Wysokość: 50 cm (odmiana karłowa)

Kwitnienie: maj (V)

Kwiaty jarmużu są żółte. Pojawiają się w drugim roku uprawy (po zimie).

Uprawa jarmużu na nasiona jest kłopotliwa w warunkach amatorskich z powodu bielinków kapustników. Lepiej co roku kupować nasiona.

Rozmnażanie: z nasion

Jarmuż Kapral uprawia się z rozsady. Nasiona sieje się do skrzynek lub doniczek od 15 maja do 15 czerwca (V-VI). Wschodzi po 5-10 dniach.
W końcu czerwca (VI) lub na początku lipca (VII) jarmuż Kapral sadzi się na miejsca stałe.

Nasiona jarmużu Kapral. Fot. Niepodlewam

Zbiór: od jesieni do wiosny

Liście ścina się pojedynczo, w miarę potrzeb w kuchni. Zbiór można zacząć już od sierpnia (VIII).

Zastosowanie: liście i ogonki liściowe do jedzenia na surowo (sałatki) oraz gotowania na parze, duszenia i pieczenia, na sok warzywny, warzywne chipsy

Jarmuż Kapral ma liście mocno karbowane, zielone. Są delikatne w smaku także na surowo. Można je zbierać całą zimę. Przemrożone liście nadają się np. do zapiekania i duszenia.

Liście jarmużu ścina się razem z ogonkami, tuż przy łodydze.

Liść jarmużu Kapral. Fot. Niepodlewam

Stanowisko: słoneczne

W półcieniu i cieniu jarmuż Kapral rośnie słabo.

Gdzie sadzić: warzywnik, rabaty kwiatowe (jako roślina ozdobna), w donicach na balkonie

Gleba: przeciętna, najlepiej piaszczysta z domieszką gliny lub kompostu gliniastego; pH około 7

Jarmuż Kapral najlepiej sadzić w drugim roku po oborniku. Słabo rośnie i choruje w ziemi podmokłej, kwaśnej, bardzo słabej.

Podlewanie: umiarkowane

Jarmuż Kapral ma silny system korzeniowy. Jest odporny na przesuszenie. Systematycznie podlewane powinny być tylko rośliny młode oraz w czasie suszy.

Nawożenie: kilka razy w sezonie rozcieńczonym nawozem naturalnym

Do nawożenia jarmużu polecane są np. gnojówka z pokrzywy, gnojówka z ogórecznika, nawóz gołębi, nawóz kurzy, obornik krowi.

Odporność na mróz: bardzo dobra

Jarmuż Kapral jest w gruncie całkowicie odporny na mróz. Z powodu małej wysokości zimą zasypuje go większy śnieg. Trudno wtedy zbierać liście.

W donicach jarmuż Kapral może przemarzać. Jeśli jest tak uprawiany, najlepiej go zjeść najpóźniej do grudnia (XII).

Jarmuż Kapral pod śniegiem. Fot. Niepodlewam

Choroby i szkodniki: takie same jak kapusty

Groźną chorobą jarmużu jest kiła kapusty. Objawy: jarmuż nie rośnie, a na korzeniach pojawiają się narośla i zgrubienia. Kile kapusty zapobiega zmianowanie – jarmuż i inne warzywa kapustne uprawia się na tym samym miejscu nie częściej niż co 4 lata.

Ze szkodników uciążliwe są bielinek kapustnik i mszyca kapuściana. Skuteczną ochroną przed nimi jest szczelne okrycie jarmużu agrowłókniną lub firanką o gęstych oczkach. Wszystkie ich krawędzie MUSZĄ być przysypane ziemią.

Gęsta, stara firanka skutecznie chroni jarmuż przed bielinkami. Wszystkie jej końce muszą być przysypane ziemią. Tylko wtedy ochrona jest skuteczna w 100%. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

• Jarmuż to warzywo zapobiegające nowotworem (zawiera sulforafan). W jego składzie są także m.in. żelazo, wapń i witaminy.

• W Polsce od wieków uprawia się niskie i wysokie odmiany jarmużu. Wysokie odmiany osiągają nawet metr wysokości. Odmiany karłowe – jak jarmuż Kapral – są idealne do małych warzywniaków, na balkony, do sadzenia między kwiatami.

Post Jarmuż Kapral – uprawa, smak, odporność pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Ma prawie czarne owoce. Wiśnia Ostheimska to stara, odporna odmiana. Jej kwiaty może niszczyć deszcz. Jest wspaniała na nalewki.

Wiśnia Ostheimska – rysunek z książki „Holenderski sad”, Groningen, J.B. Wolters z 1868 roku, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Inne nazwy: Griotte d`Ostheim, Osthajmska, Ostheim, Ostheimerka, Ostcheimer Kirsche, Ostcheimer Weischsel, Wiślanka Ostheimska, Zwerg Kirsche

Pochodzenie: XVIII wiek lub wcześniej (prawdopodobnie Hiszpania lub Włochy)

Dojrzewanie: lipiec (VII)

Owoce: średniej wielkości; czarne z odcieniem czerwonym; okrągłe, kształtem trochę przypominają serce; skórka cienka, błyszcząca; miąższ ciemny, soczysty, kwaśny, mało słodki lecz smaczny; sok ciemny; pestka chropowata, nie całkiem odchodzi od miąższu

Przeznaczenie: owoce deserowe, na przetwory, wina, nalewki

Gleba: przeciętna; odczyn obojętny (idealne pH 6,7 -7,2)

Wiśnia Ostheimska jest wyjątkowo mało wybredna co d gleby. Można ją sadzić nawet na piasku. Nadaje się także na piaszczyste skarpy.

Stanowisko: słoneczne; toleruje półcień

Wiśnia Ostheimska jest średnio wysoka. Ma pokrój krzaka lub niskiego drzewa. Obficie plonuje.

Odporność: dobra

Wiśnia Ostheimska jest odporna na mróz i choroby. Jej kwiaty są wrażliwe na wiosenne deszcze. Jeśli deszczu jest wiosną dużo, owoce nie zawiązują się, a drzewko bywa atakowane przez raka bakteryjnego (wyciek gumy).

Gdy wiosna jest słoneczna, wiśnia Ostheimska plonuje bardzo dobrze.

Zapylacze: Łutówka

Wiśnia Ostheimska jest częściowo samopylna. To także dobry zapylacz dla innych wiśni (np. Łutówka), czereśni (np. Donissena Żółta) oraz wiśnio-czereśni (np. Hortensja).

Ciekawostki

• Na przełomie XIX i XX wieku wiśnia Ostheimska była jedną z najpopularniejszych w polskich sadach. Dziś jest rzadka, ale nadal można kupić młode drzewka.

• Na początku XX wieku w wiśnia Ostheimska była zaliczana do wiślanek.

• W latach 1937-1938 drzewko 3-4-letnie wiśni Ostheimska kosztowało 2,57 zł.

• Wiśnia Ostheimska była polecana do uprawy na ziemiach polskich przez IV Zjazd Owocoznawców, który odbył się w 1909 roku w Częstochowie.

Źródło:
*wiedza własna
*„Sad i ogród owocowy” Edmund Jankowski, 1912 rok
*„Ogród szkolny” Franciszek Langauer i Eustachy Wołoszczak, 1889 rok
*„O sadownictwie i ogrodnictwie”, Szymon Śmigaj, 1919 rok
*„Holenderski sad”, Groningen, J.B. Wolters, 1868 rok
*„Szkółki Podzameckie Franciszka Hrabiego Zamoyskiego w Podzamczu”, 1937-1938 rok

Rysunek wiśni Ostheimska z XIX wieku został opublikowany za zgodą biblioteki Wageningen UR w Holandii

Post Wiśnia Ostheimska – uprawa, odporność, zapylacze pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Jest radykalne, ale warto je wykonać. Cięcie odmładzające krzewów ozdobnych sprawia, że znów obficie kwitną oraz mają mniejsze wymiary.

Krzewy ozdobne, jeśli są cięte rzadko lub wcale, zamieniają się w splątany gąszcz i szpecą ogród. Słabo kwitną, ogołacającą się od dołu, nadmiernie rozrastają. Bardzo często dotyczy to np. forsycji, jaśminowców, lilaków (bzów), kalin, pigwowców, tawuł.

Cięcie odmładzające krzewów ozdobnych jest proste. Można je wykonać w jednym lub dwóch etapach. Potrzebne są piła oraz sekator.

Ciąć można prawie wszystkie krzewy, zarówno kwitnące wiosną, jak i latem. Unikać trzeba cięcia odmładzającego magnolii, które ogólnie nie lubią przycinania.

Cięcie odmładzające krzewów ozdobnych polega na usunięciu wszystkich gałęzi w tym samym roku.

Krok 1

Cięcie odmładzające krzewów ozdobnych wykonuje się wczesną wiosną – w marcu (III).

W pierwszym etapie trzeba wyciąć wszystkie grube gałęzie, jak najbliżej ziemi. Pozostałe skraca się, by krzew miał ładniejszy kształt. Tak przycięty krzew zakwitnie w roku przycinania, ale słabo.

Duże rany można posmarować maścią ogrodniczą (zwłaszcza, jeśli cięty krzew to cenna odmiana).

Jeżeli krzew jest bardzo stary, splątany, duży i zaniedbany, można wiosną od razu przejść do drugiego etapu cięcia. Łatwiej bowiem ciąć, gdy na gałęziach nie ma liści. Nie trzeba też wtedy rozplątywać gałęzi. Patrz: Krok 2.

WIOSNA: krzew po wycięciu najstarszych (najgrubszych) gałęzi. Rys. Niepodlewam

Krok 2

Tuż po przekwitnięciu, czyli późną wiosną lub wczesnym latem, krzewy przycina się nisko, na tak zwanego jeża.

Wszystkie gałęzie tnie się na wysokość 20-30 cm od ziemi. Jedynie bardzo stare, duże krzewy, np. lilaki (bzy), można ciąć wyżej – na około 50 cm nad ziemią.

Już w roku cięcia krzew wypuszcza dużo młodych pędów, czyli odmładza się. W kolejnym zwykle zaczyna kwitnąć. Aby znowu nie rozrósł się w sposób niekontrolowany, trzeba pamiętać w kolejnych latach o corocznym przycinaniu.

Co 2-3 lata warto wykonać cięcie prześwietlające krzewów ozdobnych. Jest mniej radykalne niż cięcie odmładzające.

PO KWITNIENIU: krzew po przycięciu na jeża, na wysokość 20-30 cm. Rys. Niepodlewam

Post Cięcie odmładzające krzewów ozdobnych pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

To odmiana miniaturowa bardzo odporna na choroby. Róża Gizmo ma kwiaty pomarańczowe z białymi środkami. Nadaje się na balkon.

Róża Gizmo to odmiana miniaturowa. Ma pomarańczowe, pojedyncze kwiaty. Pachnie delikatnie. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Orange Pin`s, TG2576, WETcatlart

Grupa róż: miniaturowe

Rok wyhodowana: 1998

Hodowca: Tom Carruth (USA)

Wysokość: 50-60 cm

Szerokość: 30-70 cm

Kwitnienie: od czerwca do października (VI-X)

Kwiaty: pomarańczowe z białymi środkami, pojedyncze

Róża Gizmo ma kwiaty o średnicy około 5 cm. Są pojedyncze, o lekko nieregularnych krawędziach. Białe środki rozjaśniają różyczki, tak jakby cały czas padały na nie promienie słoneczne. Jasnożółte pręciki są widoczne.

Przepiękną ozdobą róży Gizmo są pomarańczowe owoce. Zawiązuje się ich dużo, gdyż w sezonie nie ma potrzeby obcinania przekwitłych kwiatów.

Liczba płatków: 6-10.

Zapach: delikatny, z nutami owoców

Liście: ciemnozielone, półmatowe

Kolce: liczne; duże i średniej wielkości

Kolce róży miniaturowej Gizmo. Fot. Niepodlewam

Zastosowanie: pojedynczy krzew lub grupa po kilka i więcej sztuk, uprawa w donicach np. na balkonie

Róże Gizmo warto sadzić w większej liczbie na rabatach. Tworzą wtedy śliczne, różane dywany przez cały sezon. Zimą dekoracją są pomarańczowe owoce.

Bardzo ładnie prezentują się także posadzone w pojedynczo w ogrodzie lub pojemnikach.

Stanowisko: słoneczne, ewentualnie lekki półcień

Róże miniaturowe Gizmo kwitną obficie. Tworzą dywanowe rabaty. Fot. Niepodlewam

Gleba: żyzna

Podlewanie: umiarkowane

Róża Gizmo nie powinna być podlewana na liście. Trzeba ją podlewać przy korzeniu. Dzięki temu ryzyko wystąpienia chorób grzybowych jest znikome.

Nawożenie: od maja do lipca (V-VII)

Używać można nawozu sztucznego przeznaczonego do róż albo naturalnego, np. gnojówki z pokrzywy czy obornika krowiego.

Rozmnażanie: szczepienie

W domowych warunkach można też spróbować rozmnożyć róże Gizmo z sadzonek.

Róża Gizmo rozmnożona z nasion raczej nie powtórzy cech krzewu matecznego.

Cięcie: wiosną

Róża Gizmo wymaga przycinania co roku wiosną. Tnie się 1-2 tygodnie po rozgarnięciu ziemnych kopców chroniących przed mrozem. Pędy należy uciąć nad 3-5 oczkiem licząc od ziemi.

Nie ma potrzeby ucinania przekwitłych kwiatów (ale można, np. jeśli rośnie w donicy). Róża Gizmo zawiązuje pomarańczowe owoce.

Róże miniaturowe Gizmo zawiązują owoce w pomarańczowym kolorze. Fot. Niepodlewam

Wytrzymałość na mróz: dobra

Róża Gizmo potrafi przezimować bez okrycia w polskim klimacie, ale nie zawsze. Lepiej jesienią usypać kopiec ziemi u nasady krzewu na wysokość około 20 cm. Donice na balkonie trzeba zabezpieczyć dodatkowo.

Choroby i szkodniki: bardzo odporna

Róża Gizmo rośnie zdrowo bez oprysków przeciw chorobom grzybowym.

Ze szkodników wiosną mogą ją atakować mszyce.

Warto wiedzieć

• Odmiana Gizmo to krzyżówka róży Carrot Top (z 1998 roku; Dania) oraz róży Little Artist (z 1982 roku; Nowa Zelandia). Po Carrot Top odziedziczyła pomarańczowy kolor i wymiary, zaś po Little Artist – kształt kwiatów i jasny środek.

• Różę Gizmo wyhodował Tom Carruth – bardzo znany amerykański ogrodnik. Z jego hodowli pochodzą także m.in. róża Fourth of July (z 1999 roku) oraz róża Marilyn Monroe (z 2002 roku).

Post Róża Gizmo – uprawa, odporność, cięcie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.