Tworzy piękny, zielony dywan. Jałowiec płożący Andorra Compact jest odporny na mróz i brak wody. Rośnie na piasku. Bardzo lubi słońce.

Jałowiec płożący Andorra Compact tworzy zielony kobierzec o wysokości do kolana. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Juniperus horizontalis Andorra Compact

Wysokość: około 60 cm

Szerokość: około 2 m

Jałowiec płożący Andorra Compact rośnie wolno. W pierwszych latach ma gałęzie pojedyncze, wzniesione lekko pod skosem. Z biegiem lat pędów przybywa (ukorzeniają się same). Tworzą zielony dywan o wysokości do kolana.

Liście: niebieskozielone łuski

Mróz powoduje, że jałowiec płożący Andorra Compact staje się brązowy w odcieniu rudym. Fot. Niepodlewam

Zimą jałowiec płożący Andorra Compact zmienia kolor na rudy. Dzieje się tak pod wpływem niskiej temperatury. Wiosną pędy znowu zielenieją. To naturalne zjawisko, a nie objaw choroby.

Gdy nie ma mrozu, jałowiec płożący Andorra Compact nie zmienia koloru na zimę. To zdjęcie zostało zrobione zimą w Walencji (Hiszpania), gdzie nie ma mrozów, ale zdarza się, że temperatura spada prawie do 0 stopni Celsjusza. Fot. Niepodlewam

Gleba: odmiana niewybredna; najlepsza jest piaszczysta

Jałowiec płożący Andorra Compact nie lubi mieć zbyt żyznej ziemi. Lubi rosnąć na piasku. Toleruje odczyn gleby od lekko kwaśnego po lekko zasadowy. Najlepsze jest pH około 7.

Podlewanie: rzadko

Jałowce płożące wymagają podlewania tylko po posadzeniu i w czasie suszy. Źle rosną, jeśli są posadzone na często podlewanych trawnikach. Lepiej, gdy mają za sucho, niż za mokro.

Stanowisko: słoneczne

Jałowiec płożący Andorra Compact rośnie też w półcieniu. Jednak wtedy jest mniej gęsty. Doskonale znosi miejskie zanieczyszczenia, w tym spaliny. Może być sadzony przy ruchliwych ulicach.

Przeznaczenie: zielone dywany, zamiast trawnika, skalniaki, skarpy

Wytrzymałość na mróz: bardzo dobra

Jałowiec płożący Andorra Compact nie wymaga żadnego zabezpieczenia przed mrozem.

Cięcie: kwiecień, maj, czerwiec (IV-VI)

Jałowiec płożący Andorra Compact bardzo dobrze znosi cięcie. Można go podcinać lekko albo ciąć mocno w zależności od potrzeb. Ran po cięciu nie trzeba zabezpieczać.

Choroby i szkodniki: odmiana odporna

Jeśli jałowiec płożący Andorra Compact choruje, to najczęściej z nadmiaru wody (podlewanie, długotrwałe deszcze). Atakują go wtedy choroby grzybowe.

Warto wiedzieć

• Jałowiec płożący Andorra Compact to odmiana z 1972 roku, wyhodowana w USA.

• Starsze jałowce płożące Andorra Compact są obsypane szyszkojagodami. Po dojrzeniu mają niebieski kolor.

Szyszkojagody jałowca płożącego Andorra Compact. Fot. Niepodlewam

Post Jałowiec płożący Andorra Compact – uprawa, odporność, cięcie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

To bardzo stara odmiana, prawdopodobnie klasztorna. Jabłoń Szara Reneta nie ma owoców ładnych z wyglądu. Są doskonałe do ciast, suszenia i na przetwory.

Jabłoń Szara Reneta – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883 roku, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Inne nazwy: Achte Graue Franzosische Reinette, Belle-Fille, Deutsche Graue Reinette, Echte graue franzosische Reinette, Graue Franzosische Reinette, Graue Leder Reinette, Graue Rabau, Graue Reinette, Grey French Reinette, Grey Reinette, Haute Bonte, Kozena Reneta Zimni, Leder Apfel, Lederreinette, Reinette de Grandville, Reinette Franche de Grandville, Reinette Gris, Reinette Gris Ancienne, Reneta Szara Zimowa

Pochodzenie: przed 1650 rokiem (Francja)

Dojrzewanie: grudzień-kwiecień (XII-IV)

Owoce: średniej wielkości i duże (średnica 7-10 cm); lekko spłaszczone; skórka gruba, chropowata, oliwkowo szara, czasami z rumieńcem; miąższ zielonożółty, kwaskowaty, winny, delikatnie korzenny, średnio słodki; słaby zapach

Przeznaczenie: na przetwory, do ciast i suszenia

Jabłka Szare Renety są doskonałe do użytku kuchennego. Mają wręcz opinię najlepszych np. na jabłeczniki. Do jedzenia na surowo nadają się średnio (po obraniu ze skórki).

Gleba: żyzna, najlepiej z gliną, wilgotna, lekko kwaśna (idealne pH 6,2-6,7)

Stanowisko: słoneczne

Jabłonie Szare Renety rosną szybko. Lubią stanowiska blisko murów. Często owocują naprzemiennie, ale obficie.

Odporność: średnia na mróz, dobra na choroby

Młodą jabłoń Szara Reneta najlepiej zabezpieczać przed mrozem. Później to niekonieczne. Ogólnie Szara Reneta dobrze sobie radzi w polskim klimacie. Nie wymaga chemicznych oprysków.

Zapylacze: Elstar, Inflancka (Papierówka), Golden Delicious, Gloster, Idared, James Grieve, Malinowa Oberlandzka, Melrose, Szampion

Ciekawostki

• Niewykluczone, że jabłoń Szara Reneta została wyhodowana w klasztorze cystersów w Marimond we Francji. Klasztor pochodzi z XII wieku. Zakonnicy z Marimond zakładali klasztory w innych krajach, m.in. Polsce, Niemczech, Czechach, Hiszpanii. Razem z nimi w tych krajach pojawiała się jabłoń Szara Reneta.

• Jabłoń Szara Reneta po raz pierwszy została opisana w połowie XVII wieku przez R. Triquela w książce „Instrukcje dla drzew owocowych”.

Źródło:
*wiedza własna
*„Ogród szkolny”, Franciszek Langauer i Eustachy Wołoszczak, 1889 rok
*”Deutsche Pomologie”, Wilhelm Lauche, 1882-1883 rok

Na publikację rysunku jabłoni Szara Reneta z XIX wieku zgodę udzieliła biblioteka Wageningen UR w Holandii

Post Jabłoń Szara Reneta – uprawa, odporność, zapylacze pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Obornik najlepiej przekopać w warzywniku jesienią co 4 lata. Oto jakie warzywa po oborniku najlepiej uprawiać w 1 roku, 2 roku i 3 roku.

Pomidory można uprawiać 1, 2 i 3 roku po nawożeniu obornikiem. Fot. Niepodlewam

Najczęściej do jesiennego nawożenia warzywnika stosuje się nawóz gołębi, nawóz koński, nawóz kurzy, obornik krowi. Można też używać innych nawozów zwierzęcych. Choć różnią się nieco składem, zasady uprawy warzyw z ich użyciem są podobne.

Warzywnik najlepiej nawozić obornikiem raz na 4 lata. W latach pomiędzy nawożeniem, czyli w 1, 2 i 3 roku po oborniku, warto dobierać odpowiednio warzywa. Dlaczego? Główne powody to:

• Składniki pokarmowe – warzywa mają różne potrzeby pokarmowe, a obornik rozkłada się stopniowo przez kilka lat. Gdy dostosuje się rok jego rozkładu do wymagań warzyw, po prostu rosną lepiej. Plon jest większy.

• Zapobieganie chorobom – gdy zwierzęta są karmione np. surowymi burakami i ziemniakami, w ich oborniku mogą przetrwać grzyby wywołujące choroby m.in. buraków, rzodkiewki czy rzodkwi. Dlatego korzystniej je uprawiać nie w 1 roku po oborniku, ale w 2 roku. Dzięki temu ewentualne grzyby – nieszkodliwe dla innych warzyw – zginą w glebie.

Podane poniżej zalecenia są ogólne. Gdy gleba jest bardzo słaba, niektóre warzywa, np. cebulowe, można uprawiać już w 1 roku po oborniku. Wiele warzyw, np. pomidory, są tak żarłoczne, że mimo obornika trzeba je dodatkowo nawozić, gdy kwitną i zawiązują owoce.

Jakie warzywa po oborniku siać i sadzić:

1 rok po oborniku

• Arbuz (Kawon)
• Brokuł
• Chrzan
• Cukinia
• Dynia
• Bakłażan (Oberżyna)
• Jarmuż
• Kabaczek
• Kalafior
• Kalarepa
• Kapusta biała
• Kapusta brukselska (Brukselka)
• Kapusta czerwona
• Kapusta pekińska
• Karczoch
• Kard
• Kukurydza cukrowa
• Kukurydza pękająca
• Melon
• Ogórek
• Papryka
• Pomidor (odmiany karłowe i wysokie)
• Por
• Rabarbar
• Rodzynek brazylijski (Miechunka peruwiańska)
• Roszponka
• Sałata krucha
• Sałata łodygowa (Głąbik krakowski)
• Sałata masłowa
• Sałata rozetowa
• Sałata rzymska
• Seler naciowy
• Szczaw
• Szczypiorek
• Szparag
• Szpinak
• Ziemniak

2 rok po oborniku

• Bób
• Brukiew (Karpiele)
• Burak ćwikłowy
• Burak liściowy
• Cebula
• Cebula Kartoflanka
• Cebula Perłowa
• Cebula Siedmiolatka
• Cebula Wielopiętrowa
• Cykoria sałatowa
• Czosnek
• Endywia
• Fasola
• Groch
• Jarmuż
• Koper ogrodowy
• Marchew
• Orzacha podziemna (Fistaszek)
• Pasternak
• Pietruszka naciowa
• Pietruszka korzeniowa
• Pomidor (odmiany karłowe i wysokie)
• Por
• Rodzynek brazylijski (Miechunka peruwiańska)
• Roszponka
• Rzepa
• Rzodkiew
• Rzodkiewka
• Sałata łodygowa (Głąbik krakowski)
• Seler naciowy
• Seler korzeniowy
• Skorzonera (Wężymord)
• Soja
• Szalotka
• Szpinak
• Szpinak nowozelandzki (Trętwian)

3 rok po oborniku

• Bób
• Cykoria sałatowa
• Fasola
• Groch
• Marchew
• Orzacha podziemna (Fistaszek)
• Pomidor (odmiany karłowe)
• Rodzynek brazylijski (Miechunka peruwiańska)
• Roszponka
• Soja

Warzywa po oborniku przekopanym jesienią rosną bardzo dobrze. Można użyć np. nawozu krowiego. Fot. Niepodlewam

O nawożeniu obornikiem jesienią CZYTAJ TUTAJ

Post Warzywa po oborniku – co uprawiać w 1, 2 i 3 roku pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Jest mrozoodporny i mało wymagający. Jarmuż to warzywo, które zbiera się całą zimę. Jego kędzierzawe liście są dekoracją ogrodu.

Jarmuż ma jadalne liście i ogonki liściowe. Jest polecany w profilaktyce chorób nowotworowych. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Brassiea oleracea

Cechy: roślina dwuletnia

Należy do rodziny kapustowatych. Jarmuż jest spokrewniony np. z brokułem, kalafiorem, kapustą, modrakiem morskim. Jadalne są jego liście oraz ogonki liściowe.

Ma wiele odmian: niskich i wysokich, o liściach zielonych i fioletowych.

Wysokość: 50-100 cm

Wysokie odmiany jarmużu osiągają do około 100 cm wysokości. Ich liście są widoczne zimą spod dużego śniegu. Fot. Niepodlewam

Kwitnienie: maj (V)

Kwiaty są żółte. Pojawiają się w drugim roku uprawy. Ze względu na to, że kwitnący jarmuż trudno w amatorskich warunkach zabezpieczyć przed szkodnikami, hodowanie własnych nasion jest kłopotliwe i nieopłacalne. Wygodniej nasiona kupować co roku.

Rozmnażanie: z nasion

Jarmuż sieje się do doniczek lub skrzynek w terminie 15 maja-15 czerwca (V-VI). Im wyższa odmiana, tym korzystniej siać jarmuż wcześniej, czyli w drugiej połowie maja (V). Jarmuż, aby wzejść, potrzebuje co najmniej 12 stopni Celsjusza. Pierwsze listki pojawiają się po 5-10 dniach.

W końcu czerwca (VI) lub na początku lipca (VII) sadzonki jarmużu sadzi się na miejsca stałe. Powinny mieć po 10-15 cm wysokości.

Nasiona jarmużu są na tyle duże, że można je siać pojedynczo. Fot. Niepodlewam

Zbiór: od jesieni do wiosny

Jarmuż można też zrywać latem – młode listki są delikatne, doskonałe na surowo np. do sałatek. Wiele osób woli zjadać jarmuż dopiero po mrozach. Jarmuż zrywa się spod śniegu całą zimę – po jednym liściu lub więcej, w zależności od potrzeb w kuchni.

Zastosowanie: liście i ogonki liściowe do jedzenia na surowo (sałatki) oraz gotowania na parze, duszenia i pieczenia, a także na sok warzywny

Jarmuż zawiera m.in. sulforafan – związek, który pomaga zapobiegać nowotworom. W jarmużu jest także dużo żelaza, wapnia i witamin.

Stanowisko: słoneczne

Jarmuż korzystnie sadzić w przewiewnych miejscach. Wiatr chroni go przed atakami szkodników, np. bielinka kapustnika. W półcieniu i cieniu jarmuż rośnie słabo.

To warzywo lubiące chłód.

Gdzie sadzić: warzywnik i rabaty kwiatowe (jako roślina ozdobna)

Niskie odmiany jarmużu można uprawiać także w donicach, np. na balkonie. Donica musi być jednak duża, o pojemności co najmniej 5 l.

Jarmuż rosnący w dużym pojemniku przed Pałacem Kultury i Nauki w Warszawie. Fot. Niepodlewam

Gleba: przeciętna, najlepiej piaszczysta z domieszką gliny albo kompostu gliniastego; pH około 7

Jarmuż korzystnie sadzić w drugim roku po oborniku. Ogólnie jarmuż jest mniej wymagający niż inne warzywa z rodziny kapustowatych, do której należy. Nie urośnie tylko piasku, glebie podmokłej i kwaśnej.

Podlewanie: umiarkowane

Jarmuż ma dobrze rozwinięty system korzeniowy. Toleruje przesuszenie. Jedynie młode rośliny powinny być systematycznie podlewane.

Nawożenie: kilka razy w sezonie rozcieńczonym nawozem naturalnym, np. gnojówką z pokrzyw lub gnojówką zwierzęcą (zrobioną np. z odchodów gołębi, koni, królików, krów, kur).

Odporność na mróz: bardzo dobra

Jarmuż jest w pełni odporny na mróz. Kędzierzawe liście jarmużu są dekoracją ogrodu w czasie zimy.

Choroby i szkodniki: takie same jak kapusty

W porównaniu do kapusty jarmuż rzadziej choruje. Groźną chorobą jest kiła kapusty (na korzeniach pojawiają się narośla i zgrubienia, jarmuż nie rośnie). Kile kapusty zapobiega zmianowanie – jarmuż i inne warzywa kapustne uprawia się na tym samym miejscu co 4 lata.

Ze szkodników szczególnie uciążliwe są bielinek kapustnik i mszyca kapuściana. Skuteczną ochroną przed nimi jest szczelne okrycie agrowłókniną lub firanką o gęstych oczkach.

Doskonałą ochroną jarmużu przed szkodnikami jest szczelne okrycie go np. firanką. Trzeba to zrobić natychmiast po posadzeniu jarmużu. Końce firanki muszą być przysypane ziemię. Okrycie zdejmuje się dopiero na początku października (X). Fot. Niepodlewam

Ciekawe odmiany

• Kapral – odmiana karłowa, liście zielone
• Niski Zielony Kędzierzawy – odmiana karłowa, liście zielone
• Winterbor – średnio wysoki, liście zielone

Jarmuż w kolorze fioletowym. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

• Jarmuż to prastare warzywo. Najprawdopodobniej był uprawiany już ponad 2.000 lat temu.

Post Jarmuż – uprawa i odporność pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Jej kwiaty są żółte, jak skrzydła motyla latolistek kleopatra. Jeżówka Cleopatra pachnie ładnie lecz delikatnie. Nadaje się do suszenia.

Jeżówka Cleopatra ma kwiaty żółte, w odcieniu skrzydeł motyla latolistek kleopatra. Delikatnie, bardzo ładnie pachną. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Echinacea Butterfly Cleopatra, Echinacea Cleopatra, Jeżówka Butterfly Cleopatra

Pochodzenie: 2011 rok

Hodowca: Arie Blom of AB Cultivars (Holandia)

Wysokość: około 50 cm

Szerokość: 30-40 cm

Kwitnienie: czerwiec-wrzesień (VI-IX)

Kwiaty: żółte

Każdy kwiat długo zdobi ogród. Na słońcu żółte płatki nieco bledną (pod koniec kwitnienia). Kwiaty jeżówek zwabiają mnóstwo motyli oraz sporo pszczół.

Zapach: bardzo ładny, delikatny

Zapach jeżówek jest najbardziej wyczuwalny w słoneczne dni oraz gdy na rabacie jest dużo kwiatów.

Liście: ciemnozielone

Liście jeżówki Cleopatra mają ciemnozielony kolor. Fot. Niepodlewam

Zastosowanie: rabaty kwiatowe, obwódki, pojedyncze egzemplarze w wyeksponowanych miejscach, na kwiat cięty i suszony, zwabianie motyli do ogrodu

Jeżówka Cleopatra nadaje się też do uprawy w donicach i skrzynkach, np. na balkonie.

Stanowisko: słoneczne

W półcieniu jeżówka Cleopatra rośnie słabo, a w cieniu ginie.

Gleba: przeciętna lub żyzna, o odczynie zbliżonym do obojętnego

Jeżówki Cleopatra nie mają dużych wymagań co do ziemi. Uwielbiają słońce. Fot. Niepodlewam

Podlewanie: umiarkowane

Jeżówka Cleopatra ma mocne korzenie. Dobrze znosi okresowe przesuszenie.

Nawożenie: maj-lipiec (V-VII)

Jeżówki nie są żarłoczne. Wystarczy je zasilić raz na 3-4 tygodnie. Wybaczają, gdy się o tym zapomni. Można użyć dowolnego nawozu do roślin kwitnących albo rozcieńczonej gnojówki, np. z obornika krowiego.

Przesadzanie: co 2-3 lata

Zbyt długo nieprzesadzane jeżówki giną.

Rozmnażanie: podział kęp

Sadzenie: kwiecień-maj (IV-V) lub sierpień-wrzesień (VII-IX)

Lepszy do sadzenia jeżówek jest termin wiosenny.

Odporność na mróz: bardzo dobra

Choroby i szkodniki: odmiana odporna

Jeśli jeżówka Cleopatra choruje, to najczęściej z powodu nadmiaru cienia albo zbyt mokrej gleby. Może być wtedy atakowana przez choroby grzybowe.

Ciekawostki

• Odmiana otrzymała nazwę na cześć motyla latolistek kleopatra (Gonepteryx cleopatra). Jeżówki Cleopatra mają płatki w podobnym, żółtym kolorze.

• Jeżówka Cleopatra pochodzi z hodowli AB Cultivars w Holandii. Wyhodowano tam wiele innych odmian jeżówek, m.in. Butterfly Kisses (z 2012 roku; różowa), Julia (z 2012 roku; pomarańczowa), Marmalade (z 2010 roku; pomarańczowa).

• Jeżówki słyną z właściwości leczniczych. Stosuje się je np. przy przeziębieniach. Potwierdzone lecznicze działanie ma jeżówka purpurowa. Jeżówka Cleopatra jest jednak krzyżówką (hybrydą) wyhodowaną do ozdoby. Brak jest danych, czy ma także właściwości lecznicze.

Post Jeżówka Cleopatra – uprawa i ciekawostki pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Przepiękna, odporna, stara odmiana. Lilak pospolity Edith Cavell kwitnie na biało. Ma nazwę na cześć pielęgniarki z czasów I wojny światowej.

Lilak pospolity Edith Cavell to stara odmiana z 1916 roku. Ma białe, podwójne kwiaty, które średnio mocno pachną. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: bez Edith Cavell, Syringa vulgaris Edith Cavell

Pochodzenie: 1916 rok (Francja)

Hodowca: Lemoine

Wysokość: 2-4 m (w zależności od cięcia)

Lilak pospolity Edith Cavell osiąga trochę mniejsze wymiary niż typowe odmiany. Do pełnej wysokości dorasta po około 15-20 latach. Bardzo dobrze znosi cięcie, dlatego rozmiary tego bzu można łatwo korygować cięciem.

Szerokość: 2-4 m (w zależności od cięcia)

Kwitnienie: maj-czerwiec (V-VI)

Kwiaty: białe, podwójne

Lilak pospolity Edith Cavell kwitnie na biało. Zamknięte pączki kwiatowe są jednak delikatnie kremowe. W miarę rozchylania się płatków kolor zmienia się na biały.

Kwiatostany są duże i proste. Nie mają tendencji do wyginania się w łuk.

Zapach: średnio mocny, bardzo piękny

Owoce: bez wartości dekoracyjnej

Liście: jasnozielone

Zastosowanie: pojedynczy egzemplarz lub grupa w wyeksponowanych miejscach oraz na kwiat cięty

Lilak pospolity Edith Cavell warto ścinać do bukietów. Cięcie powoduje, że bardziej obficie kwitnie w następnych latach.

Stanowisko: słoneczne

Lilak pospolity Edith Cavel toleruje półcień. Jednak wtedy ma mniej kwiatów.

Gleba: żyzna (pH około 6-7)

Lilak pospolity Edith Cavell jest tolerancyjny co do gleby. Posadzony w słabej ziemi ma jednak mniejsze kwiatostany.

Podlewanie: młode rośliny – umiarkowane, starsze – jedynie podczas suszy

Z podlewaniem bzu Edith Cavell nie należy przesadzać. Nadmiar wody może spowodować gnicie korzeni.

Nawożenie: kwiecień (IV)

Bez Edith Cavell lubi nawożenie. Najlepiej używać nawozu wieloskładnikowego do krzewów kwitnących (według instrukcji na opakowaniu). Korzystnie jest stosować nawóz o wolnym działaniu, najlepiej przez 3 miesiące.

Nie trzeba nawozić lilaków bardzo młodych (2-3 lata od posadzenia).

Rozmnażanie: szczepienie i odkłady

Cięcie: po kwitnieniu, czyli początek czerwca (VI)

Po kwitnieniu należy ściąć wszystkie przekwitnięte kwiatostany. Ponadto ścina się gałęzie – nawet 1/3 pędów.

Nie należy opóźniać terminu cięcia, ponieważ lilak pospolity Edit Cavell zawiązuje pąki kwiatowe latem w roku poprzedzającym kwitnienie. Zbyt późne cięcie to słabe kwitnienie albo nawet brak kwiatów.

Co kilka lat warto wykonać cięcie prześwietlające (usuwa się bardzo stare pędy i nadmiernie zagęszczające krzew).

Więcej o cięciu lilaków CZYTAJ TUTAJ

Cięcie sprawia, że lilak pospolity Edith Cavell ma dużo ogromnych kwiatostanów. Fot. Niepodlewam

Wytrzymałość na mróz: bardzo dobra

Choroby i szkodniki: odmiana odporna

Ciekawostki

• Bez Edith Cavell został wyhodowany w czasie I wojny światowej (1914-1918). Otrzymał nazwę na część brytyjskiej pielęgniarki Edith Luise Cavell (1865-1915). Siostra Edyta uratowała setki ludzi. Zastrzeli ją Niemcy. Jej tragiczna śmierć wywoła ogromne poruszenie na całym świecie. Edith Cavell nazwano m.in. bez, planetoidę, a nawet górę. W Londynie (Wielka Brytania) jest jej pomnik.

• Lilak pospolity Edith Cavell jest uważany za jedną z najlepszych odmian.

Post Lilak pospolity Edith Cavell – uprawa i odporność pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Lubi wodę o temperaturze pokojowej. Storczyk falenopsis trzeba podlewać tak, by nie miał ani za mokro, ani za sucho. To nie jest łatwe.

Storczyk falenopsis nie powinien mieć ani za sucho, ani za mokro. Tak wyglądają storczyki podlewane trochę za często i za rzadko przesadzane. Fot. Niepodlewam

Falenopsis to najpopularniejszy storczyk uprawiany na parapetach. Pięknie kwitnie i nie sprawia większych kłopotów. Najłatwiej go zniszczyć niewłaściwym podlewaniem.

Jaka woda

• Temperatura pokojowa – woda do podlewania storczyków falenopsis nie może być zimna! Trzeba ją wlać do konewki i poczekać kilka godzin, by jej temperatura się podniosła. To ważne zwłaszcza zimą, gdy woda wodociągowa jest bardzo chłodna. Woda zimna – prosto z kraju – może spowodować np. opadanie pąków kwiatowych.

• Bez chloru – storczyki nie lubią wody chlorowanej. Jeśli woda wodociągowa jest chlorowana, musi postać w konewce przynajmniej pół godziny, by chlor się ulotnił.

• Twardość wody – storczyk falenopsis nie powinien być podlewany wodą twardą. Łatwo ją rozpoznać: gdy myje się ręce mydłem, mydło się pieni bardzo słabo.
  Twardą wodę najlepiej przefiltrować w kuchennym dzbanku z filtrem albo dodać do niej wodę destylowaną (w proporcji 1 część wody z kranu i 2 części wody destylowanej). Można też używać deszczówki.

Jak często podlewać

Storczyki falenopsis podlewa się zwykle raz na tydzień. Każde mieszkanie ma jednak inny mikroklimat – czasami trzeba je podlać częściej albo rzadziej. Dlatego przed podlewaniem trzeba sprawdzać jak wilgotny jest substrat. Można np. dotknąć palcem albo podnieść doniczkę (gdy substrat jest mokry, doniczka jest wyczuwalnie cięższa).
Jeśli substrat jest prawie suchy, można storczyki podlewać.

Storczyki falenopsis sadzi się nie w ziemi lecz specjalnym substracie. W jego składzie jest m.in. kora. Fot. Niepodlewam

Ile wody

Storczyk falenopsis sadzi się nie w ziemi lecz w specjalnym podłożu, w którym są m.in. kora, torf, włókna kokosowe. Trzeba wlać wodę tak, aby w miarę możliwości wilgotny był cały substrat w doniczce. Nadmiar wody przecieka od razu na podstawkę. To znak, że wody już storczykowi wystarczy.

Czego unikać

Storczyk falenopsis nie powinien być podlewany do środka liści. Taki sposób podlewania jest często przyczyną chorób grzybowych. Wodę najlepiej wlewać na substrat. Nadmiar wody prawie zawsze wypływa na podstawkę. Najlepiej w ciągu pół godziny od podlewania ją usunąć.

Storczyk falenopsis bardzo nie lubi, gdy woda długo stoi w podstawce (choruje, gorzej rośnie).

Z czasem nabiera się takiej wprawy w podlewaniu, że wystarczy zerknąć, by wiedzieć, kiedy storczyk falenopsis potrzebuje wody:)

Woda w podstawce storczyka Falenopsis nie powinna zbyt długo stać. Trzeba ją wylewać. Fot. Niepodlewam

Post Storczyk falenopsis – jak podlewać pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Nietrudno ją uprawiać na parapecie. Cytryna zwyczajna dobrze kwitnie i owocuje. Warunek: sadzonka musi pochodzić z owocującego drzewka.

Cytryna zwyczajna bardzo dobrze owocuje w donicach, zwłaszcza w dużych. Na zdjęciu jest odmiana Villafranca. Fot. Niepodlewam

Cechy: krzew albo niskie drzewo owocowe i ozdobne

Inne nazwy: Citrus limon, Cytryna, Cytryna właściwa, Drzewko cytrynowe

Pochodzenie: co najmniej 3.000 lat temu (prawdopodobnie Chiny)

Cytryna zwyczajna to jedno z najstarszych drzew owocowych.

Wysokość: 1-4 m (w zależności od cięcia)

W donicach cytryna zwyczajna karłowacieje. Zwykle prowadzi się ją do 1 metra wysokości. Jeśli jest uprawiana w oranżerii albo w dużym salonie, można jej pozwolić osiągnąć większe wymiary.

Małe rozmiary nie przeszkadzają cytrynom obficie kwitnąć i owocować.

Szerokość: 0,5-1 m

Cytryna zwyczajna rośnie w donicach dość szybko. Rocznie gałązki wydłużają się po około 10 cm. Jej wymiary bardzo łatwo reguluje się cięciem.

Kwitnienie: prawie cały rok

Cytryny uprawiane w donicach kwitną obficie i prawie bez przerwy, o ile mają odpowiednie warunki. Mniej kwiatów (lub wcale) jest w styczniu-lutym (I-II) oraz w okresie dojrzewania owoców.

Kwiaty: białe (rzadziej różowo-białe), o średnicy około 3 cm, mocno pachnące (szczególnie wieczorem)

Cytryny, ze względu na bardzo silny zapach, lepiej nie uprawiać w sypialniach. Jest przyjemny, cytrynowy, ale może przeszkadzać podczas spania.

Kwiaty cytryny mocno i przyjemnie pachną. Można je zrywać i wrzucać np. do herbaty. Fot. Niepodlewam

Owoce: jadalne; małe, średnie lub duże (w zależności od odmiany); skórka żółta; miąższ żółty lub różowy (w zależności od odmiany)

Cytryna zwyczajna bardzo dobrze owocuje na parapecie. Sadzonka KONIECZNIE musi pochodzić z owocującej rośliny. Cytryny wyhodowane z nasion zaczynają owocować dopiero po przejściu przez okres młodociany, który trwa 5-20 lat.

Owoce mogą się zawiązywać bez zapylania albo po zapyleniu pyłkiem z tej samej rośliny. Nie ma potrzeby przenoszenia go z kwiatka na kwiatek np. przy pomocy pędzelka.

Niektóre odmiany cytryn mają grubą skórkę. Po starciu na tarce nadaje się ona np. do ciast.

Stanowisko: słoneczne

Cytryna zwyczajna latem musi mieć zapewnione słońce. Można ją wynieść na balkon lub do ogrodu. Po wystawieniu zwykle zrzuca kwiaty i owoce (wszystkie lub część). Jest bowiem wrażliwa na zmianę kąta padania światła. Szybko jednak wypuszcza nowe kwiaty i znowu owocuje.

To samo zjawisko ma miejsce po przesunięciu cytryny na parapecie. Dlatego doniczki nie należy przekręcać. By umyć okno, najlepiej zaznaczyć na parapecie, gdzie stała cytryna i ustawić ją w tym samym miejscu.

Cytryna zwyczajna lubi spędzać lato na dworze. Owocujące drzewka można podziwiać latem np. w ogrodzie Pałacu Branickich w Białymstoku. Fot. Niepodlewam

Ziemia: kwaśna (pH 5,5-6,5)

Podlewanie: umiarkowane

Najlepsza jest woda miękka, np. z dzbanka z filtrem. Można też używać wody z kranu, ale nie może być ona twarda (słabo się w niej pieni mydło).

Należy podlewać częściej, ale mniej. Cytryna nie powinna mieć ziemi ani zbyt mokrej, ani zbyt suchej. Lepiej jednak znosi przesuszenie niż nadmierne podlewanie.

W styczniu i lutym cytryny przechodzą krótki okres spoczynku na parapetach. Wtedy podlewa się je oszczędnie.

Nawożenie: marzec- wrzesień (III-IX)

Cytryna zwyczajna, jeśli dojrzewają na niej owoce, może być nawożona jeszcze w październiku (X).

Nawóz do cytryny powinien zawierać żelazo. Najwygodniej używać gotowego nawozu do cytrusów. Z naturalnych nawozów można stosować np. preparaty na bazie odchodów dżdżownic.

Więcej o nawożeniu cytryny CZYTAJ TUTAJ

Rozmnażanie: sposobów jest kilka; ogólnie cytrynę łatwo rozmnożyć

• Ukorzenianie sadzonek – od marca do końca czerwca (III-VI) oraz wrzesień (IX); ukorzenianie trwa długo, nawet do 2 miesięcy. Kwiaty i owoce często pojawiają się już podczas ukorzeniania, ale jeśli sadzonka była z owocującego drzewka.

• Odkłady – powietrzne lub po przygięciu do ziemi. Takie cytryny od razu kwitną i owocują, jeśli odkład był zrobiony na owocującym drzewku.

• Siew nasion – można je siać bez względu na parę roku bezpośrednio do doniczki. Tak wyhodowane cytryny rosną zwykle bardzo ładnie, ale nie owocują wiele lat, bo przechodzą okres młodociany (trwa 5-20 lat).

• Szczepienie – od końca marca do końca maja; najlepsze są oczka z przyrostów wiosennych tegorocznych lub jesiennych zeszłorocznych owocujących drzewek. Szczepione cytryny bardzo szybko zaczynają kwitnąć i owocować.

Sadzonki cytryny – pobrane z owocującego drzewka – prawie od razu zaczynają kwitnąć i owocować. Zawiązki owoców trzeba usuwać, by mała sadzonka mogła podrosnąć. Fot. Niepodlewam

Cięcie: luty-marzec (II-III)

W sezonie wegetacyjnym można także przycinać młode przyrosty.

Cięcie sprawia, że cytryna zwyczajna ma pożądany kształt i wielkość. Można ją formować np. w kształcie kuli.

Wytrzymałość na mróz: brak

Cytryna zwyczajna toleruje spadki temperatury prawie do 0 stopni Celsjusza. Jednak reaguje np. zrzucaniem liści i owoców. Szybko się regeneruje po wstawieniu do domu czy oranżerii.

Choroby i szkodniki: odporna

Cytryna zwyczajna, jeśli choruje, to najczęściej z powodu braku żelaza (blade, żółknące liście) oraz nadmiernego podlewania (gnicie korzeni).

Ze szkodników cytryny atakują m.in. misecznik cytrusowiec, przędziorek chmielowiec i wełnowiec cytrusowiec.

Blade, żółknące liście to objaw braku żelaza. Fot. Niepodlewam

Zapylacze: nie potrzebuje

Ciekawe odmiany

• Arancino – owoce żółte z żółtym miąższem; z 1962 roku
• Berna – owoce żółte z żółtym miąższem; z 1965 roku
• Corpaci – owoce żółte z żółtym miąższem; z 1968 roku
• Genoa – owoce żółte z żółtym miąższem; z 1914 roku
• Italian Pink – owoce żółte z różowym miąższem; nieznane pochodzenie
• Villafranca – owoce żółte z żółtym miąższem; z XIX wieku

Ciekawostki

• Cytryna zwyczajna dość łatwo krzyżuje się z innymi cytrusami. Jedna z najbardziej znanych krzyżówek to cytryna ponderoza, nazywana w Polsce cytryną skierniewicką. Wyhodowano ją w XIX wieku w USA ze skrzyżowania cytryny i cytronu.

Cytryna ponderoza to krzyżówka cytryny zwyczajnej oraz cytronu. Na parapetach rośnie i owocuje bardzo dobrze. Fot. Niepodlewam

Post Cytryna zwyczajna – uprawa, odporność, cięcie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Ma brązowe kwiaty w odcieniu mlecznej czekolady lub kawy latte. Róża Koko Loko jest odporna, niewysoka, ładnie pachnie. Kwitnie obficie.

Róża Koko Loko ma wyjątkowy kolor: mlecznej czekolady lub kawy latte z kroplą różu. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Koko Loco, Soul Sister, WEKbijou

Grupa róż: wielokwiatowe (rabatowe, floribunda)

Rok wyhodowana: 2010

Hodowca: Christian Bedard (USA)

Wysokość: 70-90 cm

Szerokość: około 50 cm

Róże Koko Loko ładnie się rozkrzewiają i długo zachowują zielone liście. Kwitną aż do mrozów. To zdjęcie zostało zrobione w połowie września. Fot. Niepodlewam

Kwitnienie: od czerwca do października (VI-X)

Kwiaty: brązowe

Róża Koko Loko ma kwiaty w unikalnej barwie: są w odcieniu mlecznej czekolady lub kawy latte z kroplą różu. Wyglądają jak róże na starych fotografiach, wykonanych w sepii.

Kształt kwiatów jest klasyczny, kojarzący się z retro. W bardzo słoneczne dni płatki rozchylają się szeroko i wyglądają spod nich żółte pręciki.

Średnica kwiatów – około 10 cm. Liczba płatków – od 30 do 35.

Kwiaty róż Koko Loko mają klasyczny, eleganckie kształt. Fot. Niepodlewam

Zapach: średnio intensywny, piękny

Liście: ciemnozielone

Kolce: liczne; drobne i średniej wielkości

Kolce róży Koko Loko. Fot. Niepodlewam

Zastosowanie: pojedynczy krzew lub grupa po kilka i więcej sztuk, na kwiat cięty, niskie obronne żywopłoty

Róża Koko Loko ma dość małe wymiary. Nadaje się nawet do niewielkich ogrodów.

Stanowisko: słoneczne, ewentualnie półcień

Brązowe kwiaty są z daleka mało widoczne. Dlatego róże Koko Loko powinny być sadzone tak, by można je było podziwiać z bliska, np. przy ścieżkach. Warto wybierać miejsca wyeksponowane. Kwiaty w tak rzadkim kolorze są niezwykłą ozdobą ogrodu. Nie sposób przejść obok nich obojętnie.

Gleba: żyzna

Podlewanie: umiarkowane

Róża Koko Loko nie powinna być podlewana na liście. To zwiększa ryzyko wystąpienia chorób grzybowych. Róże najlepiej podlewać przy korzeniu.

Nawożenie: od maja do lipca (V-VII)

Używać można nawozu sztucznego przeznaczonego do róż. Z nawozów naturalnych dobre są np. gnojówka z pokrzywy czy obornik krowi.

Rozmnażanie: szczepienie

Cięcie: wiosną

Róże Koko Loko przycina się każdego roku 1-2 tygodnie po rozgarnięciu ziemnych kopców chroniących przed mrozem. Pędy należy ucinać nad 5-8 oczkiem licząc od ziemi.

Kwiaty przekwitłe najlepiej obcinać. Ten prosty zabieg sprawia, że róża Koko Loko wypuszcza kolejne pąki.

Wytrzymałość na mróz: dobra

Róża Koko Loko wymaga zabezpieczenia zimę. Wystarczy jesienią usypać kopiec ziemi u nasady róży na wysokość około 20 cm.

Choroby i szkodniki: odmiana odporna

Róża Koko Loko rośnie zdrowo, nie sprawia problemów.

Wiosną, zwłaszcza gdy jest ciepło, słonecznie i bezwietrznie, róża Koko Loko może być atakowana przez mszyce.

Róża Koko Loko ma dobrą odporność na choroby grzybowe. Lepiej jednak unikać podlewania na liście. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

• Nazwa róży Koko Loko nawiązuje do napoju o tej samej nazwie. Przepisów na Koko Loko jest mnóstwo. Są Koko Loko na bazie rumu, mleczka kokosowego, kawy, czekolady. Łączy je kolor: rozbielony brąz, taki jak płatków róż Koko Loko.

• Róża Koko Loko to krzyżówka odmian Blueberry Hill (z 1997 roku; USA) oraz Pot O`Gold (z 1980 roku; Wielka Brytania). Do rodziców jest niepodobna. Blueberry Hill jest fioletowa i ma pojedyncze płatki, zaś róża Pot O`Gold – żółta.

Post Róża Koko Loko – uprawa, odporność, cięcie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Siew można wykonać jesienią lub wiosną. Lawenda pięknie kwitnie i pachnie. Chroni inne rośliny przed chorobami oraz szkodnikami. Odstrasza komary.

Lawenda najlepiej rośnie w słonecznych miejscach. Ze względu na piękny zapach warto ją sadzić np. blisko ścieżek.

Cechy: roślina wieloletnia (do 60 cm)

Inne popularne nazwy: lawenda wonna, bławatka, lawendka, czyszczecz

Termin siewu: wrzesień-październik (IX-X) na rozsadnik w inspekcie lub do gruntu oraz marzec-kwiecień (III-IV) do skrzynek lub doniczek (po stratyfikacji)

Lawendę wygodniej siać jesienią, czyli we wrześniu lub październiku. Jej nasiona bowiem, by wzejść , potrzebują przechłodzenia. To dla nich sygnał, że zima się skończyła i można wypuszczać liście. Lawenda wysiana jesienią do gruntu wschodzi lepiej, jeśli przykryje się ją na zimę białą agrowłókniną.

Jeżeli lawenda jest wysiewana wiosną, czyli w marcu lub kwietniu, jej nasiona nie zimują w naturalnych warunkach. Dlatego nasiona lawendy powinny być poddane – przed siewem wiosennym – stratyfikacji, czyli przechłodzeniu. Przed siewem jesiennym nie ma takiej potrzeby!

Stratyfikacja to bardzo prosty zabieg (informacje o niej są na opakowaniach nasion). W lutym lub marcu nasiona lawendy wsypuje się do małego pojemnika, np. po serku, oraz miesza z odrobiną lekko zwilżonego piasku (może być z piaskownicy) albo ziemią ogrodową.

Następnie pojemnik z nasionami lawendy wkłada się do lodówki na 2-3 tygodnie. Idealna jest temperatura około 0 stopni Celsjusza. Po tym okresie nasiona lawendy wysiewa się razem z piaskiem (nie ma potrzeby ich przesiewania) do skrzynek wypełnionych ziemią na parapecie lub w szklarni.

Tak wygląda lawenda wyhodowana z nasiona po roku uprawy.

Ziemia: uniwersalna, lekka, przepuszczalna

Lawenda najlepiej rośnie, gdy ziemia ma odczyn około pH 7.

Głębokość siewu: 1-1,5 cm

Rozstaw nasion: siew rzutowy lub w rzędach

Lawenda ma drobne nasiona, trochę większe od główki szpilki. Można je siać także pojedynczo.

Jeśli lawenda wzejdzie zbyt gęsto, trzeba siewki przerwać (usunąć najsłabsze rośliny) albo przepikować w maju do oddzielnych doniczek.

Kiełkowanie: około 14 dni

Lawenda, aby wzejść, potrzebuje co najmniej temperatury 7 stopni Celsjusza (gleby). Musi mieć także słońce (w cieniu kiełkuje słabo). Podczas kiełkowania ziemię trzeba lekko zraszać. Starsza lawenda jest odporna na brak wody.

Nasiona lawendy zachowują zdolność kiełkowania około 3 lat.

Nasiona lawendy są czarne, lekko wydłużone, trochę większe od główki szpilki.

Gdzie sadzić: donice, skrzynki, rabaty, pojedyncze egzemplarze i grupy roślin, zamiast trawnika, skalniaki, w warzywniku (sprzyja wzrostowi warzyw i ziół), w pobliżu drzew i krzewów owocowych (zwabia pszczoły i trzmiele, które zapylają ich kwiaty), obok tarasów, altan, ogrodowego grilla, ławek, ścieżek, piaskownicy czy huśtawki dla dzieci (pięknie pachnie i odstrasza komary)

Stanowisko: słoneczne, toleruje lekki półcień

Lawendę wyhodowaną z nasion sadzi się na miejsca stałe, gdy ma co najmniej 5-6 cm wysokości – zwykle jest to czerwiec (VI). Lawenda rośnie szybko. Zakwita w następnym roku uprawy.

W cieniu lawenda rośnie i kwitnie słabo.

Lawendę można ściółkować kamykami. Podnoszą temperaturę stanowiska, co lawenda lubi. Idealne są kamienie ze skał wapiennych. Tak posadzona lawenda świetnie zastępuje trawnik.

Mrozoodporność: dobra; zależy od gatunku lawendy

Lawenda uprawiana z nasion sprzedawanych w Polsce jest bardziej przystosowana do chłodnego klimatu. Jej mrozoodporność jest porównywalna np. do szałwii.

Jeśli zimą lawenda podmarznie, wiosną trzeba uciąć zaschnięte pędy. Bardzo szybko się rozkrzewia (podobnie jak szałwia).

Warto wiedzieć

• Lawenda jest uprawiana w Polsce od wieków. Jej działanie opisał m.in. ksiądz Krzysztof Kluk (1739-1796) – jeden z najsłynniejszych polskich przyrodników. W jego czasach kilka kropel olejku lawendowego dodawano do chleba, by nie pleśniał i nie czerstwiał. Lawendę stosowano na „zawrot głowy, paraliż, kurcz i drżenie członków” (książka „O roślinach, ich utrzymaniu, rozmnożeniu i zażyciu” z 1778 roku).

• W ogrodzie lawenda jest wspaniałą dekoracją. Przepięknie pachnie. Jej olejek ma właściwości aromaterapeutyczne (poprawia nastrój, sprzyja relaksowi), a także bakteriobójcze. Obok lawendy bardzo dobrze rosną warzywa, inne zioła oraz krzewy i drzewa owocowe.

• Zapach lawendy odstrasza komary i mole odzieżowe.

• Lawenda zwabia pszczoły i motyle. W kwiatach lawendy lubi żerować np. fruczak gołąbek. To motyl bardzo podobny do kolibra (z wyglądu i zachowania).

Artykuł o siewie lawendy powstał pod patronatem www.sklep-nasiona.pl. W jego ofercie są różne rodzaje lawendy, w tym intensywnie pachnącej. Dziękuję za udostępnione materiały:)

Lawenda zwabia pszczoły, trzmiele, motyle. Odwiedza ją także motyl fruczak gołąbek wyglądający jak koliber.

Post Lawenda – kiedy i jak siać pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Jest odporna na mróz i choroby oraz niewybredna co do gleby. Grusza Dobra Szara to stara, smaczna odmiana, prawdopodobnie z klasztoru kartuzów.

Grusza Dobra Szara – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Inne nazwy: Belle Gabrielle, Beurre Gris, Brute Bonne d`Ete, D Ambleteusse, De Foret d Ete, De Formi, Erzherzog Carl, Die Gute Graue, Erzherzog, Gute Graue, Graue Sommerbutterbirn, Grise Bonne, Gute Graue, Piękna Gabriela, Szara Bera, Szara Dobra, Szara Gruszka, Szara Letnia, Szara Pyszna

Pochodzenie: XVII wiek lub wcześniej (Francja)

Dojrzewanie: sierpień-wrzesień (VIII-IX)

Owoce: średniej wielkości (długość 6-7 cm); skórka gruba, rdzawa w odcieniu szarości, czasem z lekkim rumieńcem od słońca; miąższ biały, masłowy, bardzo smaczny, delikatny, słodki

Gruszki Dobra Szara nie są zbyt ładne z wyglądu, ale pyszne. Smakują dobrze zarówno ze skórką, jak i obrane.

Nie należy opóźniać zbioru owoców. Gdy są przejrzałe, stają się wodniste i tracą smak. Nie nadają się do przechowywania w postaci świeżej, ale są świetne jako suszone i w przetworach.

Przeznaczenie: do jedzenia na surowo oraz do ciast, suszenia i na marynaty

Z gruszek Dobra Szara przygotowuje specjały w okolicach Lublina, które zostały wpisane na polską „Listę Produktów Tradycyjnych”. To „Gruszka suszona kraśnicka” (suszona w całości albo połówkach i ćwiartkach) oraz „Szarytka w marynacie” (w słodkiej zalewie zakwaszonej pigwą).

Gleba: przeciętna

Grusza Dobra Szara dobrze rośnie nawet na słabej, piaszczystej ziemi. Jednak wtedy jej owoce są bardziej drobne.

Stanowisko: słoneczne, toleruje lekki półcień

Grusze Dobra Szara osiągają bardzo duże rozmiary, większe niż inne odmiany. Zaczynają owocować po 8-10 latach. Plonują co drugi rok. Są długowieczne.

Oporność: bardzo dobra

To jedna z najbardziej odpornych grusz na mróz i choroby. Grusza Dobra Szara nie wymaga zabezpieczania przed mrozem ani chemicznych oprysków.

Zapylacze: Bera Hardego, Bera Bosca, Dobra Ludwika, Faworytka, Paryżanka

Ciekawostki

• Grusza Dobra Szara prawdopodobnie została wyhodowana przez kartuzów – to zakon o bardzo surowej regule. Było to w XVII wieku albo wcześniej we Francji.
  Zakon kartuzów zasłynął też z wyhodowania innych odmian grusz: Bera Bosca oraz Dziekanka Czerwona. Podobnie jak grusza Dobra Szara ich owoce nie są zbyt ładne z wyglądu, ale świetne w smaku. Grusza Bera Bosca jest uważana za jedną z najsmaczniejszych gruszek świata.

• Gruszki Dobra Szara były i są lubiane zwłaszcza w okolicach Lublina. Jej suszone owoce, jako słodką przekąskę, dawano kiedyś dzieciom do szkoły.

• Grusza Dobra Szara była polecana do uprawy przez IV Zjazd Owocoznawców, który odbył się w 1909 roku w Częstochowie.

O innych starych odmianach grusz CZYTAJ TUTAJ

Źródło:
*wiedza własna
*”Dwupostaciowość gruszek”, Edward Janczewski, 1899 rok
*„Ogród szkolny”, Franciszek Langauer i Eustachy Wołoszczak, 1889 rok
*”Deutsche Pomologie”, Wilchelm Lauche, 1882-1883 rok
Rysunek gruszki Dobra Szara z XIX wieku został opublikowany za zgodą biblioteki Wageningen UR w Holandii

Post Grusza Dobra Szara – uprawa, odporność, zapylacze pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Bywa nazywany siewem ozimym lub pod grudę. Siew warzyw w listopadzie zapewnia wczesny zbiór wiosną. O tej porze roku siać można nieliczne rośliny.

W polskim klimacie listopad (XI) to zimny miesiąc, z przymrozkami. Zdarza się śnieg i większy mróz. Po co siew warzyw, gdy jest tak zimno? Chodzi o to, by przezimowały w glebie w postaci nasion. Gdy wiosną ziemia nagrzeje się do odpowiedniej dla nich temperatury, wzejdą.

To natura zdecyduje o najlepszej porze rozpoczęcia wegetacji. Ozimy siew warzyw sprawia, że są bardziej zahartowane i wcześniej plonują. Jednak tylko nieliczne nadają się do siewu w listopadzie (XI).

Marchew – cały listopad (XI)
Uwagi: marchew sieje się tak późno, by mogła wzejść bardzo wcześnie wiosną. Jej nasiona, aby wykiełkować, potrzebują tylko około 3 stopni Celsjusza. Z tego powodu, gdy listopad jest bardzo ciepły, lepiej opóźnić siew marchwi nawet do grudnia (by nie wzeszła przed zimą).

Wczesny siew marchwi to jeden ze sposobów zapobiegania atakom groźnego szkodnika – połyśnicy marchwianki. Do siewu ozimego nadają się np. odmiany Amsterdamska, Kalina F1, Karo, Minicor, Pierwszy Zbiór.

Marchew posiana w listopadzie (XI) powinna wzejść dopiero wiosną. Dlatego gdy listopad jest ciepły, siew warzyw, w tym marchwi, trzeba opóźnić nawet do grudnia (XII). Fot. Niepodlewam

Koper ogrodowy – cały listopad (XI)
Uwagi: koperek posiany w listopadzie (XI) wzejdzie dopiero wiosną następnego roku. To warzywo dobrze zimujące wyłącznie w postaci nasion – po wzejściu niszczy je najmniejszy przymrozek. W listopadzie jednak jest zbyt zimno, by nasiona wykiełkowały. Zielone listki pojawią się dopiero wiosną. Tak siany koper zapewnia wczesny zbiór.

Koper ogrodowy dobrze zimuje wyłącznie w postaci nasion. Fot. Niepodlewam

Pietruszka – cały listopad (XI)
Uwagi: pietruszka posiana w listopadzie nie powinna wzejść przed zimą. Dlatego, jeśli listopad jest bardzo ciepły, trzeba opóźnić siew nawet do grudnia. Nasiona pietruszki kiełkują już przy 2 stopniach Celsjusza.

Zaletą listopadowego siewu pietruszki jest brak konieczności podlewania grządek. Nasiona pietruszki wschodzą długo i są w tym okresie wrażliwe na brak wody. Gdy wiosną śnieg topnieje, pietruszka ma wystarczająco dużo wody. W listopadzie można siać różne odmiany pietruszki, np. Berlińska, Cukrowa, Lenka, Vistula.

Pietruszkę pod tzw. grudę sieje się w listopadzie i grudniu (XI-XII). Fot. Niepodlewam

Post Siew warzyw do gruntu w listopadzie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Kiedyś jej czerwone jabłka wieszano na choinkach. Jabłoń Żeleźniak to stara odmiana odporna na wszystko. Świetnie się przechowuje w zwykłej piwnicy.

Jabłoń Żeleźniak – rysunek z książki „Deutsche Pomologie” Wilhelma Lauche z 1882-1883, ze zborów biblioteki Wageningen UR. W Polsce jest także znana jako Groszówka.

Inne nazwy: Braunsilien, Eiser, Eiser Rote, Eiser Rouge, Groszówka, Jeptiska, Pomme Eiser Roug, Roter Eiserapfel, Roter Eiser, Roter Eiser Apfel, Rother Eiser, Rother Eiserapfel, Zelezne jablko

Pochodzenie: XVII wiek lub wcześniej (Niemcy)

Dojrzewanie: styczeń-czerwiec (I-VI)

Owoce: średniej wielkości (7-8 cm); okrągłe, lekko karbowane; żółto-czerwone, rumieniec smugowaty, często obejmujący cały owoc; skórka gładka; miąższ żółtobiały, soczysty, miękki; lekko pachnące

Jabłka Żeleźniak zbiera się w końcu października (X).

Tuż po zerwania jabłka Żeleźniak nie nadają się do jedzenia, bo są twarde i kwaśne. Stają się bardzo smaczne dopiero po przechowaniu w chłodzie. Kiedyś takim terminem, gdy zaczynano je jeść, było Boże Narodzenie. Żeleźniaki wieszano na choinkach.

Ta odmiana jabłek jest w przechowaniu bardzo odporna, jak żelazna (stąd nazwa), aż do czerwca (VI). Podobną odporność mają jabłka Grochówka Wielka. Na wsiach Żeleźniaki czasami zsypywano do beczek po kapuście i tak trzymano w piwnicach całą zimę. Dodawano je także do kiszonej kapusty.

Przeznaczenie: na przetwory, soki, do ciast, suszenia i wieszania na choince

Gleba: przeciętna, najlepiej lekko kwaśna (idealne pH 6,2-6,7)

Jabłoń Żeleźniak dobrze rośnie nawet na piasku. Ziemia nie może być jednak za sucha.

Stanowisko: słoneczne, toleruje półcień

Na przełomie XIX i XX wieku jabłonie Żeleźniak często sadzono wzdłuż dróg i na miedzach, często tam, gdzie żadne inne drzewo owocowe nie chciało rosnąć. Drzewo osiąga duże rozmiary. Owocuje co 2 lata.

Odporność: bardzo dobra

Jabłoń Żeleźniak nie wymaga zabezpieczania na zimę i chemicznych oprysków.

Zapylacze: Koksa Pomarańczowa, Królowa Renet, Reneta Ananasowa

Ciekawostki

• Jabłoń Żeleźniak była popularna do lat 50. XX wieku. Od tego czasu na choinkach, zamiast Żeleźniaków, zaczęto wieszać bombki. Coraz rzadziej jabłka trafiały do piwnic na przechowanie, bo można było kupić inne odmiany w sklepach.

• Jabłoń Żeleźniak jest znana w Polsce także pod nazwą Groszówka. Jej jabłka były kiedyś bardzo tanie – za 12 sztuk płacono 1 grosz (stąd taka nazwa).

Źródło:
*wiedza własna
*„Sadownictwo gospodarskie”, Władysław Tyniecki, 1902 rok
*”Ogrody na piasku”, Edmund Jankowski, 1913 rok
*”Deutsche Pomologie”, Wilhelm Lauche, 1882-1883 rok

Rysunek jabłoni Żeleźniak z XIX wieku został opublikowany za zgodą biblioteki Wageningen UR w Holandii

Post Jabłoń Żeleźniak – uprawa, odporność, zapylacze pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Najlepszym okryciem jest zwykła ziemia. Róże krzaczaste mają bardzo różną odporność na mróz, od słabej pod świetną. Nie wszystkie potrzebują ochrony.

Odporność róż na mróz jest bardzo różna. Najmniej na mróz są odporne róże wielkokwiatowe i wielokwiatowe. Dlatego zawsze powinny być okrywane na zimę, choć wśród nich zdarzają się odmiany, które potrafią przezimować bez okrycia.

Bardzo dobrze mróz znoszą róże dzikie, parkowe, pomarszczone, stulistne. Te nie wymagają okrycia na zimę. Jednak wśród nich bywają tak cenne, historyczne odmiany (zwłaszcza wśród róż stulistnych), że młode egzemplarze też na wszelki wypadek warto okryć na zimę.

Róże krzaczaste łatwo zabezpieczyć przed mrozem. Bardzo dobrze zimują pod ziemnymi kopcami.

Termin okrywania róż krzaczastych

Nie ma jednego terminu, kiedy trzeba wykonać ziemne kopce. To zależy od pogody. Gdy termometr za oknem pokazuje nocami około minus 5 stopni Celsjusza, zaś w dzień temperatura rośnie do około plus 5 Celsjusza, to sygnał, że trzeba okryć róże.

W polskim klimacie zdarzają się jesienie ciepłe, ale i bardzo zimne, ze śniegiem i siarczystym mrozem. Najwcześniej mróz skuwa ziemię w górach i Polsce północno-wschodniej. W praktyce róże krzaczaste okrywa się ziemią zwykle od końca października (X) do końca listopada (XI), a nawet na początku grudnia (XII).

Ziemia musi być jeszcze na tyle miękka (niezmrożona na kamień), by można było usypać kopce.

Jak zabezpieczać róże krzaczaste przed mrozem

Krok 1
Usunąć z ziemi oraz róż wszystkie liście. Na liściach zimują bowiem patogeny, które wywołują choroby róż, np. rdzę.

Opadłe liście róż oraz te na krzaku trzeba usunąć. Fot. Niepodlewam

Krok 2
Na zimę róże krzaczaste zostawia się bez obcinania gałązek (to trzeba wykonać dopiero wiosną).

Róże krzaczaste nie powinny być przycinane przed zimą. Fot. Niepodlewam

Krok 3

Nad krzewem usypuje się kopiec ziemi o wysokości około 20 cm. Nagarnia się łopatką lub motyką ziemię wokół róży. Trzeba tylko uważać, by nie odsłonić korzeni. Gdy krzaki róż rosną blisko siebie i brakuje ziemi do usypania kopców, ziemię ogrodową można przynieść z innego miejsca w ogrodzie.

Przed mrozem róże krzaczaste najlepiej chroni kopiec ze zwykłej ziemi ogrodowej. Fot. Niepodlewam

Do okrycia róż wykorzystać można też kompost (dobrze rozłożony), korę i gałązki iglaste. Najlepsza jest jednak zwykła ziemia. Inne materiały, jeśli już, można ułożyć na ziemnych kopcach.

Róże krzaczaste odkrywa się z zimowego zabezpieczenia wiosną, kiedy zakwitają forsycje.

Bardzo dobrze bez ziemnych kopców zimują np. róże stulistne. Jednak są to często tak cenne odmiany, że na wszelki wypadek, zwłaszcza młode krzewy, warto je zabezpieczyć przed mrozem. Na zdjęciu jest róża stulistna Petite de Hollande z XVIII wieku. Fot. Niepodlewam

Jak okryć na zimę róże pienne CZYTAJ TUTAJ

Post Róże krzaczaste – okrywanie na zimę krok po kroku pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Jest bardzo odporny na mróz i rzadko choruje. Cis pośredni nadaje się do mocnego cięcia. Można go przycinać w figury. Nadaje się na żywopłoty.

Cisy pośrednie można formować w kule albo wymyślne figury. Fot. Niepodlewam

Pochodzenie: to krzyżówka cisa pospolitego (Taxus baccata) oraz cisa japońskiego (Taxus cuspidata)

Cis pośredni jest podobny do rodziców z wyglądu. Jeszcze lepiej znosi duże mrozy niż cis pospolity. Podobnie jak cis japoński lubi rosnąć w pobliżu stawu.

Inna nazwa: Taxus media

Wysokość: 1-4 m (w zależności od odmiany)

Szerokość: 1-2 m (w zależności od odmiany)

Cisy pośrednie różnią kształtami, w zależności od odmiany. Mogą być kolumnowe oraz rozłożyste. Wszystkie odmiany cisa pośredniego bardzo dobrze znoszą cięcie. Dzięki temu łatwo utrzymać ich pożądane wymiary (wysokość i szerokość). Można także je przycinać w fantazyjne kształty, np. figury geometryczne oraz bonsai.

Cis pośredni o pokroju kolumnowym. Na zdjęciu: odmiana Profesor Gorczyński. Fot. Niepodlewam

Liście: ciemnozielone lub jasnozielone, miękkie igły; u niektórych odmian (np. Krzysztof) igły mają wiosną paski

Gleba: żyzna; odczyn lekko kwaśny (pH 6-6,5)

Cis pośredni jest tolerancyjny co do gleby. Rośnie także w ziemi słabej, ale mniej okazale. Żółknie posadzony w zbyt kwaśnej i zbyt zasadowej ziemi (w skrajnych przypadkach ginie). Dlatego lepiej nie sadzić go blisko roślin lubiących bardzo kwaśną glebę, np. rododendronów, borówek, żurawiny.

Cis pośredni, gdy ma dobrą ziemię, rośnie zdrowo. Wiosenne przyrosty są zawsze jasne, potem ciemnieją. Na zdjęciu: odmiana Fairview. Fot. Niepodlewam

Podlewanie: umiarkowane

Cis pośredni najlepiej rośnie, gdy nie ma ani za makro, ani za sucho. Bardzo lubi wilgoć w powietrzu.

Stanowisko: półcień

Cis pośredni toleruje także cień i silne nasłonecznienie. Jednak w cieniu jest mniej gęsty, zaś w słońcu płowieje. Dobrze rośnie pod drzewami. Toleruje miejskie zanieczyszczenia, jak spaliny i pył.

Świetnie rośnie w pobliżu oczek wodnych, stawów, strumyków, rzek, morza. Lubi towarzystwo często podlewanych trawników.

Przeznaczenie: żywopłoty, szpalery, pojedyncze egzemplarze (także przycinane w figury)

Podwójny żywopłot z cisa pośredniego odmiany Adams. Fot. Niepodlewam

Wytrzymałość na mróz: bardzo dobra

Cis pośredni nie potrzebuje ochrony przed mrozem. Stare okazy mogą się łamać pod ciężarem śniegu. Odmiany kolumnowe warto przewiązać sznurkiem na zimę.

Cięcie: marzec-kwiecień (III-IV)

Świetnie znosi formowanie i mocne cięcie. Bardzo dobrze się regeneruje z grubszych pędów.

Latem można wykonać cięcie korygujące, np. obciąć pojedyncze gałązki wyrastające z równo przyciętego żywopłotu czy figury.

Lekko strzyżony cis pośredni odmiany Andersonii. Fot. Niepodlewam

Choroby i szkodniki: odporny

Cis pośredni rzadko choruje, nie lubią go szkodniki.

Czasami cis pośredni atakują grzyby powodujące zamieranie pędów. Gdy pojedyncze gałązki brązowieją i zamierają, trzeba je wycinać (nie wolno kompostować).

Inna choroba cisów to fytoftoroza (jeden z objawów to zgnilizna przy podstawie głównego pędu). Fytoftorozie cisów można w prosty sposób zapobiegać. Do dołka, w którym ma być posadzony cis pośredni, warto dosypać przekompostowanej kory sosnowej. Starsze egzemplarze należy ściółkować.

Cis pośredni o naturalnym, rozłożystym pokroju. Na zdjęciu: odmiana Evelow. Fot. Niepodlewam

Ciekawe odmiany

• Brownii – ciemnozielony; wysokość – 3 m, szerokość – 2 m
• Everlow – ciemnozielony; wysokość – 1 m, szerokość – 2 m
• Fairview – ciemnozielony; wysokość – 1 m, szerokość – 2 m
• Hatfieldii – ciemnozielony; wysokość – 1,5 m, szerokość – 1 m
• Hicksii – ciemnozielony; wysokość – 3 m, szerokość – 1 m
• Hillii – ciemnozielony; wysokość – 4 m, szerokość – 2 m
• Krzysztof – ciemnozielony; wysokość – 4 m, szerokość – 1 m
• Parade – ciemnozielony; wysokość – 3 m, szerokość – 1 m
• Profesor Gorczyński – ciemnozielony; wysokość – 3 m, szerokość – 1 m
• Stricta Viridis – ciemnozielony; wysokość – 3 m, szerokość – 1 m
• Wojtek – ciemnozielony; wysokość – 4 m, szerokość – 1 m

Warto wiedzieć

• Prawie wszystkie części cisa pośredniego są trujące dla ludzi i zwierząt. Nie są trujące tylko czerwone osnówki owoców (nibyjagód), ale nasiona już tak.

Cis pośredni Tauntonii to odmiana żeńska. Fot. Niepodlewam

Post Cis pośredni – uprawa, odporność, cięcie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

To warzywo łatwe w uprawie. Rukola (rokietta siewna) rośnie bardzo szybko. Zbiera się ją nawet po 3 tygodniach od siewu. Dobrze znosi przymrozki.

Rukola (rokietta siewna) to prastare warzywo. Jest bardzo popularna w krajach śródziemnomorskich. Świetnie znosi przymrozki. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Eruca sativa, Rokietta siewna

Cechy: roślina jednoroczna

Należy do rodziny kapustowatych. Rukola (rokietta siewna) jest spokrewniona np. z brokułem, gorczycą, kalafiorem, kapustą, modrakiem morskim, rzodkiewką. Jadalne są jej liście, kwiaty i nasiona.

Wysokość: 20-100 cm

Pełną wysokość 100 cm rukola (rokietta siewna) osiąga tylko podczas kwitnienia, gdy wypuszcza długi pęd z kwiatami. W praktyce, jeśli w tym okresie się jej nie przywiąże do podpory, pęd kwiatowy ścieli się po ziemi. Przeciętna wysokość rukoli (rokietty siewnej) bez pędu kwiatostanowego to 20-30 cm.

Kwitnienie: czerwiec (VI)

Kwiaty są białe (podobne do rzodkiewki). Można je jeść. Jadalne są także nasiona. Nadają do robienia domowej musztardy, marynat, przyprawiania sałatek i innych dań.

Rukola (rokietta siewna) łatwo się rozsiewa. Nasiona z roślin posianych wiosną wschodzą jeszcze w tym samym roku i plonują jesienią.

Kwiaty rukoli (rokietty siewnej) także są jadalne. Fot. Niepodlewam

Rozmnażanie: z nasion

Rukola (rokietta siewna) to warzywo dnia krótkiego. Musi być siane, gdy dzień jest odpowiednio krótki, aby zbyt wcześnie nie zakwitła.

Nasiona rukoli (rokietty siewnej) są podobne do nasion rzodkiewki. Nadają się do przyprawiania marynat. Fot. Niepodlewam

Terminy siewu rukoli (rokietty siewnej):

• Marzec
• Kwiecień
• Maj – tylko pierwsze dni
• Sierpień
• Wrzesień – tylko pierwsza połowa

Rukola (rokietta siewna) zawiązuje dużo nasion zebranych w torebkach. Łatwo się wysiewają same. Fot. Niepodlewam

Zbiór: po 3-6 tygodniach od siewu

Rukola (rokietta siewna) wschodzi już po 4-6 dniach. Do wykiełkowania potrzebuje temperatury od 2 stopni Celsjusza. Wyrywa się całe rośliny z korzeniami albo ścina liście pojedynczo lub po kilka.

Rukola (rokietta siewna) wschodzi lepiej, gdy ma lekko wilgotną glebę.

Po wzejściu rukola (rokietta siewna) wygląda jak rzodkiewka. Fot. Niepodlewam

Zastosowanie: liście – do sałatek, dodatek do dań obiadowych, chłodników; nasiona – do marynat, domowej musztardy, doprawiania sałatek i dań obiadowych; kwiaty – do sałatek i dekoracji potraw

Jeść można także pędy kwiatostanowe, ale po zmiksowaniu (są twarde), np. w zupach typu chłodnik.

Rukola (rokietta siewna) ma pikantny, orzechowy smak. Mocno pachnie. Zapach przypomina aromat rzodkiewki, gorczycy i orzechów włoskich.

Stanowisko: słoneczne

Gdzie sadzić: warzywnik, szklarnia i donice

Rukola (rokietta siewna) nie jest wymagająca. Rośnie szybko. Preferuje chłód.

Rukola (rokietta siewna) najlepiej rośnie pod szczelnym przykryciem agrowłókniny lub gęstej firanki (brzegi muszą być dokładnie zakopane). To skuteczna ochrona przed pchełkami ziemnymi. Zużywa się także mniej wody do podlewania. Fot. Niepodlewam

Gleba: przeciętna

Podlewanie: umiarkowane

Wiosną z reguły nie trzeba rukoli (rokietty siewnej) podlewać, bo gleba jest wystarczająco wilgotna. Rukola (rokietta siewna) posiana późnym latem, zwłaszcza w sierpniu (VIII), powinna być podlewana systematycznie (nawet jeśli rośnie pod agrowłókniną).

Dwie rukole (rokietty siewne) posiane w sierpniu w tym samym czasie: mniejsza – uprawiana bez agrowłókniny, większa – pod agrowłókniną. Fot. Niepodlewam

Nawożenie: nie ma potrzeby

Rukola (rokietta siewna) najlepiej rośnie w drugim roku po nawożeniu obornikiem. Miejsce pod rukolę można także co roku nawozić kompostem.

Odporność na mróz: wytrzymuje przymrozki do minus 3-4 stopni Celsjusza

Choroby i szkodniki: jak rzodkiewki

Rukola (rokietta siewna) jest bardzo odporna na choroby.

Ze szkodników uciążliwa jest pchełka ziemna. Skuteczną ochroną przed nią jest szczelne okrycie rukuli – tuż po siewie – agrowłókniną lub firanką o gęstych oczkach.

Jak pozbyć się pchełek ziemnych – sposoby naturalne i chemia CZYTAJ TUTAJ

Liść rukoli (rokietty siewnej) z dziurami wygryzionymi przez pchełki ziemne. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

• Rukola (rokietta siewna) to warzywo uprawiane od wieków. Prawdopodobnie było znane już w czasach biblijnych.

• Rukolę (rokiettę siewną) traktowano kiedyś jako afrodyzjak. Szczególną moc przypisywano nasionom.

Post Rukola (rokietta siewna) – uprawa i odporność pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

To karłowa odmiana o drobnych, żółtych owocach. Pomidor Aztek rzadko choruje i dobrze plonuje. Nadaje się do uprawy w ogrodzie, szklarni i na balkonie.

Pomidor Aztek ma żółte owoce typu koktajlowego. Fot. Niepodlewam

Cechy: pomidor koktajlowy (czereśniowy, drobnoowocowy, cherry)

Inne nazwy: pomidor balkonowy Aztek, pomidor karłowy Aztek, pomidor koktajlowy Aztek, pomidor żółty Aztek

Wysokość: karłowy – około 50 cm (samokończący)

Pomidor Aztek to jedna z najmniejszych odmian. Ma sztywne pędy i piękne, ciemnozielone liście. Bardzo ładnie prezentuje się w donicach oraz skrzynkach.

Mimo że jest niski, pomidor Aztek wymaga palikowania lub przywiązania np. do kratki. Przewraca się pod ciężarem owoców (zwykle zdarza się to w sierpniu).

Porównanie wysokości pomidora karłowego Aztek (na zdjęciu jest najmniejszy). Obok rosną pomidor Malinowy Kapturek i Tigerella. Wszystkie były posiane w tym samym dniu. Fot. Niepodlewam

Termin siewu: od marca do połowy kwietnia (III-IV)

Gdy pomidory Aztek mają około 5 cm wysokości, trzeba je przesadzić do pojedynczych doniczek.

Pomidory z późniejszego siewu (po 15 kwietnia) też urosną. Mogą mieć nawet bardzo ładne liście i dużo kwiatów, ale w polskim klimacie nie zdążą wydać dużo dojrzałych owoców (lato trwa zbyt krótko dla nich). Plon jest wtedy słaby.

Młode pomidorki Aztek wyróżniają się od wykiełkowania. Są niskie, krępe, mocne. Fot. Niepodlewam

Termin sadzenia: koniec maja i początek czerwca (V-VI)

Gdzie sadzić: ogród (zwłaszcza mały), szklarnia, w donicach na balkonie i tarasie

Termin zbioru: sierpień-październik (VIII-X)

Pomidor Aztek owocuje bardzo długo, w ogrodzie aż do pierwszych październikowych przymrozków. Gdy rośnie w donicy, można go na noc z przymrozkami chować do domu, by nie zmarzł. Nie jest to kłopotliwe, gdyż pomidor Aztek jest mały.

Pomidor Aztek to zdrowo rosnąca odmiana i długo plonująca. Tak wygląda w październiku. Fot. Niepodlewam

Owoce: żółte; małe, okrągłe, z charakterystycznym dzióbkiem; zebrane w gronach po 5-8 sztuk; ; średnio słodkie, lekko kwaskowate, chrupkie, twarde; skórka średniej grubości; nasiona nieliczne, drobne, niewyczuwalne podczas jedzenia; piętka zielona, delikatna, nie trzeba jej wycinać

Przekrojony pomidor Aztek. Fot. Niepodlewam

Najlepszy smak pomidory Aztek mają w sierpniu (VIII), gdy jest dużo słońca. Owoce nie opadają na wietrze (to dobra odmiana np. na wietrzne balkony). Podczas zbioru owoce odłamują się zwykle z szypułką.

Z krzaka zbiera się do 2 kg owoców.

Pomidor Aztek plonuje obficie. Przewraca się pod ciężarem owoców. Dlatego potrzebny jest palik. Fot. Niepodlewam

Zastosowanie: sałatki, mrożonki, marynaty, dekoracja dań

Pomidory Aztek można wrzucać do sałatek i innych dań w całości albo przekrojone na pół. Ich lekko kwaskowaty smak bardzo dobrze pasuje np. do ryby.

Stanowisko: słoneczne, lekki półcień

W porównaniu do innych odmian pomidorów, Aztek dobrze toleruje lekki półcień – zachowuje ładny ciemnozielony kolor liści i obficie plonuje.

Pomidory Aztek rosnące w słonecznych miejscach dojrzewają jednak trochę wcześniej i są lepiej wybarwione, niż te z bardziej ocienionych miejsc.

Pomidory Aztek wyróżnia wyjątkowo piękny, ciemnozielony kolor liści. Dlatego tak efektownie wyglądają w donicach na balkonie. Fot. Niepodlewam

Ziemia: żyzna, najlepsza jest ziemia kompostowa albo ziemia gnojowa

Podlewanie: obfite

Nie wolno podlewać pomidorów na liście (ze względu na większe ryzyko wystąpienia chorób grzybowych) . Podlewa się tylko przy korzeniu.

Pomidor Aztek bardzo lubi ściółkowanie, np. słomą (także w donicach). Ściółka zapobiega zbyt szybkiemu wysychaniu ziemi.

Pomidory Aztek najlepiej ściółkować słomą. Fot. Niepodlewam

Nawożenie: obfite

Pomidor Aztek jest żarłoczny. Nawóz stosuje się przynajmniej raz w tygodniu. Dawki nawozu można rozłożyć na mniejsze i nawozić częściej, zwłaszcza gdy pomidor Aztek rośnie w donicy.

Najlepsze są nawozy naturalne:

• Zwierzęce – np. obornik krowi i nawóz kurzy

• Roślinne – np. gnojówka z dzikiego bzu czarnego, gnojówka z ogórecznika lekarskiego, gnojówka z pokrzywy, gnojówka z roszponki warzywnej, gnojówka z żywokostu albo gnojówka z dzikiego bzu i pokrzywy.

Niestety, gnojówki zwierzęce i roślinne mają zapach gnoju, dlatego nie zawsze można je stosować np. na balkonie (mogą przeszkadzać sąsiadom). Zamiast nich można używać nawozu naturalnego na bazie odchodów dżdżownic, który jest neutralny pod względem zapachu (do kupienia w sklepach) albo sztucznych, przeznaczonych do pomidorów.

Rozmnażanie: nasiona

Pomidor Aztek ma drobne nasiona, mniejsze niż większość innych odmian. Fot. Niepodlewam

Choroby i szkodniki: odmiana odporna

W deszczowe lata, zwłaszcza gdy pomidor Aztek rośnie w gruncie, może być atakowany przez choroby grzybowe, jak alternarioza pomidora, zaraza ziemniaka, zgorzel podstawy łodyg i brunatna zgnilizna owoców pomidora.

Pomidory Aztek rzadziej chorują, jeśli rosną pod zadaszeniem (deszcz nie moczy ich liści), np. w donicach na balkonie. Wymagają jednak wtedy systematycznego podlewania. Gdy mają za sucho i panuje upał, jego owoce atakuje sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidorów (choroba nie jest zaraźliwa).

Pomidory koktajlowe: Aztek (żółty) i Malinowy Kapturek (czerwony). Fot. Niepodlewam

Post Pomidor Aztek – uprawa, smak, choroby pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

To odmiana karłowa. Lilak Meyera Palibin kwitnie na fioletowo i ładnie pachnie. Jest bardzo odporny. Nadaje się nawet do uprawy na balkonie.

Lilak Meyera Palibin to stara, karłowa odmiana sprzed 1920 roku. Kwiaty są pojedyncze, fioletowe. Pachną średnio mocno. Fot. Niepodlewam

Inne nazwy: Bez Palibin, Lilak karłowy Palibin, Lilak miniaturowy Palibin, Lilak niski Palibin, Syringa meyeri Palibin

Pochodzenie: przed 1920 rokiem

Hodowca: nieznany

Wysokość: 1-1,5 m (w zależności od cięcia)

Szerokość: 0,5-1,5 m (w zależności od cięcia)

Lilak Meyera Palibin to jedna z najmniejszych odmian. Jest idealny do małych ogrodów. Doskonale znosi cięcie. Można z niego tworzyć np. niskie żywopłoty czy przycinać w kształcie kuli.

Lilaki Meyera Palibin są sprzedawane jako krzewy albo drzewka szczepione na nóżkach (od niskich po wysokie).

Kwitnienie: maj-czerwiec (V-VI)

Kwiaty: fioletowe, pojedyncze

Lilak Meyera Palibin kwitnie trochę później niż lilaki pospolite. Kwiaty mają klasyczny kształt. Są pojedyncze, z czterema płatkami, drobne, zebrane w gęste kwiatostany (nie mają tendencji do wyginania się w łuk).

Zapach: średnio mocny, bardzo ładny

Owoce: bez wartości dekoracyjnej

Liście: jasnozielone

Lilaki Meyera Palibin mają bardzo charakterystyczne liście. Są małe, prawie okrągłe, kształtem przypominają serce.

Liście lilaka Meyera Palibin przypominają kształtem serce. Fot. Niepodlewam

Zastosowanie: pojedynczy egzemplarz lub grupa w wyeksponowanych miejscach, skalniaki, niskie żywopłoty (lekko lub mocno cięte), na kwiat cięty, w donicach na balkonie

Lilak Meyera Palibin można ścinać do bukietów nawet w większych ilościach. Cięcie powoduje, że w następnych latach wypuszcza więcej kwiatów.

To odmiana świetna na niskie żywopłoty do 1,5 m wysokości, np. w ogrodach, w których bawią się dzieci. Lilak Meyera Palibin nie jest ekspansywny ani trujący. Ładnie kwitnie i pachnie. Można go ciąć lub nie.

Lilaki (bzy) Meyera Palibin prowadzone w postaci formowanego, niskiego żywopłotu. Fot. Niepodlewam

Stanowisko: słoneczne

Lilak Meyera Palibin toleruje półcień, ale wtedy mniej obficie kwitnie.

Gleba: żyzna (pH około 6-7)

Lilak Meyera Palibin jest tolerancyjny co do gleby. Posadzony w słabej ziemi ma trochę mniejsze kwiatostany

Podlewanie: młode rośliny – umiarkowane, starsze – jedynie podczas suszy

Nie lubi ziemi podmokłej.

Nawożenie: kwiecień (IV)

Najlepiej używać nawozu wieloskładnikowego do krzewów kwitnących – z dużą ilością fosforu i potasu. Można też zastosować nawóz o wolnym działaniu, najlepiej 3 miesiące.

Nie ma potrzeby nawożenia bzów bardzo młodych (2-3 lata od posadzenia).

Rozmnażanie: szczepienie i odkłady

Cięcie: po kwitnieniu, czyli połowa czerwca (VI)

Po kwitnieniu ścina się wszystkie przekwitnięte kwiatostany. Można ściąć nawet 1/3 pędów.

Terminu cięcia lepiej nie odkładać, ponieważ lilak Meyera Palibin zawiązuje pąki kwiatowe latem w roku poprzedzającym kwitnienie. Zbyt późne cięcie to słabsze kwitnienie lub nawet brak kwiatów.

Co kilka lat korzystnie wykonać cięcie prześwietlające (usuwa się bardzo stare pędy i nadmiernie zagęszczające krzew).

W przypadku żywopłotów mocno formowanych z lilaków Meyera Palibin, cięcie wykonuje się także przed kwitnieniem. Krzewy bardzo dobrze je znoszą, ale mają mniej kwiatów.

Więcej o cięciu lilaków CZYTAJ TUTAJ

Lilaki Meyera Palibin mają mniej kwiatów, jeśli są cięte przed kwitnieniem, tak jak ten egzemplarz. Fot. Niepodlewam

Wytrzymałość na mróz: bardzo dobra

Odmiana Palibin nie wymaga okrycia na zimę.

Choroby i szkodniki: odmiana odporna

Czasami na liściach pojawiają się brązowe plamy, a potem gąsienice. To kibitnik lilakowiaczek. Liście wyglądające na chore najlepiej obrywać i wyrzucać. Szkodnik rzadko pustoszy cały krzew.

Post Lilak Meyera Palibin – uprawa, odporność, cięcie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

To stara krzyżówka wiśni i czereśni o pysznych owocach. Wiśnio-czereśnia Hortensja dobrze rośnie i owocuje w ziemi piaszczystej oraz miejscach zacisznych.

Wiśnio-czereśnia Hortensja – rysunek z książki „Holenderski sad”, Groningen, J.B. Wolters z 1868 roku, ze zborów biblioteki Wageningen UR.

Inne nazwy: Belle de Jadogine, Belle de Laeken, Belle Hortense, Hortesya, Hybride De Laeken, Konigin Hortensie, Królowa Hortensja, Królowa Hortesya, Louis XVIII, Monstrueuse de Bavay, Moresin, Reine des Cerises, Reine Hortense

Wiśnio-czereśnia Hortensja to krzyżówka wiśni z czereśnią, czyli czerecha. Jednak nazwa „czerecha” jest mało znana. Dlatego Hortensja, podobnie jak inne czerechy, jest określana najczęściej jako wiśnia, wiśnio-czereśnia lub czereśnio-wiśnia.

Wszystkie czerechy mają cechy zarówno wiśni, jak i czereśni. Hortensja w smaku, z wyglądu i odporności na mróz bardziej przypomina czereśnie, zaś pod względem wymagań co do gleby – wiśnie. Jej kwiaty są zapylane pyłkiem wiśni lub czereśni.

Pochodzenie: przed 1812 rokiem (prawdopodobnie Francja)

Dojrzewanie: lipiec (VII)

Przy dobrej pogodzie wiśnio-czereśnie Hortensje zaczynają dojrzewać nawet w ostatnich dniach czerwca (VI).

Owoce: duże i średnie (2-2,5 cm); żółtoczerwone; kształtem przypominające serce; skórka cienka, błyszcząca; miąższ jasny, soczysty; sok jasny, niebrudzący; bardzo smaczne, słodkie, lekko kwaskowate; ogonek cienki, często z przylistkiem

Przeznaczenie: owoce deserowe

Gleba: przeciętna, od lekko kwaśnej do lekko zasadowej (idealne pH 6,7 -7,2)

Wiśnio-czereśnia Hortensja lepiej rośniej w ziemi słabszej, piaszczystej niż urodzajnej. Gdy rośnie na piasku, wydaje więcej owoców i rzadziej przemarza. Nie może mieć też za sucho – wtedy też częściej się jej zdarza przemarznąć.

Stanowisko: słoneczne

Wiśnio-czereśnia Hortensja rośnie szybko. Pokrojem przypomina czereśnie. Ma też bardzo podobne do nich liście i owoce. Lubi miejsca zaciszne, ciepłe.

Najlepsze jest miejsce osłonięte od północy i zachodu (stamtąd wieje zimą wiatr).

Odporność: dobra na choroby, średnia lub dobra na mróz (w zależności od stanowiska i gleby)

Na zimę młodą wiśnio-czereśnię Hortensję warto zabezpieczyć przed mrozem.

Zapylacze: Donisena Żółta (czereśnia), Hedelfińska (czereśnia), Ostheimska (wiśnia)

Ciekawostki

• Wiśnio-czereśnia Hortensja ma nieznane pochodzenie. Najprawdopodobniej została wyhodowana w XVIII wieku we Francji. Być może to odmiana z ogrodu klasztornego zakonników karmelitów.

• Czerechy Hortensje są ciągle uprawiane w całej Europie. Można je kupić także w Polsce.

• Wiśnio-czereśnia Hortensja nazwę otrzymała na część królowej Holandii Hortensji (1783-1837), słynącej z urody i romansów.

• Na początku XX wieku w Polsce wiśnio-czereśnia Hortensja było określana na półwiślanka lub szklanka.

• Wiśnio-czereśnia Hortensja była polecana do uprawy na ziemiach polskich przez IV Zjazd Owocoznawców, który odbył się w 1909 roku w Częstochowie.

Źródło:
*wiedza własna
*„Sad i ogród owocowy” Edmund Jankowski, 1912 rok
*„Ogród szkolny” Franciszek Langauer i Eustachy Wołoszczak, 1889 rok
*Ogrodnik Polski, 1889 rok
*„Holenderski sad”, Groningen, J.B. Wolters, 1868 rok

Rysunek wiśnio-czereśni Hortensja z XIX wieku został opublikowany za zgodą biblioteki Wageningen UR w Holandii

Post Wiśnio-czereśnia Hortensja – uprawa, odporność, zapylacze pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.

Jej kwiaty są białe z karminowanymi przebarwieniami. Róża Boule de Neige to bardzo stara odmiana. Ślicznie i mocno pachnie. Kwiaty może niszczyć deszcz.

Róża Boule de Neige ma unikalny kolor. W fazie pąków jej białe kwiaty wyróżniają karminowe przebarwienia. To róża burbońska z XIX wieku, której sadzonkę nadal można kupić. Fot. Niepodlewam

Inna nazwa: Ball of Snow

Grupa róż: burbońskie (historyczne)

Rok wyhodowana: 1867

Hodowca: Francois Lacharme (Francja)

Wysokość: 100-150 cm

Szerokość: około 100 cm

Na tym samym krzewie Boule de Neige są kwiaty białe (rozwinięte) i karminowo-białe (pąki). To odmiana zawsze zwracająca uwagę. Fot. Niepodlewam

Kwitnienie: od czerwca do października (VI-X)

Róża Boule de Neige kwitnie cały sezon, ale nie zawsze tak samo intensywnie. Lubi kwitnąć bukietami.

Kwiaty: białe

W fazie pąka róże Boule de Neige mają unikalny kolor: płatki są białe, z karminowymi, nieregularnymi przebarwieniami. Wyglądają, jakby były pomalowane akwarelami. Niezwykły kolor bardzo zwraca uwagę. W miarę rozwijania się kwiatów, płatki stają się białe.

W pełnym rozkwicie róża Boule de Neige ma kwiaty w stylu retro, przypominające kształtem pompony lub kule śniegu. Płatki są mięsiste, atłasowe, mają delikatnie falującą powierzchnię.

Średnica kwiatów – około 7 cm. Liczba płatków – około 40.

Róża Boule de Neige ma kwiaty pomponowe, w stylu retro. Mocno pachną. Fot. Niepodlewam

Zapach: mocny, piękny, z nutami owocowymi

Liście: ciemnozielone

Kolce: duże i średniej wielkości

Kolce róży Boule de Neige. Fot. Niepodlewam

Zastosowanie: pojedynczy krzew lub grupa po kilka i więcej sztuk, na kwiat cięty

Stanowisko: słoneczne

Róża Boule de Neige ma kwiaty białe, które z daleka są słabo widoczne. Dlatego najlepiej sadzić ją blisko ścieżek, altany, tarasu czy wejścia do domu. Wtedy można kwiaty podziwiać z bliska.

Gleba: żyzna

Podlewanie: umiarkowane

Róża Boule de Neige powinna być podlewana wyłącznie przy korzeniu, a nigdy na liście. Zbyt często mokre liście to większe ryzyko wystąpienia chorób grzybowych.

Nawożenie: od maja do lipca (V-VII)

Używać można nawozu sztucznego przeznaczonego do róż. Z nawozów naturalnych mogą być, np. gnojówka z pokrzywy czy obornik krowi.

Rozmnażanie: szczepienie

Cięcie: wiosną i latem

Róże Boule de Neige przycina się co roku wiosną, 1-2 tygodnie po rozgarnięciu ziemnych kopców chroniących przed mrozem. Silne pędy skraca się do 1/3 długości, zaś słabsze 2/3 długości.

Latem także wykonuje się ciecie. Ucina się kwiaty przekwitłe z grubych pędów. Pędy cienkie zaś ucina się do 1/3 długości.

Wytrzymałość na mróz: dobra

Róża Boule de Neige wymaga zabezpieczenia zimę. Jesienią trzeba usypać kopiec ziemi u nasady krzewu na wysokość około 20 cm.

Choroby i szkodniki: odmiana odporna

Róża Boule de Neige ogólnie rośnie zdrowo. Nie lubi – niestety – deszczu. Jej kwiaty tracą wtedy na urodzie, a jeśli deszczowa pogoda trawa długo, liście atakuje czarna plamistość.

Wiosną, szczególnie jeśli jest ciepło, słonecznie i bezwietrznie, róża Boule de Neige bywa atakowana przez mszyce.

W słoneczne lata liście róży Boile de Neige wyglądają zdrowo. Gdy długo pada deszcz albo róża jet często podlewana na liście, atakuje ją czarna plamistość. Fot. Niepodlewam

Warto wiedzieć

• Róża Boule de Noige to krzyżówka odmian Mademoiselle Blanche Lafitte (z 1851 roku; Francja) oraz Sappho (z 1842 roku; Francja). Po rodzicach odziedziczyła biały kolor z różowymi akcentami.

• Wyhodował ją słynny ogrodnik francuski Francois Lacharme (1817-1887). Róża Boule de Noige jest jedną z najlepszych odmian jego autorstwa.

Post Róża Boule de Neige – uprawa, odporność, cięcie pojawił się poraz pierwszy w Niepodlewam.pl.